Baby Bag

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა შევიკავოთ“

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა  შევიკავოთ“

უნდა შევიკავოთ თუ არა თავი ემოციების გამოხატვისგან? - აღნიშნულ კითხვას ​ფსიქოთერ​აპიისა და კონსულტაციის სახლ „დიალოგის ფსიქოლოგმა ქეთი მესხსიშვილმა უპასუხა.

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა  შევიკავოთ. თუმცა მნიშვნელოვანია, რა ფორმით გამოვხატავთ ემოციას. ყოველი შეკავებული ემოცია დროთა განმავლობაში ძალიან ცუდად მოქმედებს თითოეულ ჩვენგანზე. ადამიანი ნელ-ნელა ივსება შეკავებული ემოციისგან და მერე, ვისაც რომელი ორგანო აქვს სუსტი, იმაზე ხდება ჩაჭიდება და პრობლემების გაჩენა. მაგალითად, ინსულტი, თრომბი...

გაბრაზება მოძრაობას, მოქმედებას ითხოვს. სტრესის, გაღიზიანების დროს სისხლძარღვებში დიდი რაოდენობით გამოიყოფა ადრენალინი, რომელიც სისხლძარღვებში მოძრაობს და „გამოსტყორცნა“ სჭირდება. ამ დროს სუნთქვა ხდება ზედაპირული, ადრენალინის ინტენსივობა ნელ-ნელა იკლებს, თუმცა აგრძელებს მოძრაობას და ჩერდება კუნთებში, რადგან ეს ის ორგანოა, რომელიც მუდმივად მოქმედებაშია და ადრენალინს კი როგორც უკვე აღვნიშნეთ, სწორედ მოძრაობა სჭირდება.

ბავშვები როდესაც ბრაზდებიან, ხელ-ფეხს აქნევენ, ყვირიან, კივიან... ეს კარგია. მთავარია, ამ დროს ბავშვი არ დაზიანდეს. ემოციებისგან განთავისუფება აუცილებელი და საჭიროა.

ჩვენი კულტურული და აღზრდის თავისებურებიდან გამომდინარე, გაბრაზება უმეტესად აკრძალულია, განსაკუთრებით მძაფრი ფორმებით (წივილ-კივილი, ჩხუბი). გაბრაზება კი ზუსტად ასეთი ძლიერი ემოციაა, რომლისგანაც ადამიანი აუცლებლად უნდა დაიცალოს. როცა ემოციების გამოხატვისგან თავს ვიკავებთ და გონებით ვაკონტროლებთ ამ ყველაფერს, ეს კი წლების განმავლობაში გრძელდება, მერე საკმაოდ ბევრ დაავადებას იწვევს. როგორც უკვე ვახსენე,  ნებისმიერი დაავადება შეიძლება იყოს ფსიქო-სომატური, ანუ ემოციების ფონზე გაჩენილი. თუნდაც დაავადებამდე სანამ მივალთ, უძილობა, ქრონიკული თავის ტკივილები, გადაღლიილობა, დაღლილი გაღვიძება. ეს ის მდგომარეობაა, როცა კუნთები ამდენი შეკავებული ემოციისგან ძალიან არის დაჭიმული, ვეღარ ხერხდება მოდუნება და შესაბამისად, თუ კუნთები არ მოდუნდა, ვერ ისვენებს ადამიანი.

რა არის გამოსავალი?

გაბრაზებას სჭირდება კონკრეტული ადრესატი, მე თუ ვინმეზე ვარ გაბრაზებული, უნდა მივიდე და ვუთხრა. როგორ უნდა მოხდეს ეს? - კი არ უნდა უთხრათ, თუ როგორი უპასუხისმგებლო და უზრდელია, არამედ უნდა აუხსნათ, რას გრძნობთ. ეს შეგიძლიათ შემდეგი სიტყვებით გამოხატოთ - შენ რომ ასე მოიქეცი, მე გავბრაზდი, მე მეწყინა, მე გავღიზიანდი. აქცენტი უნდა გაკეთდეს „მეზე“. მე წინადადებებით ნათქვამს მეორე ადამიანი თავდასხმად არ აღიქვამს, გისმენს და შემდეგ მისი ნებაა, მიიღებს შენს ნათქვამს თუ არა. აქ ყველზე მნიშვნელოვანია, რომ მე ვთავისუფლდები შეკავებული ემოციისგან. იმის გაჟღერებაც კი, რომ „მე გაბრაზებული ვარ“, ზოგჯერ საკმარისია ემოციების დაცლისთვის. თუ ეს არ არის საკმარისი, მაშინ კარგია, განმარტოება და თუნდაც კედელს მიარტყა ხელი (თავი არ უნდა დაიზიანო), კალამი გადატეხო და თქვა - უხ, როგორი გაბრაზებული ვარ. საკუთარ თავთან გულახდილი ლაპარაკი ასევე საუკეთესო საშუალებაა ემოციებისგან დასაცლელად“, - აღნიშნა ​ფსიქოლოგმა ქეთი მესხიშვილმა.

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ შევწყვიტოთ ყვირილი? – 5 გზა, რომელიც დაყვირებისგან თავის შეკავებაში დაგეხმარებათ

როგორ შევწყვიტოთ ყვირილი? – 5 გზა, რომელიც დაყვირებისგან თავის შეკავებაში დაგეხმარებათ

მშობლები შვილებთან ხმას ხშირად იმაღლებენ, რასაც თავადაც ძალიან განიცდიან. თუ ემოციების კონტროლი გიჭირთ და ბავშვს უყვირით, შეგიძლიათ თქვენს ქცევაში გარკვეული ცვილებები შეიტანოთ, რაც არც ისე რთულია, როგორც ერთი შეხედვით გეჩვენებათ.

1. გააცნობიერეთ ზიანი, რომელსაც ყვირილით ბავშვს აყენებთ

ყვირილის დამაზიანებელი გავლენა ჩვენი ხმის ხმამაღალი ტემბრით არ არის გამოწვეული. შესაძლოა, ადამიანს ყვირილით ვუთხრათ, რომ გვიყვარს, რაც მშვენიერია, თუმცა, როდესაც ბავშვებს ვუყვირით, უმეტესად გაბრაზებულები და განრისხებულები ვართ. ყვირილით ბავშვს ვასწავლით, რომ როდესაც ვბრაზდებით, საკუთარ თავზე კონტროლის დაკარგვა ნორმალური მოვლენაა. არცერთ მშობელს არ სურს, რომ შვილს მსგავი რამ ასწავლოს.

2. გააცნობიერეთ, რომ დასახული მიზნის მისაღწევად ყვირილს აზრი არ აქვს

ყვირილი მანიპულაციაა. ჩვენ ბავშვისგან გარკვეული ქმედების მიღება გვსურს, რისთვისაც ყვირილს ვიყენებთ. ემოციის ინტენსივობა ჩვენს ნათქვამს შინაარსს უკარგავს. სიტყვებს თავისი ძალა აქვს, ყვირილი კი მათ ამ ძალას უკარგავს. ჩვენ გვსურს ყვირილით შვილები დავარწმუნოთ: „გაიგონე, რასაც გეუბნები!“ თუმცა საპირისპირო შედეგს ვიღებთ.

3. გაიხსენეთ, რა როლი გაკისრიათ შვილებთან ურთიერთობაში

მშობელი შვილს სიმშვიდის, რაციონალიზმისა და ზრდასრულობის მაგალითს უნდა აძლევდეს. თუ გსურთ, რომ ბავშვებთან ყვირილი შეწყვიტოთ, როდესაც დაყვირებას გადაწყვეტთ, თქვენი და თქვენი შვილების ტემპერამენტი ერთმანეთს შეადარეთ. ნუ იყვირებთ ისე, როგორც ბავშვები ყვირიან. თქვენგან მათ სიმშვიდისა და გაწონასწორებულობის მაგალითი სჭირდებათ.

4. ნუ მიიყვანთ საქმეს გაბრაზებამდე

როდესაც ბავშვებს საშუალებას აძლევთ, რომ კამათში აგიყოლიოთ, მათ ვითარების ესკალაციის საშუალებას აძლევთ. მას შემდეგ, რაც ბავშვს ეტყვით, რომ მას შეუძლია დასვას კითხვები და გამოთქვას თავისი მოსაზრებები პრობლემურ საკითხზე, რომელზეც კამათობთ, ყურადღებით მოუსმინეთ და თუ გრძნობთ, რომ ემოციებს ჰყვებით, უთხარით, რომ დისკუსია დასრულებულია. თუ კამათს განაგრძობთ, არსებობს რისკი, რომ ბავშვს დაუყვიროთ.

5. ყოველთვის გქონდეთ ალტერნატიული გეგმა, რომელიც ყვირილის თავიდან აცილებაში დაგეხმარებათ

თუ თავს ცუდად გრძნობთ, მძიმე დღე გაქვთ და ყვირილისგან თავის შეკავებას ვერ ახერხებთ, ბავშვები მამასთან დატოვეთ და ცოტა ხნით სუფთა ჰაერზე გაისეირნეთ. თუ სეირნობისთვის დრო არ გყოფნით, ცოტა ხნით ოთახში განმარტოვდით, შეგიძლიათ შხაპი მიიღოთ, მუსიკას მოუსმინოთ. ეცადეთ, დამშვიდდეთ და ბავშვებთან დაბრუნებისას თავს უკეთ გრძნობდეთ, რათა ყვირილისგან თავის შეკავება შეძლოთ.

წყარო:​ imom.com

წაიკითხეთ სრულად