Baby Bag

ვამეცადინოთ თუ არა დაწყებითი კლასის ბავშვები - შეცდომები, რომლებსაც მშობლები უშვებენ

ვამეცადინოთ თუ არა დაწყებითი კლასის ბავშვები - შეცდომები, რომლებსაც მშობლები უშვებენ

ვამეცადინოთ თუ არა დაწყებითი კლასის ბავშვები და რა შეცდომებს უშვებენ ამ დროს მშობლები? - აღნიშნულ თემაზე ფსიქოთერაპიისა და კონსულტაციის სახლის - „დიალოგის“ ფსიქოლოგს ქეთი მესხიშვილს ესაუბრა.

როგორც ქეთი მესხიშვილი აღნიშნავს, დაწყებითი კლასის ბავშვს, განსაკუთრებით პირველკლასელს, აუცილებლად უნდა დაეხმაროს მშობელი მეცადინეობისას:

„პირველკლასელი ვერცერთ შემთხვევაში ვერ გააკეთებს საშინაო დავალებას დამოუკიდებლად, ის არ არის მზად ამისთვის. მეცადინეობისას მშობელი უნდა დაეხმაროს ბავშვს და ეს პროცესი უნდა გაუმარტივოს -  აუხსნას დავალების არსი და პასუხის გასაცემად საკმარისი დრო მისცეს. სწორედ ასე ისწავლის პირველკლასელი დამოუკიდებლად მეცადინეობას. როცა შეამჩნევს მშობელი, რომ შვილი უკვე ახერხებს ამა თუ იმ დავალების შესრულებას, ამ შემთხვევაში, მეტი დამოუკიდებლობა უნდა მისცეს და ნაკლებად ჩაერიოს მეცადინეობის პროცესში. მაგალითად, თუ ადრე 4 კითხვას დაუსვამდა იმისთვის, რომ გაერკვია, როგორ გაიგო ესა თუ ის საკითხი, ახლა უკვე შეუძლია შეამციროს კითხვების რაოდენობა,“ - აღნიშნავს ფსიქოლოოგი. 

ქეთი მესხიშვილი იმ შეცდომებზეც გვესაუბრა, რომლებსაც მშობლები ბავშვების მეცადინეობისას ყველაზე ხშირად უშვებენ:

დაწყებითი კლასის მოსწავლის, განსაკუთრებით პირველკლასელის, მშობელი თვითონ უნდა იყოს მზად, რომ შვილი მიდის სკოლაში და მისთვის დრო გამონახოს.  ხანდახან მშობელს არ აქვს დრო ან არ ჰყოფნის მოთმინება,  ამიტომ თავად აკეთებს დავალებას და საქმეს უმარტივებს შვილს, რაც  დათვური სამსახურია. არაფრით არ შეიძლება შვილის მაგივრად მშობელმა ამოხსნას ამოცანები. ეს ყველაზე დიდი შეცდომაა. დავალების შესრულება ბავშვის პასუხისმგებლობაა.

ასევე არასწორი დამოკიდებულებაა, როდესაც ბავშვს შეცდომის დაშვების უფლებას არ აძლევს მშობელი. არ უნდა მოსთხოვოთ შვილს, რომ პირველივე დღეს იდეალურად შეასრულოს ყველაფერი, არ ეჩხუბოთ და არ დასტრესოთ თუ შეცდომებს დაუშვებს, რადგან  ამით თვითშეფასებას დაუქვეითებთ“ - დასძინა  ფსიქოთერაპიისა და კონსულტაციის სახლის - „დიალოგის“ ფსიქოლოგმა  ქეთ​ი მესხიშვილმა

შეიძლება დაინტერესდეთ

„რა უნარები ვითარდება ბავშვებში? ის უნარები, რასაც მშობელი აღიარებს, მშობელი ეს არის კარი სამყაროსი,“ - ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე

ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე გადაცემაში „რა დროს ძილია“ მიჯაჭვულობის თეორიის შესახებ საუბრობს და აღნიშნავს, რომ მშობლის შვილისადმი დამოკიდებულება ბავშვის თვითშეფასებას მნიშვნელოვნად განსაზღვრავს:

„არსებობს მიჯაჭვულობის თეორია, რომელიც გულისხმობს, როგორ მექცევიან მე დაბადებიდან. მე მაქვს გარკვეული დაძაბულობები, ეს დაძაბულობები მოდის ჩემი მოთხოვნილებებიდან: კვების მოთხოვნილება, კონტაქტის მოთხოვნილება, რომ ვიყო ჩახუტებული თბილად და ფიზიოლოგიუირი მოთხოვნილება. ეს დაძაბულობა რამდენად სწრაფად მეხსნება და რამდენად დროულად შემოდის ჩემთან სიმშვიდე, სიამოვნების განცდა, ამაზეა დამოკიდებული, მე ვენდობი თუ არ ვენდობი სამყაროს. დიდი ზომის ინსტიტუციებში, სადაც ორი აღმზრდელი იყო და თხუთმეტი ბავშვი, თავისთავად, ბავშვებს მოთხოვნილებები დროულად არ დაუკმაყოფილდებოდათ. თუ მე რიგით მეთვრამეტე ვარ, როდესაც ყველას გვშია, თავისთავად დროულად არ მიკმაყოფილდება ჩემი მოთხოვნილება. თუ მოთხოვნილება ყოველთვის დროულად მიკმაყოფილდება და არა ხანდახან ან ზოგჯერ, ამას მოაქვს განცდა, რომ მე ვარ სასურველი, მე ვარ მისაღები, რომ მე მელოდებოდნენ.“

ნინო ბუაძის თქმით, ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს ბავშვთან თვალებით კონტაქტს, ღიმილს და მისდამი სითბოს გამოხატვას:

„ასევე მნიშვნელოვანია კონტაქტის მოთხოვნილება. ხშირად მშობლები ამბობენ, რომ არ აქვს მნიშვნელობა, ვინ დაიჭერს რძის ბოთლს ხელში, მაგრამ არის კიდევ უმნიშვნელოვანესი თვალით კონტაქტი, ღიმილი, რითიც ბავშვს გადავცემ, რომ ის არის სასურველი, მიხარია, ბედნიერი ვარ, ველოდებოდი. ამიტომაც არის საუბარი იმაზე, რომ მშობელი ეს არის კარი სამყაროსი. ის გეუბნება, რომ ეს სამყარო სასურველია, გელოდება და ღიაა შენთვის. ან გეუბნება, რომ შენ არ ხარ სასურველი, ხან ხარ სასურველი, ხან არა. ძალიან ბევრი უნდა იშრომო იმისთვის, რომ ვიღაცამ გაღიაროს. აქედან იწყება ყველაფერი. ამას ეძახიან მიჯაჭვულობის თეორიას. ამას სხვაგვარად ეძახიან უსაფრთხო მიჯაჭვულობას. მე ვენდობი, აქტიური გავდივარ, შემოქმედებითი გავდივარ ამ სამყაროში, ან არ ვენდობი, მეშინია, კრიტიკის მოლოდინი მაქვს.“

ნინო ბუაძე აღნიშნავს, რომ ბავშვს უნდა ავუხსნათ ყველაფერი, რასაც ის ვერ იგებს, რადგან გაურკვევლობა ბავშვებში სერიოზულ ტრავმებსა და ტკივილს იწვევს:

„როდესაც ბავშვი ვერ იგებს რამეს და მას არ უხსნიან, ეს წარმოქმნის უფრო მძაფრ ემოციებს. კონფლიქტის შემთხვევაში, სჯობს ბავშვმა უყუროს, ვიდრე ტიპიურად ვუთხრათ: „გადი შენს ოთახში!“ რატომ? იმიტომ, რომ იქ ის ყველაფერს უფრო მძაფრად წარმოიდგენს. როდესაც მას ინფორმაციას არ ვაწვდით, ამან შეიძლება იმხელა შიშები გააჩინოს, იმხელა ტრავმები. შესაძლოა, გაჩნდეს თვითბრალდების განცდა. როდესაც ბავშვს არ ვუხსნით რაღაცას, ის ფიქრობს, რომ იყო არასასურველი, რაღაც გააკეთა არასწორად. შეიძლება ბავშვმა თავი დაიდანაშაულოს. იფიქროს, რომ არ ისწავლა, არ ჭამა და იწყებს თვითბრალდებას. რაც ბევრად მტკივნეული და მატრავმირებელია, ვიდრე სიმართლის თქმა.“

„როდესაც ბავშვი ინიციატივას გამოხატავს, „მე თვითონ“ როდესაც იწყება, ხშირად ხდება, რომ ის არ არის ისეთი სრულყოფილი, როგორი მოთხოვნილებაც მშობელს აქვს. ვთქვათ ბავშვმა დახატა რვაფეხა და მას რვა ფეხი არ აქვს, მშობელი ერევა, რომ არ აქვს რვაფეხას ყველა ფეხი. ამით ის ბავშვს ეუბნება, რომ მისგან სრულყოფილ პროდუქტს ვერ იღებს. ამით ბავშვს ვეუბნებით: „არ ხარ საკმარისი, მე გაგაკეთებინებ, მე დაგაწერინებ.“ თუნდაც ბავშვმა მოკიდა რაღაცას ხელი და გადააადგილა, მას უხარია, მაგრამ არ ხდება ამის აღიარება. რა უნარები ვითარდება ბავშვებში? ის უნარები, რასაც მშობელი აღიარებს,“ - აცხადებს ნინო ბუაძე.

წყარო: ​რა დროს ძილია

წაიკითხეთ სრულად