ბავშვების გასაგონად არ თქვათ, რომ უიღბლო ხართ და არასდროს არაფერში გიმართლებთ - როგორ ვასწავლოთ შვილს პოზიტიურად აზროვნება

​ფსიქოლოგი ნინო გოგიჩაძე გადაცემაში „პირადი ექიმი“ მშობლისა და შვილის ურთიერთობებზე საუბრობს. ის იმ ელემენტებს გამოყოფს, რომლებიც მშობელს ბავშვის უკეთ გაცნობაში ეხმარება:

„ბავშვის გაცნობის პროცესი ერთმხრივი არ არის, ის ორმხრივია, მშობლისა და შვილის ურთიერთობაა, რომელიც ოჯახურ დინამიკაში ჯდება. არის ელემენტები, რომლებიც გვეხმარება, რომ დავაფიქსიროთ, ვიცნობთ თუ არა ჩვენს შვილს. მთავარია, ჩვენ მივეხმაროთ ჩვენს თავს, რომ გავიცნოთ საკუთარი თავი. შემდეგ კი ეს ბერკეტები გამოვიყენოთ ბავშვის დასახმარებლად, რომ გაიცნობს თავისი თავი. ჩვენი ურთიერთობა ამაზე უნდა ავაწყოთ. რა არის ბავშვის გაცნობის ინდიკატორი? მაგ. თქვენ უყიდით შვილს ნივთს, მას კი საჩუქარი მოეწონება. არის თუ არა ეს იმის ინდიკატორი, რომ ბავშვს იცნობთ?! ეს პროცესი შეგვიძლია წარმოვიდგინოთ, როგორც ფლირტი. როდესაც შეყვარებული ცდილობს მის რჩეულს თავი მოაწონოს, რას აკეთებს იმის გასაგებად, თუ რა მოსწონს მისთვის საყვარელ ადამიანს? მას მენიუ აქვს შედგენილი, იცის როგორი სუნამო მოეწონება მის რჩეულს, სად შეიძლება წაიყვანოს, მუსიკა მოსწონს თუ მხატვრობა. ბავშვთანაც ზუსტად იგივე პროცესია. ეს შეყვარების და თავის მოწონების პროცესი ბევრად მარტივია მშობლისთვის. თუმცა შეიძლება ეს პროცესი გართულდეს, თუ მშობელს სხვა ამოცანები დაუდგება წინ. ჩვენ მივყვებით ბავშვის მხრიდან გამოხატულ საჭიროებებს და ინტერესებს, ყველაფერს ვინიშნავთ. მაგ. ამას მწვანე ვაშლი მოსწონს, ყაბაყი მოსწონს, იმას შორტები მოსწონს, იმას ბრიჯები მოსწონს. ეს არის მნიშვნელოვანი მომენტი იმის საჩვენებლად, რომ ჩვენ ჩვენი შვილი შევამჩნიეთ.“

ნინო გოგიჩაძის თქმით, ბავშვთან დაახლოების პროცესზე მშობლის არასახარბიელო მატერიალური მდგომარეობა გავლენას ვერ ახდენს:

„ეს პროცესი არ არის დაკავშირებული მატერიალურ მდგომარეობასთან. ხშირად აღმოჩნდება, რომ ვისაც მატერიალური შესაძლებლობა აქვს, ის მშობელი შვილს ფულს აძლევს და ბავშვი თვითონ ყიდულობს, რაც უნდა. ამ დროს მშობელმა საერთოდ არ იცის, ბავშვს რა ინტერესები აქვს. ასე პირდაპირ ვერ ვიტყვით, რომ მატერიალური კეთილდღეობის პირობებში მშობელი დისტანცირებულია შვილისგან. თუმცა როდესაც მშობელს მძიმე სოციალურ-ეკონომიკური პირობები აქვს, მას საკუთარი თავის გაგებაც უჭირს და შვილის გაგების პრობლემებიც არის. მას არ აქვს შესაძლებლობა, რომ იზრუნოს შვილზე ან გულისყურით შეხედოს ბავშვს, რის გამოც უგულებელყოფის მომენტი დგება.“

ნინო გოგიჩაძე აღნიშნავს, რომ ურთიერთობაში მშობელმა ბავშვის ინტერესები უნდა ამოიცნოს:

„ურთიერთობაში მნიშვნელოვანია, რომ დავინახოთ და ამოვიცნოთ, ამასთან ბავშვს ვაჩვენოთ, რომ დავინახეთ და ამოვიცანით. მომენტი უნდა შევარჩიოთ, როდესაც შვილს ვეტყვით და გავუზიარებთ, რაც დავინახეთ ან შევამჩნიეთ. მთავარია, ურთიერთობის პროცესში შევიდეთ. ყველაზე მნიშვნელოვანია არა საჩუქარი ან განებივრება, არამედ ის, თუ რამდენი მომენტი გვაქვს შვილთან ურთიერთობის, რა შეგვიძლია ერთმანეთს გავუზიაროთ, რისი გაკეთება შეგვიძლია ერთად, რაც ორივესთვის სასიამოვნოა.“

„ზოგჯერ ჩვენი შვილები ჩვენთვის აკეთებენ რაღაცას. რთულია ეს შვილისთვის. როდესაც ბავშვი დედის ან მამის ხათრით მიირთმევს, ან თევზს ჭამს ბაბუას ხათრით. ნიშნავს ეს, რომ ბავშვს ვიცნობთ? რაღაც კუთხით ნამდვილად ნიშნავს, რომ ვიცნობთ. ბავშვებს გამბედაობა აკლიათ, რომ რაღაც ახალი გაიგონ და გასინჯონ. შეიძლება ეს იყოს ხიდი, რითიც მივეხმარებით მათ, ვუბიძგებთ შემეცნებისკენ. უსაფრთხო გარემოში ვეუბნებით ბავშვს, რომ რაღაც გასინჯოს, იქნებ მოეწონოს. გარდა იმისა, რომ შვილს უნდა ვიცნობდეთ, უფრო შორსაც უნდა წავიდეთ, ის იმ მიმართულებით უნდა წავიყვანოთ, რაც მისთვის უფრო შესაფერისია. ბავშვს არ მოეთხოვება იცოდეს რაღაცები, რაც, შეიძლება, მშობლის პასუხისმგებლობა იყოს. რა არის იმის ინდიკატორი, რომ მე ჩემს შვილს ვიცნობ? შემიძლია, ვიწინასწარმეტყველო, რას გააკეთებს, მეცოდინება, რომ სკოლაში არ წავა ხვალ, თუ დღეს არ მეცადინეობს, თუ კარგად იმეცადინებს, მეცოდინება, რომ გამოცდებს კარგად ჩააბარებს. თუ ტელეფონზე ბევრს საუბრობს, მივხვდები, რომ ურთიერთობაშია. ეს მე მიადვილებს ამოვიცნო მისი საჭიროებები და მასაც დავეხმარო საკუთარი საჭიროებების ამოცნობაში,“ - აღნიშნავს ნინო გოგიჩაძე.