Baby Bag

„შეზღუდვა ეს არის სტრესორების კასკადი, რომელიც მავნე ზეგავლენას ახდენს ბავშვის ფსიქიკაზე“ - ბავშვთა ფსიქიატრი მედეა ზირაქაშვილი

ბავშვთა ფსიქიატრი და ნევროლოგი მედეა ზირაქაშვილი გადაცემაში „პირადი ექიმი“ ბავშვის ფსიქიკაზე შეზღუდვების მავნე ზეგავლენის შესახებ საუბრობს:

„იმისთვის, რომ ბავშვს ჯანმრთელი ფსიქიკა ჰქონდეს, აუცილებელია, რომ შეზღუდვა, რომელსაც მას საზოგადოება, ოჯახი ან მისი პირადი პრობლემები უწესებს, არ იყოს გრძელვადიანი და იმდენად მძიმე, რომ ბავშვისთვის ადაპტაციის დარღვევები გამოიწვიოს. დღევანდელობასთან რომ გავავლოთ პარალელი, ერთი წუთით წარმოვიდგინოთ, როგორ იმოქმედა ამ ყველაფერმა ზრდასრულ ადამიანებზე. ჩვენ მუდმივად გვესმის, რომ მოგვემატა შფოთვა, გაღიზიანებადობა. ბავშვები კიდევ უფრო მეტ გაურკვევლობაში არიან, ვიდრე ჩვენ. გუშინდელი ბაღში მისვლა, სკოლაში სიარული, ემოციების ვენტილაცია, რომელიც ინტენსიურად მიმდინარეობდა თანატოლებთან, მას სრულად შეეზღუდა. შესაბამისად, გარკვეული კლინიკური, ტრანზიტორული ნიშნები, რომლებიც ბავშვებში გვხვდება ამ ყველაფერზე ადეკვატურ რეაგირებად უნდა ჩავთვალოთ.“

მედეა ზირაქაშვილმა პანდემიის დროს დაწესებული გრძელვადიანი შეზღუდვების ნეგატიურ მხარეებზეც ისაუბრა:

„შეზღუდვა ეს არის სტრესორების კასკადი, რომელიც მავნე ზეგავლენას ახდენს ბავშვის ფსიქიკაზე. მნიშვნელოვანია, რომ სხვადასხვა ჭრილში განვიხილოთ ამ სტრესორების ზემოქმედება. საზოგადოება და სოციუმი აბსოლუტურად სხვა შეზღუდვებს უწესებს ბავშვს, ოჯახს თავისი შეზღუდვები აქვს, ხოლო საკუთარი შინაგანი ნიშნები მას აბსოლუტურად განსხვავებულ შეზღუდვებს უწესებს. აუცილებლად უნდა შევეხო პანდემიის დროს სკოლებისა და ბაღების დახურვის საკითხს, რომელსაც სხვადასხვა ქვეყანაში სხვადასხვაგვარი დამოკიდებულება მოჰყვა. ერთი შეხედვით სწორი გადაწყვეტილება არ ვიცით საბოლოო ჯამში რამდენად სწორი იყო. თუ ამბობდნენ, რომ ბავშვები არიან ვირუსის აქტიური გამავრცელებლები და ისინი საფრთხეს უქმნიან, როგორც საკუთარ ჯანმრთელობას, ასევე ზრდასრულ ადამიანებსაც, აღმოჩნდა, რომ დღეს ბავშვები არცთუ ისე აქტიური გამავრცელებლები არიან. მეცნიერები ბევრს კამათობენ, თუ რამდენად სწორი იყო ეს გადაწყვეტილება, რომელმაც, შესაძლოა, საკმაოდ სერიოზული და გრძელვადიანი პრობლემები გამოიწვიოს ბავშვებში. გარდა იმისა, რომ სკოლებისა და ბაღების დახურვა ზღუდავს ბავშვების აკადემიურ უნარებს, მათ ეზღუდებათ ყველა მნიშვნელოვანი უნარი, ეს არის სოციალური ფუნქციონირება. სოციალური უნარების განვითარება უნდა მოხდეს იმ ასაკობრივ სოციუმში, რომელშიც ბავშვს უხდება ყოველდღიური ყოფა. მისი შესამაბისი ასაკობრივი სოციუმი არის სკოლისა და ბაღის გარემოში.“

„გარდა იმისა, რომ აკადემიური თვალსაზრისით სერიოზული საფრთხის წინაშე დგას ჩვენი მომავალი თაობა, მას დიდი პრობლემები ექმნება სოციალური განვითარების თვალსაზრისით. სკოლა ეს არის გარემო, სადაც ბავშვმა უნდა ისწავლოს ბავშვებთან და ავტორიტეტულ ადამიანებთან ურთიერთობა, თამაში. პედაგოგმა ბავშვს პირველად უნდა დაუწესოს ყველაზე სერიოზული შეზღუდვები, როგორებიცაა: ყურადღების კონცენტრაცია, კლასში ჯდომა, რიგის დაცვა, აქტიურად მოსმენა, კომპრომისზე წასვლა. ეს ყოველივე კი ბავშვთან პირისპირ ურთიერთობის გარეშე წარმოუდგენელია,“ - აღნიშნა მედეა ზირაქაშვილმა.

შეიძლება დაინტერესდეთ

„არავითარ შემთხვევაში არ არის რეკომენდებული, რომ ბავშვს ყველაფრის უფლება მივცეთ," - ნეიროფსიქოლოგი მარიამ ხვადაგიანი

ნეიროფსიქოლოგი მარიამ ხვადაგიანი ბავშვთან ურთიერთობისას სიტყვა „არას“ გამოყენების შეზღუდვის საჭიროებაზე საუბრობს და მშობლებს ურჩევს, რომ არას სანაცვლოდ მათ ბავშვს სხვა ალტერნატივა შესთავაზონ:

„ბავშვებთან ურთიერთობისას სიტყვა „არა“ ნაკლებად უნდა გამოვიყენოთ. არას სანაცვლოდ ბავშვს ვთავაზობ რაღაცას, მაგ. მოდი, ერთად მოვძებნოთ შენთვის სათამაშო. აკრძალვების ქვეშ გაზრდილი ბავშვი არის ბავშვი, რომელსაც კომპლექსები უჩნდება, რომელსაც სიახლის შიში აქვს, არ არის საკუთარ თავში დარწმუნებული. ვერ ვიტყოდი, რომ ის უფრო აგრესიული ბავშვი გაიზრდება. ყველა ბავშვი ინდივიდუალურია და არცერთი კვლევა არ გამორიცხავს, რომ ერთი მიდგომით სხვა ბავშვი სხვანაირი არ გაიზრდება.“

მარიამ ხვადაგიანის თქმით, მუდმივი აკრძალვა ბავშვს უინიციატივობას და მორჩილებას აჩვევს:

„მუდმივი აკრძალვა ნიშნავს, რომ რაღაცას ვაფუჭებ, ეს არ შეიძლება, ეს არ უნდა გავაკეთო, სულ სხვას ვუჯერებ. მე რომ ჩემით გავაკეთო რამე, ჩემი ინიციატივა წაახალისონ, ან დავაშავე, გავტეხე ჭიქა, მაგრამ კი არ დამსაჯეს, მითხრეს, რომ არაუშავს, ძველი იყო და გადავაგდოთო, ეს არის ნორმალური.“

მარიამ ხვადაგიანის თქმით, აკრძალვა ყველა ბავშვისთვის საჭიროა, თუმცა მას ახსნაც უნდა მოჰყვებოდეს:

„აკრძალვა ყველა ბავშვს სჭირდება. იმისთვის, რომ ფასეულობები ჩამოყალიბდეს, პატარიობიდანვე იწყება ეს პროცესი. რაღაც არის, რაც არ შეიძლება, არის, რაც შეიძლება. აქ იმაზეა საუბარი, რომ როდესაც მუდმივად გესმის: „ეს არ გააკეთო, ეს არ შეიძლება,“ მართლა უკვე აღარ ისმინება. მშობლები და ოჯახის წევრები უნდა შეთანხმდნენ, რა შეიძლება და რა არ შეიძლება. დარტყმა არ შეიძლება, შეურაცხყოფა არ შეიძლება, ფანჯარაზე ასვლა არ შეიძლება, არ შეიძლება, რომ კიბეებზე ათ კიბეს გადაახტე. უბრალოდ ბავშვს ეს ყველაფერი უნდა ავუხსნათ. არის ის, რაც რეალურად არ შეიძლება, მაგრამ ამ არ შეიძლებას მოჰყვება ახსნა.“

„არავითარ შემთხვევაში არ არის რეკომენდებული, რომ ბავშვს ყველაფრის უფლება მივცეთ. ესეც უკუშედეგს გამოიღებს, იმიტომ, რომ ბავშვმა არ იცის სიტყვა არას მნიშვნელობა. თუ ოჯახში ხელს ვერ უწყობენ და ყველა ხელს ვერ შეუწყობს, ის დაიწყებს ისტერიკას, რას ჰქვია არა მითხრესო. ემოციური პრობლემები ამ შემთხვევაშიც ჩნდება, ისევე როგორც ყველაფრის აკრძალვის დროს,“ - აღნიშნავს მარიამ ხვადაგიანი.

წყარო: ​იმედის დღე

წაიკითხეთ სრულად