Baby Bag

„როდესაც ბავშვი სტრესშია, საუბარი ნაკლებად მუშაობს, მოსმენის უნარი არ აქვს ამ დროს ბავშვს,“ - ნეიროფსიქოლოგი ნინო მარგველაშვილი

Video Player is loading.
Current Time 0:00
Duration -:-
Loaded: 0%
Stream Type LIVE
Remaining Time 0:00
 
1x

​​ნეიროფსიქოლოგი ნინო მარგველაშვილი „იმედის დღეში“ პოლ მაკლინის მიერ შექმნილ ტვინის მოდელს განიხილავს, რომლის მიხედვითაც ადამიანს სამი განსხვავებული ტვინი აქვს:

„ადამიანებს აქვთ სამი განსხვავებული ტვინი. ყველაზე ძველი ნაწილი არის ქვეწარმავლის ტვინი, რომელიც შეიქმნა განმარტოვებული, განცალკევებული არსებებისთვის. მან საფრთხის შემთხვევაში უნდა დაიცვას თავი და გადარჩეს. წითელ ტვინს ძუძუმწოვრის ტვინს ეძახიან, ის უმკლავდება კომპლექსურ მოთხოვნებს, რომლებიც სოციალურ არსებებს აქვთ. ეს არის ურთიერთობები ჯგუფში სხვადასხვა წევრებთან, ბავშვის აღზრდა, მოვლა, პრიმიტიული ემოციები, მტრის დანახვა და შემჩნევა. წითელი ტვინი კავშირს ამყარებს ქვეწარმავლის ტვინთან, რომ დახმარება სთხოვოს საფრთხის შემთხვევაში. ის იმახსოვრებს ინფორმაციას, რომ მომავალში საფრთხე ამოიცნოს. ყველაზე ბოლოს არის ახალი ქერქი, რომელიც საშუალებას გვაძლევს ადამიანებს, რომ ვიფიქროთ, ვუსმინოთ, ვისაუბროთ, გავაცნობიეროთ, რა ხდება ჩვენ შიგნით და გარშემო. რატომ არის ეს მნიშვნელოვანი? იმიტომ, რომ გვანახოს რა პროცესები მიმდინარეობს ტვინში ნეირონულ დონეზე. ლურჯი ტვინი არის რაციონალური ქცევების ბუდე, წითელი ტვინი არის ირაციონალური, ქვეწარმავლის ტვინი არის პრელინგვისტური, მას რაციონალურთან შეხება საერთოდ არ აქვს.“

​ნინო მარგველაშვილის თქმით, ბავშვები სტრესის დროს თავს უსაფრთხოდ ვერ გრძნობენ, რის გამოც ისინი რთულ ქცევას ავლენენ, ამ დროს მშობლები თვლიან, რომ ბავშვი ცუდად იქცევა:

„ჭარბი სტრესის დროს ირთვება განგაშის ზარი. ბავშვთან ეს როგორ გამოიხატება? ​ის იწყებს ყვირილს, ტირილს, ცუდი ფიქრები უჩნდება. ეს ყველაფერი არის სიგნალი, რომ შოუ მიჰყავს წითელ ტვინს. მშობლები ამ დროს ბავშვთან მიდიან და ეუბნებიან: „კარგი რა, რა მოგივიდა? რა გატირებს?“ ეს არ მუშაობს, იმიტომ, რომ წამყვანი არ არის ლურჯი ტვინი, რომელსაც ესმის, რომელსაც დასკვნების გაკეთება შეუძლია. როდესაც მშობელი დაინახავს განსხვავებას, რომ ეს ცუდი ქცევა კი არ არის, ეს ​ბავშვი არის სტრესში, მშობლის მიზანი უნდა იყოს, რომ დაამშვიდოს ძუძუმწოვრის ტვინი. პირველი მნიშვნელოვანი რამ არის, რომ განსხვავება დაინახოთ, დაფიქრდეთ: „ახლა ჩემი შვილი ცუდად იქცევა, თუ ეს სტრესული ქცევაა?“ როგორც კი დაიწყებთ გაცნობიერებას, რომ ბავშვს ძალა აქვს გამოცლილი და ორგანიზმი ასე ცდილობს, რომ ეს დაგვანახოს, თქვენი სტრესის დონე მცირდება. მერე უკვე აღარ გიჩნდებათ კითხვა: „როგორ?“ ფიქრობთ სხვადასხვა გზაზე: „ხომ არ მოვეფერო ბავშვს? ხომ არ გავიდე ოთახიდან და მარტო დავტოვო? საყვარელი მუსიკა ხომ არ ჩავურთო?“

„როდესაც ბავშვი სტრესშია, საუბარი ნაკლებად მუშაობს. მოსმენის უნარი არ აქვს ამ დროს ბავშვს. შეიძლება თქვენ უთხრათ: „დე, მიყვარხარ.“ ყველაზე მნიშვნელოვანი არის, როგორი ხმით ეუბნებით ამას ბავშვს, გამოხედვა როგორი გაქვთ, პოზა როგორი გაქვთ. წითელი ტვინი ეძებს უსაფრთხოებას, რომ დამშვიდდეს. დამამშვიდებელი სხვადასხვა ხერხი არსებობს: შეხება, ხმა, გამოხედვა, ჟესტები და ა.შ. ეს ყველაფერი ეფუძნება კანადურ მეთოდს. ეს არის რევოლუციური მეთოდი, რომელიც ნეირომეცნიერებაში უახლეს კვლევებს ეყრდნობა. ეს ცვლის ჩვენს ხედვას, თუ რა ხდება ბავშვის ტვინში, როდესაც ის სტრესშია,“ - აცხადებს ნინო მარგველაშვილი.

წყარო: ​იმედის დღე

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

რა ემართება ბავშვის გულს, როცა უბრაზდებიან?
რა ემართება ბავშვის გულს, როცა უბრაზდებიან? - ამ თემაზე ფსიქოლოგი ნინო მარგველაშვილი „იმედის დღეში“ საუბრობს. 

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მოსახლეობის დიდ ნაწილს ჰგონია, რომ კბილების კრაჭუნი უკავშირდება ნაწლავებში მობინადრე ჭიებს, ეს მოსაზრება მცდარია“

„მოსახლეობის დიდ ნაწილს ჰგონია, რომ კბილების კრაჭუნი უკავშირდება ნაწლავებში მობინადრე ჭიებს, ეს მოსაზრება მცდარია“

პედიატრმა ცოტნე ბესელიამ კბილების კრაჭუნზე - ბრუქსიზმზე ისაუბრა. როგორც მან აღნიშნა, კბილების კრაჭუნი არ უკავშირდება ჭიებს:

„მოსახლეობის დიდ ნაწილს ჰგონია, რომ კბილების კრაჭუნი უკავშირდება ნაწლავებში მობინადრე ჭიებს. ეს მოსაზრება მტკიცებულებებს მოკლებულია, არ არის სწორი. აქედან გამომდინარე, თუ კბილების კრაჭუნის დროს არ იფიქრებთ ჭიაღუებზე და მით უფრო ამის გამო მათთან ბრძოლას არ გამართავთ, თქვენი განათლება მედიცინაში იქნება იმაზე უფრო მაღალი, ვიდრე აქამდე იყო. აბა რისი გამოვლინებაა კბილების კრაჭუნი? - ის გახლავთ ჩვევა. ამაში ვგულისხმობთ მოქმედებას ან ქცევის სახეს, რომელიც ხშირად მეორდება. ბავშვებში ჩვევები საკმაოდ გავრცელებულია და მრავალფეროვანი. მათგან უმრავლესობა არის უწყინარი და გარდამავალი ხასიათის. კბილების კრაჭუნის გარდა ბავშვებში გვხვდება ისეთი ჩვევები, როგორებიცაა: ფრჩხილების კვნეტა, ცერა თითის წოვა და სხვა მრავალი. 

მენტალურ დარღვევათა ბოლო გადახედვის ცნობარში ჩვევები არ განიხილება დიაგნოსტიკურ კატეგორიად, ანუ დარღვევებად, რომლებიც იწვევენ კლინიკურად სარწმუნო აშლილობას ან შეზღუდვას ფუნქციონირებაში. 

კბილების კრაჭუნი უფრო ხშირად გვხვდება 5 წლამდე ასაკის ბავშვებში და ის შეიძლება უკავშირდებოდეს დღის შიშებს, სხვა ფსიქიკური შიშიც შეიძლება იყოს მისი გამომწვევი. თუ როგორ დაიცვას ბავშვმა სტრესული ფაქტორებისგან თავი, როგორ დაძლიოს მან შიშები, ამაში, პირველ რიგში, მას ოჯახი უნდა ეხმარებოდეს, მაგრამ თუ მშობელმა გარკვეულ მიზეზთა გამო ვერ შეძლო დახმარება, აუცილებლად უნდა მიმართოს სპეციალისტს. 

ზოგიერთი ფსიქო-ნევროლოგიური დარღვევის დროსაც შეიძლება შეგვხვდეს კბილების კრაჭუნი, მაგალითად, ის შეიძლება იყოს აუტიზმის სპექტრის დარღვევათა ერთ-ერთი გამოვლინება, ისევე როგორც განმეორებითი ხასიათის სხვა ქცევა, მაგალითად, არამიზანმიმართული სირბილი, ქანაობა, თითის წვერებზე სიარული. უნდა დავიმახსოვროთ, რომ ამ შემთხვევაში კბილების კრაჭუნი არ იქნება დაავადების ერთადერთი გამოვლინება. თუ კბილების კრაჭუნი ბავშვთან მსგავსი დარღვევების არსებობაში შეგვეპარა ეჭვი, აუცილებლად უნდა მივმართოთ სპეციალისტს“, - აღნიშნა პედიატრმა ცოტნე ბესელიამ.

შეიძინე საბავშვო პროდუქტების ნაკრები ექსკლუზიურ ფასად ბმულზე 👉 https://www.facebook.com/babybag.momsedu.ge

R.

წაიკითხეთ სრულად