Baby Bag

,,პანიკური აშლილობით დღეს უამრავი ადამიანი იტანჯება - ავტოთერაპიისთვის ერთ „ილეთს“ გასწავლით''

,,პანიკური აშლილობით დღეს უამრავი ადამიანი იტანჯება - ავტოთერაპიისთვის ერთ „ილეთს“ გასწავლით''
,,პანიკური აშლილობით დღეს უამრავი ადამიანი იტანჯება. განცდაში ჩართულია ფიზიოლოგიური შეგრძნებები: გაძლიერებული გულისცემა, ოფლიანობა, კანკალი, სუნთქვის უკმარისობა, ყელში სპაზმი, შეციება, ან პირიქით, წამოხურება, გულისრევა, ტკივილი მუცლის ან გულმკერდის არეში, თავბრუსხვევა, იშვიათად გულის წასვლა, სხეულის დაბუჟება, ადამიანს აქვს გაგიჟების ან სიკვდილის შიში, არარეალურობის განცდა, დეპერსონალიზაცია.პანიკური შეტევის პირველი გამოცდილების შემდეგ ჩნდება შეტევის განმეორების შიში და ახლა უკვე დადარაჯებული ადამიანი თავს არიდებს სიტუაციებსა და გარემოს, სადაც როდესმე შეტევა განუვითარდა. პანიკურ აშლილობასთან ასოცირებულია ნივთიერებებით ინტოქსიკაცია, დეპრესია, ხშირად თან ახლავს აგორაფობია, იგივე ღია სივრცის შიში. გაშლილი სივრცე, სიმაღლე, სიმბოლიზებული თავის-უფლებასთან და ძალა-უფლებასთან, რომელსაც ფარულად შეიძლება მიელტვოდეს ადამიანი, მაგრამ ვერ მაგრდებოდეს შინაგანი არასრულფასოვნების, არასაკმარისობის, სამყოფი ძალის უქონლობის განცდის გამო; აშინებს საზოგადოებრივ ტრანსპორტში ან თავშეყრის ადგილებში ყოფნა, ცუდად გახდომის შემთხვევაში რომ „არ შერცხვეს“, ამავე დროს უჩნდება გარემოში მარტო ყოფნის შიშიც. ამდენად, ამ პრობლემით შეწუხებული ადამიანი თანდათან თავს თითქმის სრულ იზოლაციაში იქცევს. ხშირად შერჩეულ პირს, მშობელს, მეუღლეს, ახლო მეგობარს ავალდებულებს მუდმივ შეთვალყურეობას და ზრუნვას, რასაც ასევე აქვს გაუცნობიერებელი შინაგანი, დაფარული მიზეზი, იყოს გადაჭარბებული ზრუნვის ობიექტი და ამოავსოს ის ემოციური დეფიციტი, რომელიც შესაძლოა, ძალიან ადრეული ასაკიდან ჯერ კიდევ გაუაზრებლად, სახელის დაურქმევლად იზრდებოდა სულში და ქმნიდა მეტ და მეტ ცარიელ, მტანჯველ სივრცეს.

პანიკური შეტევა თავიდან აშკარად არაფერს უკავშირდება, მოულოდნელად, კონკრეტული მიზეზის გარეშე იწყება. თუმცა დროთა განმავლობაში იძენს გარკვეულ სისტემურობას, ვითარდება მსგავს ან ერთნაირ სიტუაციებსა და გარემოში. მედიკამენტური და ფსიქოთერაპია ერთად ეფექტურად ამარცხებს პრობლემას, თუმცა, სანამ სპეციალისტს მიმართავდეთ, ავტოთერაპიისთვის ერთ „ილეთს“ გასწავლით, თავის ნებაზე მოჯირითე ფსიქიკას ლაგამი რომ ამოსდოთ და უკეთ დაიმორჩილოთ, თქვენვე სცადოთ თქვენი შინაგანი მონსტრის გახედვა და მოთვინიერება.

ეს უმარტივესი „ილეთი“ არა მხოლოდ პანიკურ აშლილობასთან შებრძოლებისთვისაა კარგი, ნებისმიერს გამოადგება, ვინც დაღლილია შეგრძნებით, რომ სიცოცხლე არ უღირს, დაღლილია იმ სამყაროში გამოკეტილობით, რომლისაც არ ესმის და ვერ ეგუება, დაღლილია გრძნობით, რომ რაღაც აკლია. გამოადგება მასაც, ვინც გადაიქანცა სურვილით, იყოს ცხოვრებაში ეფექტური, ისევ და ისევ, თავიდან იყოს ნაპოვნი იმ უამრავ მარცხს შორის ჩაკარგვის შემდეგ, რომელიც განიცადა. 

ილეთის არსი „მეს“ ნამდვილი ბუნების ცნობიერი გემოს აღმოჩენაა, იმისათვის, რომ გავაქროთ გარემოს მიმართ გაუცხოება და ეჭვიანობა, გავაუქმოთ გაუცნობიერებლად აღქმული წინაპირობა სიცოცხლის საშიშროების შესახებ, რაც ნაბიჯ-ნაბიჯ, შეუმჩნევლად დაგვეხმარება ცხოვრებასთან ინტელექტუალურად შებმის გზების ფორმირებაში, ფსიქიკის რეგენერაციაში და თანდათან ჩამოშლის დაავადებულ ფსიქოლოგიურ მექანიზმებს.

რადგან პანიკური შეტევა საკუთარ სხეულს გვიპირისპირებს, პირველ ყოვლისა, მოლაპარაკება ჩვენც სხეულთან გავმართოთ. 

დაჯექი ჩუმად. დაიწყე ყურადღების მიქცევა შენი სუნთქვისთვის, როგორ შედის და გამოდის შენი სხეულიდან. არ ეცადო რომ აკონტროლო, როგორ სუნთქავ, უბრალოდ შეიგრძენი, როგორ მოძრაობს ჰაერი ნესტოებში, სხეულში შემოსვლისა და სხეულიდან გასვლის დროს. შეამჩნევ, რომ შეგრძნება გრილია, როდესაც გაივლის ნესტოებს სხეულში შემავალ გზაზე და თბილი, როდესაც სხეულს ტოვებს.

უკეთ ფოკუსირდი. ყოველი სხეულიდან გამოსული სუნთქვა გონებაში დათვალე: ერთი, ორი, სამი, ოთხი და ა. შ. თუ შეამჩნევ, რომ ყურადღება გეფანტება და გადაგაქვს რაიმე სხვაზე გარდა სუნთქვისა, ფიქრზე, ხმაზე ან რაიმე ვიზუალურზე, შენს თავს უხმოდ, შინაგანად უთხარი, - დარღვევა!

ისევ გადაიტანე ყურადღება სუნთქვაზე და თავიდან დაიწყე დათვლა.

გააკეთე ეს ყოველდღე, ათი წუთის განმავლობაში. თავიდან, სავარაუდოდ, ვერ შეძლებ ორის ან სამის დათვლაზე მეტს. ამან არ დაგაბრკოლოს. განაგრძე მცდელობა და არ დანებდე. რომც გაჩერდე ორზე და სამზე და თავიდან მოგიწიოს დაწყებამ, ამით საქმე მაინც კეთდება.

ამ სავარჯიშოს მიზანი არ არის, რომ ისე გაიწვრთნა, მაღალ ციფრებამდე შეძლო დათვლა. მიზანია, განავითარო და გააძლიერო შენი შესაძლებლობა, გაასწორო ფოკუსი იმ განცდაზე, იმ შეგრძნებაზე, იმ არჩევანზე, სადაც გინდა, რომ დამაგრდეს შენი გონება.

ენდე შენს სუნთქვას.''
ფსიქოლოგი ნათია ფანჯიკიძე
,,შიშო, გამოდი გარეთ''

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა კომპლექსები აწუხებთ მოზარდებს და რამდენად დიდია მშობლის როლი ასეთ დროს?

რა კომპლექსები აწუხებთ მოზარდებს და რამდენად დიდია მშობლის როლი ასეთ დროს?
რა კომპლექსები აწუხებთ მოზარდებს, რა მიზეზებით ჩნდება და რამდენად დიდია მშობლის როლი ასეთ დროს? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge ფსიქოლოგ ანა მეუნარგიასესაუბრა. 

- ქალბატონო ანა, მოზარდებში ხშირად იჩენს ხოლმე თავს სხვადასხვა სახის კომპლექსი, რაც ხელს უშლით მათ სრულფასოვნად ცხოვრებაში. ძირითადად, რა კომპლექსები აწუხებთ მათ?

- თავიდან ისიც ვთქვათ, თუ რა არის კომპლექსი. ამერიკის ფსიქოლოგთა ასოციაციის განმარტების მიხედვით, კომპლექსი არის „მსგავსი იდეების ან იმპულსების ჯგუფი ან სისტემა, რომელსაც აქვს საერთო ემოციური ფონი და ქმნის ძლიერ, ძირითადად არაცნობიერ ზეგავლენას ადამიანის განწყობასა და ქცევაზე“. მოზარდები მეტ ყურადღებას აქცევენ სოციალურ კონტაქტს თანატოლებთან, ბევრს ფიქრობენ იმაზე, თუ როგორ აღიქვამს მათ გარემო, შესაბამისად, შფოთვაც იმატებს. გოგონების შემთხვევაში ხშირია ფიქრი წონის შესახებ, ბიჭების შემთხვევაში კი იმაზე, რომ მეტად მამაკაცურები გამოჩნდნენ. ჩაცმულობიდან დაწყებული ვიზუალური მაჩვენებლებით დასრულებული ყველაფერს შეიძლება ეხებოდეს წუხილი. ამ დროს მოზარდები ძალიან მგრძნობიარენი არიან ოჯახის, მედიისა და სოციალური მოთხოვნების მიმართ. ამას კიდევ თავიანთი მოლოდინებიც ემატება, რასაც საბოლოოდ მიჰყავს მოზარდი ეჭვებამდე, შიშამდე და ღელვამდე.

- რა ძირითადი მიზეზებით შეიძლება გაუჩნდეს მოზარდს კომპლექსები?

- რეალურად ნებისმიერი მიზეზის გამო შეიძლება გაჩნდეს, თუმცა რომ დავკონკრეტდეთ, რამდენიმე თავისებურებას გამოვყოფდი. მოზარდობის პერიოდში ადამიანი მეტად არის საკუთარ თავზე ფოკუსირებული. ამის გამო შეიძლება ჰქონდეს განცდა, რომ არის სცენაზე და უხილავი აუდიტორია მუდმივად აფასებს მის ქცევას. გარდა ამისა, მოზარდების აზროვნება ძირითადად აწმყოსა და უახლოეს მომავალზე არის ფოკუსირებული. ისინი თავიანთ ქცევას ხანმოკლე შედეგებით აფასებენ. ასევე ზეგავლენას ახდენს ოჯახში არსებული აღზრდის სტილიც. სახლში როგორი იყო და არის სითბოს და გარკვეული დაწესებული ლიმიტების განაწილება, როგორ ხდებოდა დამოუკიდებლობის და ბავშვის თვითრწმენის განაწილება, რა შედეგი მოჰყვებოდა ხოლმე კონკრეტულ ქცევას, რამდენად თანამიმდევრული იყო აღზრდა.

- ასეთ დროს მშობლის მკაცრი დამოკიდებულება რამდენად მიზანშეწონილია?

- როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, ოჯახში არსებული აღზრდის სტილი დიდ ზეგავლენას ახდენს ბავშვის და მოზარდის განვითარებაზე. ფსიქოლოგები გამოყოფენ აღზრდის რამდენიმე სტილს და კვლევების მიხედვით, ყველაზე ეფექტურად ითვლება ავტორიტეტული აღზრდა. რაც გულისხმობს წესების დაწესებასა და სითბოს გამოხატვას შორის გარკვეული ბალანსის დაცვას. მნიშვნელოვანია ბავშვი და მოზარდი გრძნობდეს, რომ ის უყვართ და მხარს უჭერენ, თუმცა ისიც მნიშვნელოვანია, ჰქონდეს გარკვეული წესები, რასაც დაიცავს და ექნება მოქმედების გარკვეული ჩარჩო, რისი ერთობლიობაც შემდგომში უსაფრთხოების განცდას ამყარებს. ამ დროს ქცევის შედეგის წინასწარმეტყველება უფრო ადვილია, შფოთვაც ნაკლებია და სტაბილურობის განცდა და საკუთარი თავის მიღებაც მეტია.

- თინეიჯერულ ასაკში ხშირად ბავშვებს ეცვლებათ საკუთარ გარეგნობაზე წარმოდგენა, ყველაფერს მძაფრად აღიქვამენ, ამ პერიოდის გასვლის შემდეგ თავისთავად გაივლის კომპლექსებიც და რა როლი აქვს მშობელს? 

- მოაზრდობის გავლასთან ერთად, ის ნაკლებად ფოკუსირებული ხდება საკუთარ თავზე, იწყებს იმის გააზრებას, რომ მისი ქცევა და გარეგნობა გამადიდებელი შუშის ქვეშ აღარ არის, მეტად იწყებს საკუთარი თავის მიღებას. თუმცა ხანდახან გარეგნობასთან დაკავშირებული პრობლემა შეიძლება იმდენად მწვავე იყოს, რომ მოზარდს განუვითარდეს კვებითი აშლილობა (ბულიმია ან ანორექსია). ამისთვის მნიშვნელოვანია, მშობელმა დროულად შეამჩნიოს ეს და მიმართოს სპეციალისტს.

მშობლის როლი საკმაოდ დიდია ამ დროს. პირველ რიგში, მნიშვნელოვანია იმის დანახვა, რომ ბავშვი ცხოვრების ახალ ეტაპზე გადადის და სხვა საჭიროებები და მოთხოვნილებები აქვს, შეგვიძლია ჩავრთოთ გარკვეული გადაწყვეტილებების მიღების პროცესში და ვეცადოთ შესაბამისი მხარდაჭერა მივცეთ მას. კვებითი აშლილობების გარდა, შეიძლება სხვა სირთულეებმაც იჩინოს თავი. ამიტომ, როცა მშობელი ხედავს, რომ მოზარდი თავს გრძნობს დათრგუნულად, გახდა აგრესიული, უჭირს საკუთარი ემოციების მართვა, ჩამოშორდა სამეგობრო წრეს ან აღარ აქვს სოციალიზაციის სურვილი და ეს რამდენიმე კვირის მანძილზე გრძელდება, სჯობს მიმართოს სპეციალისტს, რათა ერთად მოაგვარონ პრობლემა.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად