Baby Bag

,,მშობლებს უნდა ახსოვდეთ, რომ მუდმივი შენიშვნები, მითითებები ტიკების სიხშირეს უფრო აძლიერებს'' - როგორ შეიძლება, დავეხმაროთ ბავშვებს ტიკების დაძლევაში?

,,მშობლებს უნდა ახსოვდეთ, რომ მუდმივი შენიშვნები, მითითებები ტიკების სიხშირეს უფრო აძლიერებს'' - როგორ შეიძლება, დავეხმაროთ ბავშვებს ტიკების დაძლევაში?

რა არის ტიკი, როგორი შეიძლება იყოს ტიკის გამოხატულება და როგორ დავეხმაროთ ბავშვებს მის დაძლევაში?- ​MomsEdu.ge-ს ამ და სხვა კითხვებს ფსიქოლოგმა მარიამ ბასოშვილმა უპასუხა.

- პირველ რიგში განგვიმარტეთ რა არი ტიკი?

- ტიკი ეს არის კუნთების უნებლიე, სწრაფი მოძრაობა, რომელიც ვლინდება სხეულის სხვადასხვა ნაწილში წინასწარი განზრახვის გარეშე და იწოდება როგორც, ტიკური აშლილობა. არსებობს მოტორული დარვევები, რომლებიც ძალიან ჰგავს ტიკებს მაგალითად, კუნთების უეცარი შეკრთომა ან დაკლაკნილი ჭიისებრი მოძრაობები, თუმცა ეს ტიკი არ არის და აუცილებელია სწორი დიაგნოსტირება.

- როგორი შეიძლება იყოს ტიკის გამოხატულება?

- არსებობს მარტივი და რთული ტიკები, მოტორული და ვოკალური. მარტივი მოტორული ტიკები ხასიათდება კუნთების სწრაფი, ხანმოკლე მოძრაობებით, მაგალითად, თვალების ხამხამი, წარბების აწევა ან სხვა სახის ჟესტები, რომელსაც შინაარსი არ გააჩნია და კონტექსტს არ შეესაბამება, ასევე მხრების მოძრაობები.

რთული მოტორული ტიკები არის უფრო ნელი უნებლიე მოძრაობები ვიდრე მარტივი მოტორული ტიკები. ხასიათდება საგნების ხელით მოსინჯვით, ფეხების ბაკუნით, უკუღმა სიარულით ან ცეკვით,ხტუნვითი მოძრაობებით.ხელებისა და ფეხების ქნევა, ასევე უხამსი ჟესტები მიეკუთვნება რთულ მოტორულ ტიკებს.

მარტივი ვოკალური ტიკები ეს არის - ჩახველება, სრუტუნი, ბურტყუნი.

რთულ ვოკალურ ტიკებს მიეკუთვნება სიტყვების ან მთელი ფრაზების უნებლიე წამოყვირება. შესაძლოა იყოს უხამსი და სოციალურად მიუღებელი სიტყვები.

- ვინ აფასებს ბავშვს და რა ასაკში შეიძლება გამომჟავნდეს ტიკები?

- დიაგნოსტიკურ სახელმძღვანელოებში, როგორც ზემოთ ვახსენე, დიაგნოზი იწოდება, როგორც ტიკური აშლილობა, ხოლო არის თუ არა გარდამავალი ტიკური აშლილობა, ქრონიკული თუ კომბინირებული, დაზუსტებული თუ დაუზუსტებელი ამას განსაზღვრავს ფსიქიატრი ან ნეიროფსიქოლოგი, შესაძლოა,  ნევროლოგის შეფასებაც გახდეს საჭირო.

გარდამავალი ტიკური აშლილობა იწყება ადრეულ ბავშვობაში. მარტივი ტიკები რამდენიმე კვირა ან თვე გრძელდება და სხვა სირთულეები თან არ ახლავს. ეს მდგომარება 3-4 ჯერ უფრო ხშირია ბიჭებში, ვიდრე გოგონებში. ადრეულ ბავშვობაში ბავშვებისთვის რაიმეს დასწავლის ერთ-ერთი გზა მიმბაძველობაა. ამ დროს ტიკის ათვისება უფრო მარტივად ხდება.

გარდამავალი ტიკური აშლილობის დროს ერთი ტიკი შესაძლოა, შეიცვალოს და ჩანაცვლდეს მეორე ტიკით, მაგალითად, ჩახველება სრუტუნით ან პირიქით. ქრონიკული ტიკური აშლილობისას კი ტიკი არ იცვლება ასე მარტივად.

- რა არის ტიკის გამომჟღავნების მიზეზი, რამ შეიძლება გაამწვავოს ტიკი?

- სტრესულ სიტუაციაში ბავშვებს ხშირად ეწყებათ თვალების ხამხამი, ფეხების ბაკუნი, მხრების აჩეჩვა, ჩახველება. მაგალითად, ბავშვებს თუ უწევთ აუდიტორიის წინაშე გამოსვლა ნერვიულობის ფონზე შეიძლება დაიწყოს უნებლიე ჩახველება, მხრების ჩეჩვა - ეს ყველაფერი არის ტიკი, თუმცა უმრავლეს შემთხვევაში უკვალოდ, ყოველგვარი ჩარევის გარეშე ქრება.

ტიკის სიხშირე მატულობს სტრესის ფონზე, დაღლილობისას, ხოლო მისი სიხშირე მცირდება ფიზიკური ან გონებრივი აქტივობებისას, ასევე ძილში.

- როგორ შეიძლება, დავეხმაროთ ბავშვებს ტიკების დაძლევაში, რა რჩევებს მისცემთ მშობლებს?

- ტიკები, როგორც წესი, ბავშვებისთვის კომპლექსად იქცევ ადა გავლენას ახდენს მათ თვითშეფასებაზე. აუცილებელია, რომ მასწავლებელმა, ასევე ბავშვებმა იცოდნენ ტიკის შესახებ და თანაკლასელი არ გახდეს სოციუმის მხრიდან ბულინგის მსხვერპლი. გარშემომყოფებს, მშობლებს უნდა ახსოვდეთ, რომ მუდმივი შენიშვნები, მითითებები ტიკების სიხშირეს უფრო აძლიერებს.

გარდა იმისა, რომ დიაგნოსტირება აუცილებელია, ასევე ფსიქოთერაპია ძალიან კარგი მეთოდია ტიკებთან სამუშაოდ. ზღაპრით თერაპია, არტ-ტერაპია, ფიზიკური-გონებრივი აქტივობები მკვეთრად დაეხმარება ბავშვს ტიკების დაძლევაში. ბავშვისთვის მშვიდი გარემო, ნაკლები სტრესი და მშობლების მხრიდან მხარდაჭერა ამ პროცესში ძალიან მნიშვნელოვანია.

ესაუბრა მაკა ქაფიანიძე 

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგ​უფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

„იდეალური ოჯახი ელოდება სიკეთეს, რომელიც მოვა მომავლიდან ღვთაებრივ გეგმაზე დაყრდნობით,“- ფსიქოანალიტიკოსი რეზო კორინთელი

„იდეალური ოჯახი ელოდება სიკეთეს, რომელიც მოვა მომავლიდან ღვთაებრივ გეგმაზე დაყრდნობით,“- ფსიქოანალიტიკოსი რეზო კორინთელი

ფსიქოანალიტიკოსმა რეზო კორინთელმა იდეალური ოჯახის შესახებ ისაუბრა და მისი დამახასიათებელი ნიშნები დაასახელა:

„ავსტრიაში იყო კონგრესი ოჯახურ ფსიქოთერაპიაზე. ინდუსები იყვნენ კონგრესზე. მათ თქვეს, რომ სჯობს ოჯახის დანგრევის პრევენცია მოახდინოთ, ვიდრე დანგრეული ოჯახი ააწყოთო. ისინი ამბობენ, რა არის სულიერი ოჯახი. ეს არის, როდესაც შედიხარ, გაზაფხულის ბაღივით სურნელება გცემს. იდეალური ოჯახი ელოდება სიკეთეს, რომელიც მოვა მომავლიდან ღვთაებრივ გეგმაზე დაყრდნობით. მეორე არის ამის მოთმინებით მოლოდინი, რომ ოჯახს სიკეთე უახლოვდება. მესამე არის მარადიულზე საუბრები და თავყრილობები ოჯახში და მოწყალება. მოწყალება არ არის მარტო მატერიალური დახმარება, არამედ იქ სადაც სასოწარკვეთაა, სინათლის შუქის შეტანა. ბოლო არის ის, რომ „სტუმარი ღვთისაა.“

ეს სულ სხვანაირი ხედვაა, რაციონალური ხედვისგან განსხვავებული, რომელიც ამბობს, რომ ოჯახი სოციალური კონტრაქტია და თუ არ გაწყობს დაარღვიე. სად არის აქ მარადიული სულიერი პლასტი? არ არის იმიტომ, რომ არ სჯერათ ამის.

რწმენა და იმედი რა არის? შენ იზიდავ როგორც მაგნიტი დადებითს. „ყველაფერი კარგად იქნება,“ - ეს არ არის არარეალისტური ხედვა. შენ ფიქრობ დადებითზე და ამ დადებითს ქმნი. ეს რეზონანსის კანონია. როდესაც დადებითზე ფიქრობ, იზიდავ დადებითს. თუ შენ იმედის კულტივირებას ახდენ, დადებითს იზიდავ. ეს არის დამტკიცებული. პლაცებო, რომ შენ გჯერა რაღაცის, თავს კი არ იტყუებ, შენ რეალურად გიყუჩდება ტკივილი. ტვინი ვერ არჩევს წარმოსახვითს რეალურისგან. როდესაც შენ გეუბნებიან, რომ წამალი გიშველის და გიკეთებენ ამას, გამოიყოფა ის, რაც უნდა გამოიყოს. უნდა იკითხო დადებითზე. ლოცვა რა არის? იმეორებ სულ იმას, რომ ყველაფერი კარგად იყოს. შენ მარტო არ ხარ, შენ მზრუნველი გყავს,“- მოცემულ საკითხზე რეზო კორინთელმა ტელეკომპანია „პულსის“ ეთერში ისაუბრა.

წყარო: ​ტელეკომპანია „პულსი“ 

წაიკითხეთ სრულად