Baby Bag

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა შევიკავოთ“

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა  შევიკავოთ“

უნდა შევიკავოთ თუ არა თავი ემოციების გამოხატვისგან? - აღნიშნულ კითხვას ​ფსიქოთერ​აპიისა და კონსულტაციის სახლ „დიალოგის ფსიქოლოგმა ქეთი მესხსიშვილმა უპასუხა.

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა  შევიკავოთ. თუმცა მნიშვნელოვანია, რა ფორმით გამოვხატავთ ემოციას. ყოველი შეკავებული ემოცია დროთა განმავლობაში ძალიან ცუდად მოქმედებს თითოეულ ჩვენგანზე. ადამიანი ნელ-ნელა ივსება შეკავებული ემოციისგან და მერე, ვისაც რომელი ორგანო აქვს სუსტი, იმაზე ხდება ჩაჭიდება და პრობლემების გაჩენა. მაგალითად, ინსულტი, თრომბი...

გაბრაზება მოძრაობას, მოქმედებას ითხოვს. სტრესის, გაღიზიანების დროს სისხლძარღვებში დიდი რაოდენობით გამოიყოფა ადრენალინი, რომელიც სისხლძარღვებში მოძრაობს და „გამოსტყორცნა“ სჭირდება. ამ დროს სუნთქვა ხდება ზედაპირული, ადრენალინის ინტენსივობა ნელ-ნელა იკლებს, თუმცა აგრძელებს მოძრაობას და ჩერდება კუნთებში, რადგან ეს ის ორგანოა, რომელიც მუდმივად მოქმედებაშია და ადრენალინს კი როგორც უკვე აღვნიშნეთ, სწორედ მოძრაობა სჭირდება.

ბავშვები როდესაც ბრაზდებიან, ხელ-ფეხს აქნევენ, ყვირიან, კივიან... ეს კარგია. მთავარია, ამ დროს ბავშვი არ დაზიანდეს. ემოციებისგან განთავისუფება აუცილებელი და საჭიროა.

ჩვენი კულტურული და აღზრდის თავისებურებიდან გამომდინარე, გაბრაზება უმეტესად აკრძალულია, განსაკუთრებით მძაფრი ფორმებით (წივილ-კივილი, ჩხუბი). გაბრაზება კი ზუსტად ასეთი ძლიერი ემოციაა, რომლისგანაც ადამიანი აუცლებლად უნდა დაიცალოს. როცა ემოციების გამოხატვისგან თავს ვიკავებთ და გონებით ვაკონტროლებთ ამ ყველაფერს, ეს კი წლების განმავლობაში გრძელდება, მერე საკმაოდ ბევრ დაავადებას იწვევს. როგორც უკვე ვახსენე,  ნებისმიერი დაავადება შეიძლება იყოს ფსიქო-სომატური, ანუ ემოციების ფონზე გაჩენილი. თუნდაც დაავადებამდე სანამ მივალთ, უძილობა, ქრონიკული თავის ტკივილები, გადაღლიილობა, დაღლილი გაღვიძება. ეს ის მდგომარეობაა, როცა კუნთები ამდენი შეკავებული ემოციისგან ძალიან არის დაჭიმული, ვეღარ ხერხდება მოდუნება და შესაბამისად, თუ კუნთები არ მოდუნდა, ვერ ისვენებს ადამიანი.

რა არის გამოსავალი?

გაბრაზებას სჭირდება კონკრეტული ადრესატი, მე თუ ვინმეზე ვარ გაბრაზებული, უნდა მივიდე და ვუთხრა. როგორ უნდა მოხდეს ეს? - კი არ უნდა უთხრათ, თუ როგორი უპასუხისმგებლო და უზრდელია, არამედ უნდა აუხსნათ, რას გრძნობთ. ეს შეგიძლიათ შემდეგი სიტყვებით გამოხატოთ - შენ რომ ასე მოიქეცი, მე გავბრაზდი, მე მეწყინა, მე გავღიზიანდი. აქცენტი უნდა გაკეთდეს „მეზე“. მე წინადადებებით ნათქვამს მეორე ადამიანი თავდასხმად არ აღიქვამს, გისმენს და შემდეგ მისი ნებაა, მიიღებს შენს ნათქვამს თუ არა. აქ ყველზე მნიშვნელოვანია, რომ მე ვთავისუფლდები შეკავებული ემოციისგან. იმის გაჟღერებაც კი, რომ „მე გაბრაზებული ვარ“, ზოგჯერ საკმარისია ემოციების დაცლისთვის. თუ ეს არ არის საკმარისი, მაშინ კარგია, განმარტოება და თუნდაც კედელს მიარტყა ხელი (თავი არ უნდა დაიზიანო), კალამი გადატეხო და თქვა - უხ, როგორი გაბრაზებული ვარ. საკუთარ თავთან გულახდილი ლაპარაკი ასევე საუკეთესო საშუალებაა ემოციებისგან დასაცლელად“, - აღნიშნა ​ფსიქოლოგმა ქეთი მესხიშვილმა.

შეიძლება დაინტერესდეთ

5 გზა ბავშვის აზროვნების უნარის გასავითარებლად

5 გზა ბავშვის აზროვნების უნარის გასავითარებლად

ბავშვის აზროვნების უნარის განვითარებაზე ზრუნვა პირველივე წლიდანვე უნდა დაიწყოთ. მნიშვნელოვანია, რომ პატარას დამოუკიდებლობისკენ სწრაფვაში ხელი შეუწყოთ და მისი მისწრაფებები წაახალისოთ. თქვენი შვილის აზროვნების უნარის განვითარებაზე თუ ზრუნავთ, ჩვენ მიერ შემოთავაზებულ მარტივ აქტივობებს ყურადღებით გაეცანით. მათი გამოყენებით ​ბავშვს დამოუკიდებლად მოქმედებასა და აზროვნების უნარის გაუმჯობესებაში დაეხმარებით.

1. მოამზადეთ ბავშვი ხოხვისა და სიარულისთვის

ბავშვი იატაკზე ხოხვის, ჯდომისა და სიარულისთვის მზადებას მუცელზე წოლით იწყებს. თქვენი პატარა ხალიჩაზე ყოველდღიურად დააწვინეთ მუცლით. შესაძლოა, თავდაპირველად, მას ეს არ მოეწონოს, რის გამოც​ ყველაფერი ფრთხილად უნდა გააკეთოთ. ბავშვი თავდაპირველად მუცელზე დაიწვინეთ, თავად კი ხალიჩაზე ზურგით დაწექით. როდესაც ბავშვი ხალიჩაზე მუცლით წოლას თავადაც შეძლებს, მას ახლოს სათამაშოები დაულაგეთ. ბავშვმა უნდა სცადოს სათამაშოების ახლოს მოზიდვა. თავდაპირველად ბავშვი ხალიჩაზე 2-5 წუთით უნდა დატოვოთ. დროთა განმავლობაში კი ეს დრო 20 წუთამდე შეგიძლიათ გაზარდოთ.

2. ბავშვს წიგნები წაუკითხეთ

კითხვა ბავშვს ახალ სიტყვებს აცნობს და ის მშობლიურ ენას უკეთ ეცნობა. როდესაც მშობელი მას წიგნს უკითხავს, ბავშვი კითხვის პროცესში აქტიურად ერთვება. კითხვისას მაქსიმალური მონდომება გამოიჩინეთ. გაახმოვანეთ ნაწარმოების პერსონაჟები და საგნები. თითოეული პერსონაჟის გახმოვანებისთვის სხვადასხვა ხმის ტემბრი და მიმიკა გამოიყენეთ. ბავშვს წიგნში გამოსახულ ფიგურებსა და საგნებზე ხელით მიუთითეთ. პატარებს ძალიან უყვართ ხმოვანი წიგნები, რომლებიც ფერადი ნახატებით ძალიან მდიდარია. მსგავსი წიგნები განსაკუთრებით მოსწონთ 6-12 თვის ასაკის პატარებს.

3. თქვენს შვილს ხშირად ესაუბრეთ

რაც უფრო მეტ სიტყვას მოისმენს ბავშვი ადრეული ასაკიდან, მით მეტად გაუადვილდება მას საუბრის დაწყება და აზრის გამართულად გადმოცემა. ​თქვენი მოსმენა ბავშვს საუბრის რიტმის შესწავლაშიც ეხმარება, ის სწავლობს როგორ დასვას კითხვები, როგორ ჩამოაყალიბოს წინადადება. მართალია, თანამედროვე ბავშვებს თანატოლებთან და უფროსებთან კომუნიკაციის დეფიციტი აქვთ, თუმცა ეს დანაკლისი თქვენ უნდა შეავსოთ. შეგიძლიათ ბავშვთან ერთად ენობრივი თამაშები ითამაშოთ.

4. იყავით თქვენი შვილის გულშემატკივარი

ხელი ჩასჭიდეთ თქვენს შვილს, გაუღიმეთ, გაამხნევეთ, როდესაც სიახლესთან ზიარებას ცდილობს. ეს ბავშვს მეტ სითამამეს შესძენს, ის სწავლისა და ახალი აღმოჩენებისადმი მეტად გახსნილი გახდება. მშობელთან მიჯაჭვულობა ბავშვს მეტ გამბედაობას სძენს, რათა დამოუკიდებელი ნაბიჯების გადადგმა სცადოს.

5. თამაშს განსაკუთრებული მნიშვნელობა მიანიჭეთ

თამაში ბავშვს გარემოს შესწავლაში ეხმარება. ის მიზეზ-შედეგობრივი კავშირების აღმოჩენას იწყებს.​ თქვენი შვილი წაახალისეთ, რომ მან წარმოსახვითი თამაშები შეიყვაროს. ბავშვს სათამაშო ჭიქა მიაწოდეთ და დააკვირდით, დაიწყებს თუ არა ჭიქიდან წყლის დალევას. ახალი აღმოჩენები და მნიშვნელოვანი უნარების ათვისება ბავშვის ტვინს განვითარებაში ძალიან ეხმარება.

მომზადებულია​ parents.com -ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

წაიკითხეთ სრულად