Baby Bag

„ბავშვის ჭკუაზე არ უნდა იარო, ისტერიულ ბავშვს მის მოედანზე თუ გადაყევი, წაგებული ხარ,“ - ფსიქოლოგი მარინა კაჭარავა

ფსიქოლოგი ​მარინა კაჭარავა მშობლისა და შვილის ურთიერთობაში პატივისცემის მნიშვნელობაზე საუბრობს და აღნიშნავს, რომ ბავშვმა მშობლისგან პატივისცემა აუცილებლად უნდა იგრძნოს:

„მე ძალიან თავისუფლად გავზარდე ჩემი შვილები. ეს თავისუფლება ბავშვმა ზოგჯერ შეიძლება სწორად არ გამოიყენოს. აქ არის ძალიან სერიოზული ზღვარი გასავლები. მთავარია, რომ არ დაკარგო ​ბავშვის პატივისცემა. ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ შენ მას პატივს სცემ. შეიძლება მე დაგახრჩო ჩემი სიყვარულით, აღარ გინდოდეს არც ჩემი სიყვარული და არც მე გინდოდე. „მე შენ პატივს გცემ“ - ეს არის, რომ მე შენ გითვალისწინებ, შენ ჩემთვის ძვირფასი ხარ, შენი აზრი ჩემთვის მნიშვნელოვანია.“

მარინა კაჭარავა მშობლებს ურჩევს, ბავშვის ​ისტერიას ემოციით არ უპასუხონ და მას მანიპულირების შესაძლებლობა არ მისცენ:

„ბავშვის ისტერია ყალიბდება იმით, რომ ის დაგიჭერს შენ ემოციაზე. ბავშვები შესანიშნავი მანიპულატორები არიან. არათანმიმდევრულობა სისუსტეა. ხან ვსჯი, ხან ვუცინი, ხან ვაიგნორებ. ვერ გაიგო ბავშვმა როგორ მოიქცეს. ამ დროს მშობელმა უნდა აღიაროს თავისი შეცდომა. როდესაც ბავშვს ეუბნებით: „დედა, მე შემეშალა და მაპატიე,“ ამით მას შეცდომის აღიარებას ასწავლით, აგრძნობინებთ, რომ ადამიანად თვლით. ჩვენ ვემსგავსებით მშობლებს, მოდელირებას ვაკეთებთ ქცევის. ბავშვმა ზამთარში ეზოში რომ მაისურებით და ტრუსებით მოინდომოს გასვლა, ეს კატეგორიულად არ შეიძლება. მე მშობელი ვარ და ვთვლი, რომ არ უნდა გავუშვა ბავშვი ასე გარეთ. ბავშვი თუ აყვირდება და იატაკზე გაწვება, ეს ქცევა უნდა დააიგნოროთ, ამაზე კომენტარი არ უნდა გააკეთოთ. ისევე უნდა „გაუჭედო“ ბავშვს, როგორც თვითონ, მაგრამ მშვიდად. ამის შემდეგ უნდა აიღოთ ორი სვიტრი და ჰკითხოთ, რომელს ჩაიცვამს. ასეთ დროს მე არ განვიხილავ ბავშვის არჩევანს. ბავშვი მიხვდება, რომ არ გაუვიდა. ის იმითაც კმაყოფილი დარჩება, რომ ორ სვიტრს შორის ირჩევს. ისტერიულ ადამიანს და ბავშვს აქვს თავისი მოედანი, მშობელს თავისი. შენ თუ გადაყევი მას მის მოედანზე, წაგებული ხარ. ბავშვის ჭკუაზე არ უნდა იარო. შენ თუ თვლი, რომ რაღაც არ არის მისთვის სასარგებლო, ბავშვს იმ ფორმით უნდა დაანახო ეს, რომ არ დაზიანდეს მისი პიროვნება, არ ჩათვალოს, რომ დაჩაგრეს.“

​ჰიპერმეურვეობა ნიშნავს, რომ მე შენს მაგივრად ვცხოვრობ, შენ ხარ ჩემი საკუთრება. ეს უნდა ჩაიცვა, ეს უნდა გააკეთო, ყველაფერს გისაზღვავ. ეს არის „მზრუნველობა" (მოჩვენებითი მზრუნველობა). ზრუნვა თავისთავად პოზიტიურია და არავის გვაწყენს. ბავშვს სამიდან ექვს წლამდე უვითარდება უპირატესობა.  მას ხშირად ეუბნებიან: იქ დაისვრები, იქ ნუ წუწაობ, იქ ნუ თამაშობ. შესაბამისად წარმოიდგინეთ სახლში გამოკეტილი ბავშვი, რომელიც ავეჯს ეხლება, ვერაფერს კიდებს ხელს. ამ დროს ზამბარის პრინციპი მოქმედებს, შეიძლება, გადახტეს და კისერი მოიტეხოს, ან საერთოდ ვერ იფუნქციონიროს. ბავშვს არას თქმაც არ შეუძლია. ​თავისუფლება გადის არას თქმაზე. სანამ რაღაც შემოთავაზებაზე არა შეგიძლია თქვა, მანამ ხარ თავისუფალი,“ - აღნიშნავს მარინა კაჭარავა.

წყარო: ​იმედის დღე

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

„თუ ბავშვი ისტერიკის მოწყობით ერთხელ მაინც მიიღებს იმას, რაც სურს, ის ამ მეთოდს ყოველთვის...
ცნობილი პედიატრი ევგენი კომაროვსკი თვლის, რომ ისტერიკას ბავშვები იმ ადამიანებთან აწყობენ, რომლებიც ბავშვის ქცევისადმი ზედმეტად ემოციურები არიან.„თუ მამას ბავშვის ტირილზე ხელები უკანკალებს, მისი შვილი...

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა კომპლექსები აწუხებთ მოზარდებს და რამდენად დიდია მშობლის როლი ასეთ დროს?

რა კომპლექსები აწუხებთ მოზარდებს და რამდენად დიდია მშობლის როლი ასეთ დროს?
რა კომპლექსები აწუხებთ მოზარდებს, რა მიზეზებით ჩნდება და რამდენად დიდია მშობლის როლი ასეთ დროს? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge ფსიქოლოგ ანა მეუნარგიასესაუბრა. 

- ქალბატონო ანა, მოზარდებში ხშირად იჩენს ხოლმე თავს სხვადასხვა სახის კომპლექსი, რაც ხელს უშლით მათ სრულფასოვნად ცხოვრებაში. ძირითადად, რა კომპლექსები აწუხებთ მათ?

- თავიდან ისიც ვთქვათ, თუ რა არის კომპლექსი. ამერიკის ფსიქოლოგთა ასოციაციის განმარტების მიხედვით, კომპლექსი არის „მსგავსი იდეების ან იმპულსების ჯგუფი ან სისტემა, რომელსაც აქვს საერთო ემოციური ფონი და ქმნის ძლიერ, ძირითადად არაცნობიერ ზეგავლენას ადამიანის განწყობასა და ქცევაზე“. მოზარდები მეტ ყურადღებას აქცევენ სოციალურ კონტაქტს თანატოლებთან, ბევრს ფიქრობენ იმაზე, თუ როგორ აღიქვამს მათ გარემო, შესაბამისად, შფოთვაც იმატებს. გოგონების შემთხვევაში ხშირია ფიქრი წონის შესახებ, ბიჭების შემთხვევაში კი იმაზე, რომ მეტად მამაკაცურები გამოჩნდნენ. ჩაცმულობიდან დაწყებული ვიზუალური მაჩვენებლებით დასრულებული ყველაფერს შეიძლება ეხებოდეს წუხილი. ამ დროს მოზარდები ძალიან მგრძნობიარენი არიან ოჯახის, მედიისა და სოციალური მოთხოვნების მიმართ. ამას კიდევ თავიანთი მოლოდინებიც ემატება, რასაც საბოლოოდ მიჰყავს მოზარდი ეჭვებამდე, შიშამდე და ღელვამდე.

- რა ძირითადი მიზეზებით შეიძლება გაუჩნდეს მოზარდს კომპლექსები?

- რეალურად ნებისმიერი მიზეზის გამო შეიძლება გაჩნდეს, თუმცა რომ დავკონკრეტდეთ, რამდენიმე თავისებურებას გამოვყოფდი. მოზარდობის პერიოდში ადამიანი მეტად არის საკუთარ თავზე ფოკუსირებული. ამის გამო შეიძლება ჰქონდეს განცდა, რომ არის სცენაზე და უხილავი აუდიტორია მუდმივად აფასებს მის ქცევას. გარდა ამისა, მოზარდების აზროვნება ძირითადად აწმყოსა და უახლოეს მომავალზე არის ფოკუსირებული. ისინი თავიანთ ქცევას ხანმოკლე შედეგებით აფასებენ. ასევე ზეგავლენას ახდენს ოჯახში არსებული აღზრდის სტილიც. სახლში როგორი იყო და არის სითბოს და გარკვეული დაწესებული ლიმიტების განაწილება, როგორ ხდებოდა დამოუკიდებლობის და ბავშვის თვითრწმენის განაწილება, რა შედეგი მოჰყვებოდა ხოლმე კონკრეტულ ქცევას, რამდენად თანამიმდევრული იყო აღზრდა.

- ასეთ დროს მშობლის მკაცრი დამოკიდებულება რამდენად მიზანშეწონილია?

- როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, ოჯახში არსებული აღზრდის სტილი დიდ ზეგავლენას ახდენს ბავშვის და მოზარდის განვითარებაზე. ფსიქოლოგები გამოყოფენ აღზრდის რამდენიმე სტილს და კვლევების მიხედვით, ყველაზე ეფექტურად ითვლება ავტორიტეტული აღზრდა. რაც გულისხმობს წესების დაწესებასა და სითბოს გამოხატვას შორის გარკვეული ბალანსის დაცვას. მნიშვნელოვანია ბავშვი და მოზარდი გრძნობდეს, რომ ის უყვართ და მხარს უჭერენ, თუმცა ისიც მნიშვნელოვანია, ჰქონდეს გარკვეული წესები, რასაც დაიცავს და ექნება მოქმედების გარკვეული ჩარჩო, რისი ერთობლიობაც შემდგომში უსაფრთხოების განცდას ამყარებს. ამ დროს ქცევის შედეგის წინასწარმეტყველება უფრო ადვილია, შფოთვაც ნაკლებია და სტაბილურობის განცდა და საკუთარი თავის მიღებაც მეტია.

- თინეიჯერულ ასაკში ხშირად ბავშვებს ეცვლებათ საკუთარ გარეგნობაზე წარმოდგენა, ყველაფერს მძაფრად აღიქვამენ, ამ პერიოდის გასვლის შემდეგ თავისთავად გაივლის კომპლექსებიც და რა როლი აქვს მშობელს? 

- მოაზრდობის გავლასთან ერთად, ის ნაკლებად ფოკუსირებული ხდება საკუთარ თავზე, იწყებს იმის გააზრებას, რომ მისი ქცევა და გარეგნობა გამადიდებელი შუშის ქვეშ აღარ არის, მეტად იწყებს საკუთარი თავის მიღებას. თუმცა ხანდახან გარეგნობასთან დაკავშირებული პრობლემა შეიძლება იმდენად მწვავე იყოს, რომ მოზარდს განუვითარდეს კვებითი აშლილობა (ბულიმია ან ანორექსია). ამისთვის მნიშვნელოვანია, მშობელმა დროულად შეამჩნიოს ეს და მიმართოს სპეციალისტს.

მშობლის როლი საკმაოდ დიდია ამ დროს. პირველ რიგში, მნიშვნელოვანია იმის დანახვა, რომ ბავშვი ცხოვრების ახალ ეტაპზე გადადის და სხვა საჭიროებები და მოთხოვნილებები აქვს, შეგვიძლია ჩავრთოთ გარკვეული გადაწყვეტილებების მიღების პროცესში და ვეცადოთ შესაბამისი მხარდაჭერა მივცეთ მას. კვებითი აშლილობების გარდა, შეიძლება სხვა სირთულეებმაც იჩინოს თავი. ამიტომ, როცა მშობელი ხედავს, რომ მოზარდი თავს გრძნობს დათრგუნულად, გახდა აგრესიული, უჭირს საკუთარი ემოციების მართვა, ჩამოშორდა სამეგობრო წრეს ან აღარ აქვს სოციალიზაციის სურვილი და ეს რამდენიმე კვირის მანძილზე გრძელდება, სჯობს მიმართოს სპეციალისტს, რათა ერთად მოაგვარონ პრობლემა.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად