Baby Bag

„როდესაც ბავშვს ტირილის შეკავებას ვთხოვთ, ვარღვევთ ადამიანის ბუნებრივ, ფიზიოლოგიურ პროცესებს,“ - ფსიქოლოგი მარიამ ხვადაგიანი

ფსიქოლოგი მარიამ ხვადაგიანი „იმედის დღეში“ მშობლებს მნიშვნელოვან რეკომენდაციებს აძლევს. ის უფროსებს ურჩევს ბავშვს ტირილის შეკავებისკენ არ მოუწოდონ:

„ტირილი ცუდია თუ კარგი, ამაზე ზუსტი პასუხი არ არსებობს. ის ისეთივე ფიზიოლოგიური მოვლენაა, როგორიც ცრემლდენა წიწაკის ჭამის დროს. წარმოიდგინეთ, ამ დროს ადამიანს რომ უთხრათ, ცრემლი არ წამოგივიდესო. დაახლოებით ასეთივე პროცესია, როდესაც გარკვეულ ემოციურ მდგომარეობაში ადამიანს მოსდის ცრემლები. შესაბამისად, როდესაც ბავშვს ტირილის შეკავებას ვთხოვთ, ვარღვევთ ადამიანის ბუნებრივ. ფიზიოლოგიურ პროცესებს. როდესაც ბავშვს ან ზრდასრულს ცრემლები მოსდის, ორგანიზმი ამას ითხოვს. ამის შეკავება იწვევს ემოციების შეკავებას, არ გაზიარებას. მე თუ ცრემლი უნდა შევიკავო, რა უნდა შევიკავო? ის, რაც მაწუხებს, ის, რაც მეთვლება სისუსტედ. სამწუხაროდ, თითქმის ყველა ბავშვს ასე ზრდიან. თუ სკოლის ასაკში ბიჭს ცრემლები წამოუვიდა, ნახევარი კლასი მას დასცინის. მე არ ვამბობ, რომ ტირილს პროპაგანდა უნდა გავუწიოთ, მაგრამ აკრძალვას აზრი არ აქვს. თუ ეტირება ბავშვს, მან უნდა იტიროს.“

მარიამ ხვადაგიანის თქმით, მშობლის მხრიდან ბავშვისთვის რაიმეს დამადლება არასწორი ქცევაა და ბავშვზე ნეგატიურად ზემოქმედებს:

„მშობელი ბავშვს რამეს თუ ამადლის, მიზანზე უნდა დავფიქრდეთ, რა მიზანი გვაქვს, რატომ ვეუბნებით შვილს ამას. რა თქმა უნდა, ბავშვზე ეს სტრესულად მოქმედებს. ამით მას მოტივაცია არ გაეზრდება, რომ კარგად მოიქცეს. როდესაც ბავშვს ეუბნებიან: „მე შენ გამო ყველაფერს ვაკეთებ, შენ კიდევ მარცხვენ, კარგად არ სწავლობ,“ ის ისტრესება, თვლის რომ ვალშია და ცუდი შვილია. ყველა ადამიანი ბავშვის ყოლის გადაწყვეტილებას შეგნებულად იღებს. ბავშვს თვითონ არ უთხოვია გამაჩინეთო. დაყვედრების მიზანი ვერ იქნება ბავშვის მოტივაციის გაზრდა, მშობელი უბრალოდ გულს იოხებს და თავისი ემოციები გარეთ არასწორი ფორმით გამოაქვს. ნამდვილად არ შეიძლება მსგავსი ფორმით ბავშვთან საუბარი.“

„როდესაც ბავშვს ვაშინებთ, მას შფოთვას ვუმატებთ. ბავშვებს ისედაც ახასიათებთ შფოთვა, ისედაც ეშინიათ. როდესაც ვეუბნებით: „იქ არ წახვიდე, ეს არ გააკეთო!“ - ისინი თავის ნაჭუჭში იკეტებიან. სამყაროს კვლევა აღარ უნდათ. დღეს ბევრ ბავშვს აქვს გაძლიერებული შფოთვა, ყველაფრის ეშინიათ. ვირუსთან დაკავშირებითაც ღელავენ, რომ რამე არ დაემართოთ. როდესაც ბავშვს ესმის, რომ რამე არის საშიში, ის ფანტაზიას შლის და ყველაფერს უფრო ამძაფრებს. რა თქმა უნდა, სიფრთხილისკენ უნდა მოვუწოდოთ ბავშვს და ავუხსნათ, რომ რაღაცის გაკეთება არ შეიძლება, მაგრამ შიშის დანერგვა არ არის გამოსავალი. შეიძლება ეს ზრდასრულ ასაკშიც გაჰყვეს ძლიერი შფოთვის სახით,“ - აღნიშნავს მარიამ ხვადაგიანი. 

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, დედებისთვის შექმნა ახალი სივრცე. მოიწონეთ გვერდი მცოდნე დედები

არასდროს უთხრათ ბავშვს, რომ ტირილი შეწყვიტოს, მას ემოციების გამოხატვის შესაძლებლობა მიეცით
​მშობლები შვილებს ხშირად ეუბნებიან, რომ ტირილი შეწყვიტონ. პატარები ზოგჯერ უფროსებისთვის უმნიშვნელო პრობლემების გამო ტირიან, რის გამოც მშობლებს მათი წუწუნის მოსმენის სურვილი არ აქვთ. როდესაც სამყაროში...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„როდესაც მშობელი არის მორალისტი და მორალის სფეროდან ელაპარაკება შვილს, ეს ახშობს იმ შინაგან იმპულსებს, რომელიც ურთიერთობისთვისაა საჭირო,“ - ნანა ჩაჩუა

„როდესაც მშობელი არის მორალისტი და მორალის სფეროდან ელაპარაკება შვილს, ეს ახშობს იმ შინაგან იმპულსებს, რომელიც ურთიერთობისთვისაა საჭირო,“ - ნანა ჩაჩუა

ფსიქოლოგმა ნანა ჩაჩუამ ბავშვის პიროვნებად ჩამოყალიბებისთვის ოჯახის როლზე ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ დღის განმავლობაში მშობელთან გატარებული 20 წუთიც კი უდიდეს ზეგავლენას ახდენს ბავშვის ჩამოყალიბებაზე:

„ახლა ხშირად არის, რომ ოჯახს დამხმარე ჰყავს, შეიძლება ძიძა იყოს, დიასახლისი და ა.შ. როდესაც ბავშვები შინ მიდიან, ისინი არ არიან მარტო. ძიძა არის ოჯახში, თუ დამხმარე არის, ის ისეთ გავლენას, ზემოქმედებას ბავშვის აღზრდაზე ვერ ახდენს, როგორც თუნდაც რამოდენიმე წუთით მშობელთან ურთიერთობა. კვლევებით დადასტურებულია, რომ სულ 20 წუთიც კი საკმარისია იმისთვის, რომ სამსახურიდან შინ დაბრუნებულმა მშობელმა მიიღოს მონაწილეობა ბავშვის ყოველდღიურ ცხოვრებაში. შეიძლება ეს იყოს გაკვეთილების მომზადება, დახმარება, გამოკითხვა. ინიციატივა, თუ რა ტიპის იქნება ეს ურთიერთობა, ბავშვისგან უნდა მოდიოდეს. ​მშობელი მას თავზე არ უნდა ახვევდეს თავის სურვილს.“

​ნანა ჩაჩუას თქმით, ბავშვთან მორალის სფეროდან ლაპარაკი ახშობს იმ იმპულსებს, რომელიც ურთიერთობისთვის არის საჭირო:

„ერთი მშობელი მეუბნებოდა, რომ მამა სახლში დაბრუნებისას ბავშვს ეუბნება: „აბა, რა წაიკითხე დღეს?“ „აბა, გეყოფა ტელევიზორთან ჯდომა, შედი ოთახში.“ როდესაც მშობელი არის მორალისტი და მორალის სფეროდან ელაპარაკება შვილს, ეს ახშობს იმ შინაგან ინიციატივას, იმპულსებს, რომელიც ურთიერთობისთვისაა საჭირო. ნელ-ნელა ამით მშობლები ბავშვებს კარგავენ, ურთიერთობებს კარგავენ. ოჯახმა რაც უნდა გააკეთოს, არის ის, რომ ადამიანი პიროვნებად ჩამოყალიბების გზაზე დააყენოს. ზრდასრული ადამიანის ქმედების ყველა ვექტორი პიროვნებად ჩამოყალიბებისკენ უნდა იყოს მიმართული.“

„ერიკ ერიკსონის მიხედვით, ფსიქო-სოციალური განვითარების სტადიები არსებობს. თუ რომელიმე ასაკობრივი სტადია წინააღმდეგობრივი აღმოჩნდება, ამის ფიქსაცია მოხდება და შესაძლოა, ადამიანმა მთელი ცხოვრების განმავლობაში ამ ასაკის სირთულე თავის თავში ატაროს. თუ მან ამის გადალახვა შეძლო, დიდი ძალისხმევა სჭირდება ამისთვის. ძალიან დიდ დახმარებას უწევს მოზარდს მხატვრული ლიტერატურა. ეს უდიდესი დამხმარე ძალაა აღზრდის პროცესში. ახლა წიგნების ბაზარზე ისეთი მდარე ხარისხის ლიტერატურას წააწყდები, რომ შეიძლება ადამიანი დაანგრიოს, არამცთუ პოზიტიური როლი შეიტანოს პიროვნულ ზრდაში,“ - აღნიშნულ საკითხებზე​ ნანა ჩაჩუამ „ქართული არხის“ გადაცემაში „ფიქრი ხმამაღლა“ ისაუბრა.

წყარო: ​„ქართული არხი“

წაიკითხეთ სრულად