Baby Bag

„შეზღუდვა ეს არის სტრესორების კასკადი, რომელიც მავნე ზეგავლენას ახდენს ბავშვის ფსიქიკაზე“ - ბავშვთა ფსიქიატრი მედეა ზირაქაშვილი

ბავშვთა ფსიქიატრი და ნევროლოგი მედეა ზირაქაშვილი გადაცემაში „პირადი ექიმი“ ბავშვის ფსიქიკაზე შეზღუდვების მავნე ზეგავლენის შესახებ საუბრობს:

„იმისთვის, რომ ბავშვს ჯანმრთელი ფსიქიკა ჰქონდეს, აუცილებელია, რომ შეზღუდვა, რომელსაც მას საზოგადოება, ოჯახი ან მისი პირადი პრობლემები უწესებს, არ იყოს გრძელვადიანი და იმდენად მძიმე, რომ ბავშვისთვის ადაპტაციის დარღვევები გამოიწვიოს. დღევანდელობასთან რომ გავავლოთ პარალელი, ერთი წუთით წარმოვიდგინოთ, როგორ იმოქმედა ამ ყველაფერმა ზრდასრულ ადამიანებზე. ჩვენ მუდმივად გვესმის, რომ მოგვემატა შფოთვა, გაღიზიანებადობა. ბავშვები კიდევ უფრო მეტ გაურკვევლობაში არიან, ვიდრე ჩვენ. გუშინდელი ბაღში მისვლა, სკოლაში სიარული, ემოციების ვენტილაცია, რომელიც ინტენსიურად მიმდინარეობდა თანატოლებთან, მას სრულად შეეზღუდა. შესაბამისად, გარკვეული კლინიკური, ტრანზიტორული ნიშნები, რომლებიც ბავშვებში გვხვდება ამ ყველაფერზე ადეკვატურ რეაგირებად უნდა ჩავთვალოთ.“

მედეა ზირაქაშვილმა პანდემიის დროს დაწესებული გრძელვადიანი შეზღუდვების ნეგატიურ მხარეებზეც ისაუბრა:

„შეზღუდვა ეს არის სტრესორების კასკადი, რომელიც მავნე ზეგავლენას ახდენს ბავშვის ფსიქიკაზე. მნიშვნელოვანია, რომ სხვადასხვა ჭრილში განვიხილოთ ამ სტრესორების ზემოქმედება. საზოგადოება და სოციუმი აბსოლუტურად სხვა შეზღუდვებს უწესებს ბავშვს, ოჯახს თავისი შეზღუდვები აქვს, ხოლო საკუთარი შინაგანი ნიშნები მას აბსოლუტურად განსხვავებულ შეზღუდვებს უწესებს. აუცილებლად უნდა შევეხო პანდემიის დროს სკოლებისა და ბაღების დახურვის საკითხს, რომელსაც სხვადასხვა ქვეყანაში სხვადასხვაგვარი დამოკიდებულება მოჰყვა. ერთი შეხედვით სწორი გადაწყვეტილება არ ვიცით საბოლოო ჯამში რამდენად სწორი იყო. თუ ამბობდნენ, რომ ბავშვები არიან ვირუსის აქტიური გამავრცელებლები და ისინი საფრთხეს უქმნიან, როგორც საკუთარ ჯანმრთელობას, ასევე ზრდასრულ ადამიანებსაც, აღმოჩნდა, რომ დღეს ბავშვები არცთუ ისე აქტიური გამავრცელებლები არიან. მეცნიერები ბევრს კამათობენ, თუ რამდენად სწორი იყო ეს გადაწყვეტილება, რომელმაც, შესაძლოა, საკმაოდ სერიოზული და გრძელვადიანი პრობლემები გამოიწვიოს ბავშვებში. გარდა იმისა, რომ სკოლებისა და ბაღების დახურვა ზღუდავს ბავშვების აკადემიურ უნარებს, მათ ეზღუდებათ ყველა მნიშვნელოვანი უნარი, ეს არის სოციალური ფუნქციონირება. სოციალური უნარების განვითარება უნდა მოხდეს იმ ასაკობრივ სოციუმში, რომელშიც ბავშვს უხდება ყოველდღიური ყოფა. მისი შესამაბისი ასაკობრივი სოციუმი არის სკოლისა და ბაღის გარემოში.“

„გარდა იმისა, რომ აკადემიური თვალსაზრისით სერიოზული საფრთხის წინაშე დგას ჩვენი მომავალი თაობა, მას დიდი პრობლემები ექმნება სოციალური განვითარების თვალსაზრისით. სკოლა ეს არის გარემო, სადაც ბავშვმა უნდა ისწავლოს ბავშვებთან და ავტორიტეტულ ადამიანებთან ურთიერთობა, თამაში. პედაგოგმა ბავშვს პირველად უნდა დაუწესოს ყველაზე სერიოზული შეზღუდვები, როგორებიცაა: ყურადღების კონცენტრაცია, კლასში ჯდომა, რიგის დაცვა, აქტიურად მოსმენა, კომპრომისზე წასვლა. ეს ყოველივე კი ბავშვთან პირისპირ ურთიერთობის გარეშე წარმოუდგენელია,“ - აღნიშნა მედეა ზირაქაშვილმა.

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ყურადღების დეფიციტის მიზეზი ბავშვთან შეიძლება იყოს სტრესი, შფოთვა და გარემო,“ - ნეიროფსიქოლოგი მარიამ ხვადაგიანი

ნეიროფსიქოლოგი მარიამ ხვადაგიანი გადაცემაში „პოსტ ალიონი“ ბავშვებში ყურადღების დეფიციტის პრობლემის შესახებ საუბრობს და აღნიშნავს, რომ ბავშვს ყურადღების პრობლემა სხვადასხვა მიზეზით ექმნება:

„ყურადღების დეფიციტისა და ჰიპერაქტივობის სინდრომი ორი ტიპის არის: ერთი, როდესაც წამყვანია ყურადღების პრობლემა, თითქოს ბავშვი მუდმივად გაფანტულია, თავისთვის ოცნებობს და რთულია, რომ აქტივობაში ჩართო, თუ ჩავრთეთ ხუთ წუთში ეკარგება ინტერესი და სხვა რაღაცაზე გადადის. მეორე შემთხვევაში იმპულსურობა არის წამყვანი. ნებისმიერი საგანი, რომელსაც ბავშვი დაინახავს, მასში გამოყენების სურვილს იწვევს. ბავშვი მთელი დღის მანძილზე დადის და საგნებს ეხება. ამის არშემჩნევა ძალიან რთულია სინამდვილეში. 2-3 წლის ასაკში რთულია გაარჩიო ეს სინდრომია, თუ რაიმე სხვა მიზეზებია. ყურადღების დეფიციტის მიზეზი ბავშვთან, შეიძლება იყოს სტრესი, შფოთვა და გარემო. ხშირად ბავშვს სვამენ რომ იმეცადინოს, როდესაც გვერდით ოთახში ბოლო ხმაზე ტელევიზორია ჩართული, ხალისობენ, იცინიან და უჭირს ბავშვს. დიაგნოზის დასმა დღეს არ ხდება მხოლოდ ფსიქოლოგის მიერ. ფსიქოლოგი აუცილებლად იღებს ინფორმაციას მშობლისგან, ბაღის აღმზრდელისგან, მასწავლებლისგან. სასურველია, რომ ბავშვის გარემოზე დაკვირვება მოხდეს, რათა გამოირიცხოს გარემო ფაქტორები.“

მარიამ ხვადაგიანის თქმით, ყურადღების დეფიციტის დიაგნოზის დასასმელად ბავშვს შემდეგი მახასიათებლები უნდა ჰქონდეს:

„ბავშვი უნდა იყოს ძალიან მოუსვენარი. ეს უნდა გრძელდებოდეს დიდხანს, ექვს თვეზე მეტ ხანს. მისი ჩართვა უნდა იყოს ძალიან რთული ნებისმიერი სახის აქტივობაში. თამაშის დროსაც, ბავშვი იწყებს თამაშს და ხუთ წუთში ახალზე გადადის. ბავშვი არის იმპულსური, უჭირს, რომ ადამიანს საუბარი დაასრულებინოს, მუდმივად თვითონ ერთვება, მისი სურვილი აუცილებლად წამყვანი უნდა იყოს.“

მარიამ ხვადაგიანი აღნიშნავს, რომ გაჯეტები და ეკრანდამოკიდებულება ყურადღების დეფიციტის სიმპტომებს აძლიერებს:

„გაჯეტების გავლენა ყველაფერში ძალიან დიდია. გაჯეტი ვერ იწვევს და არ იწვევს არცერთ სინდრომს. როდესაც ბავშვი მიჯაჭვულია ტელეფონს ან ტელევიზორს, სიმპტომები იმდენად ჰგავს აუტიზმს, ჰიპერაქტივობის და ყურადღების დეფიციტის სინდრომს, რომ ეს რთული გასამიჯნია. გაჯეტი ბევრად ამწვავებს ყურადღების კონცენტრაციის პრობლემას. კომპიუტერსა და ტელევიზორში კადრების მუდმივი ცვლაა. ბავშვები გადადიან ერთი ვიდეოდან მეორეზე, არ ელოდებიან დასრულებას. ეს იწვევს იმპულსურობას, ბავშვი კარგავს მოთმინების უნარს, ვერ ახერხებს ყურადღების კონცენტრაციას.“

„მნიშვნელოვანია მშობლების აღზრდის სტილი. თუ მშობელმა იცის, რომ ბავშვს უჭირს მეცადინეობა, მან არ უნდა აიძულოს ის, რომ ერთი საათის განმავლობაში დაჯდეს. უმჯობესია მისცეს 10 წუთიანი შესვენებები. შემდეგ ბავშვი თვითონ ისწავლის შესვენებას. მაქსიმალურად უნდა შეიზღუდოს ხმაური, კარი და ფანჯარა უნდა იყოს დაკეტილი. უნდა ვიპოვოთ, ბავშვისთვის სწავლების რომელი სტილია უპირატესი, ვიღაც სმენით უკეთ სწავლობს, ვიღაც ვიზუალურად. კლასში გასათვალისწინებელია, სად უნდა იჯდეს ბავშვი, რომ არ გაეფანტოს ყურადღება. მნიშვნელოვანია მოტივაცია. როდესაც ბავშვს აიძულებ, რომ დაჯდეს, თუ მას არ უნდა, მისი მოტივაცია ძალიან დაბალია. სწავლების პროცესი უნდა იყოს საინტერესო. მე მქონდა ასეთი შემთხვევა: მასწავლებელმა მესამე კლასელი მოსწავლე იმიტომ გააგდო, რომ თანაკლასელთან საუბრობდა. პედაგოგმა უთხრა, ხელს ხომ არ გიშლითო. ბავშვმა უპასუხა, არ მიშლითო. ძალიან გალანძღეს ბავშვი, რომ უზრდელია, თავხედი, გააგდეს კლასიდან და დასტრესეს. მას დიდი დრო დასჭირდა სტრესიდან გამოსასვლელად,“ - აღნიშნავს მარიამ ხვადაგიანი.

წყარო: ​პოსტ ალიონი

წაიკითხეთ სრულად