Baby Bag

გაბრაზებული ბავშვისთვის ჭკუის სწავლება ძალიან დიდი შეცდომაა - როგორ დავეხმაროთ პატარებს ემოციების მართვაში?

გაბრაზებული ბავშვისთვის ჭკუის სწავლება ძალიან დიდი შეცდომაა - როგორ დავეხმაროთ პატარებს ემოციების მართვაში?

მშობლებს ზედმეტად მგრძნობიარე ბავშვებთან ურთიერთობა უჭირთ. როგორც წესი, ემოციურ პატარებს შენიშვნების მიღებაზე მძაფრი რეაქცია აქვთ. ისინი მშობლების მითითებების მოსმენაზე უარს აცხადებენ, ხშირად ყურებზე ხელს იფარებენ და გარბიან, ან მოულოდნელად ყვირილს იწყებენ, ცრემლებს ღვრიან და ხმამაღლა აცხადებენ, რომ უფროსების მოსმენის სურვილი არ აქვთ.

მშობლები ბავშვის უცნაური ქცევის მიზეზებს ვერ ხსნიან, ღელავენ და ფიქრობენ, რომ შვილის აღზრდისას სერიოზული შეცდომები დაუშვეს. მათ არ იციან, რომ პატარას საკუთარი ტემპერამენტი მართავს, რაც მას დაბადებიდანვე თან დაჰყვა და რისი შეცვლაც გარეგანი ჩარევით შეუძლებელია. ზოგიერთი ბავშვი სიახლეებისადმი გახსნილია, ახალი ურთიერთობები და თავგადასავლები თავბრუს ახვევს და სიხარულით ავსებს, ზოგს კი ცვლილებებთან შეგუება მეტისმეტად უძნელდება. ეს ყოველივე იმით აიხსნება, რომ ადამიანები ერთმანეთისგან ტემპერამენტით ძალიან განსხვავდებიან.
ბავშვი, რომელიც შენიშვნის მიცემას ვერ იტანს, სხვა პატარებთან შედარებით უფრო ემოციური და მგძნობიარეა. ის ერთი შეხედვით უმნიშვნელო შემთხვევას უდიდეს მნიშვნელობას ანიჭებს, ტირილისგან თავის შეკავებას ვერ ახერხებს, ყვირის და უფროსებს შეურაცხყოფას აყენებს. ბავშვის გარეგანი ქმედება მის შინაგან მდგომარეობას აირეკლავს. პატარა თავის ემოციებს ვეღარ აკონტროლებს და შესაბამისად, არც საკუთარი ქცევის გაკონტროლება შეუძლია. ჩვენს სტატიაში მშობლებს საინტერესო სტრატეგიებს ვთავაზობთ, რომელთა დახმარებით ზედმეტად მგრძნობიარე ბავშვებს თავიანთი ემოციების მართვას ​ასწავლით.

შეინარჩუნეთ სიმშვიდე
ბავშვი, რომელიც საკუთარ ემოციებს ვეღარ აკონტროლებს, შესაძლოა, მშობლისთვის შეურაცხმყოფელ ქცევას ავლენდეს. თუ თქვენი შვილი გიყვირით, გეჩხუბებათ და თქვენი მოსმენა არ სურს, ემოციებს ნუ აყვებით. დამშვიდდით და მოიქეცით ისე, როგორც თქვენი შვილი უნდა იქცეოდეს: ისაუბრეთ გარკვევით, იფიქრეთ რაციონალურად და ისტერიკას ნუ მოაწყობთ. მიეცით თქვენს შვილს კარგი მაგალითი. ბავშვი ირაციონალურად მოქმედებს. ის თავისი ქცევით საკუთარ უმწეობას ავლენს, მიგანიშნებთ, რომ სამყაროსთან ურთიერთობა უძნელდება და იძულებულია ეს ყვირილით ან ტირილით გამოხატოს. თუ ბავშვი გეუბნებათ, რომ ის ვერ გიტანთ, ცხელ გულზე ნათქვამ სიტყვებს პირდაპირი მნიშვნელობით ნუ მიიღებთ. უმჯობესია, თუ ბავშვის მდგომარეობას სიღრმისეულად გააანალიზებთ. თუ სიმშვიდეს შეინარჩუნებთ, თქვენი შვილი უფრო მალე დაწყნარდება, ვიდრე ჩვეულებრივ.
დააკვირდით თქვენი ბავშვის განწყობას, ისაუბრეთ ლაკონიურად და გარკვევით
მშობლები ბავშვის დასაწყნარებლად ძალიან ბევრს საუბრობენ, უხსნიან შვილს, თუ რატომ არ მოსწონთ მისი ქცევა და იმედი აქვთ, რომ პატარა მათ რჩევა-დარიგებას გაითვალისწინებს. აღელვებულ ბავშვს კი მშობლების არ ესმის, რადგან საკუთარი ემოციების გავლენის ქვეშ იმყოფება. ნუ დაუწყებთ მას ზედმეტი რჩევა-დარიგების მიცემას, როდესაც ხედავთ, რომ ბავშვი საკუთარ ემოციებს ვეღარ აკონტროლებს. ეცადეთ, მოკლე და ლაკონიური ფრაზებით შემოიფარგლოთ. „ყოჩაღ, რა ძლიერი ემოციებია!“ - მსგავსი შეფასება სავსებით საკმარისია, რათა ბავშვი დამშვიდდეს. ის მიხვდება, რომ თქვენ მის ქცევას კატასტროფად არ აღიქვამთ და მისი გაგება შეგიძლიათ.
ბავშვს მაშინ ესაუბრეთ, როდესაც ის დამშვიდდება

მშობლები გაღიზიანებული ბავშვის დამშვიდებას არგუმენტების მოყვანით და ლოგიკური მსჯელობით ცდილობენ. ისინი პატარას თავის შეცდომაზე მიუთითებენ და მისი ემოციური ქცევის გაანალიზებას ცდილობენ, თუმცა გაბრაზებული ბავშვისთვის ჭკუის სწავლება ძალიან დიდი შეცდომაა, რომლებსაც უფროსები ხშირად უშვებენ. გამოიჩინეთ მოთმინება. მიეცით ბავშვს დრო, რათა დამშვიდდეს. პატარასთან საუბარს მხოლოდ მაშინ აქვს აზრი, როდესაც ის საკუთარ ემოციებს აკონტროლებს.
წარსული გამოცდილებიდან ისეთი შემთხვევები გაიხსენეთ, როდესაც ბავშვი გამოწვევას მშვიდად შეხვდა
გაახსენეთ ბავშვს ისეთი შემთხვევა, როდესაც მან თავისი ემოციების გაკონტროლება წარმატებით შეძლო. მოუყევით მას ისტორიები, რომელიც თავდაჯერებას შემატებს. შეაქეთ წარსულში გამოჩენილი გონიერებისა და მოთმინების გამო. ბავშვი მიხვდება, რომ მის გონივრულ ქცევას მშობლების კმაყოფილება და შექება მოჰყვება, რაც მას საკუთარი ემოციების გასაკონტროლებლად დამატებით სტიმულს მისცემს.
აგრძნობინეთ ბავშვს, რომ თქვენ მისი მეგობარი ხართ და ემოციების მართვაში აუცილებლად დაეხმარებით
ბავშვს ყველაზე მეტად მშობლების თანადგომა ახარებს. თუ ის იგრძნობს, რომ თქვენ მისი გესმით და მის განცდებს თანაუგრძნობთ, საკუთარი ემოციების გაკონტროლებას უკეთ შეძლებს. ნუ გააკრიტიკებთ პატარას ემოციური ქცევის გამოვლენისას. თქვენი შვილი თქვენგან თანაგრძნობას და ყურადღებას ელის.
მგრძნობიარე ბავშვთან ურთიერთობისას დიდი სიფრთხილისა და მოთმინების გამოჩენა გმართებთ. წინააღმდეგ შემთხვევაში, მისი დახმარება ძალიან გაგიჭირდებათ, რაც ბავშვის მდგომარეობას უფრო დაამძიმებს.
ავტორი: ია ნაროუშვილი

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ძალიან ვეცადოთ, რომ ბავშვი არ დავტოვოთ ბაღში ატირებული,“- ფსიქოლოგ ნინო ბუაძის რჩევები ბავშვის საბავშვო ბაღთან ადაპტაციისთვის

ფსიქოლოგმა ნინო ბუაძემ მშობლებს ის წესები გააცნო, რომელიც საბავშვო ბაღში მიყვანისას ბავშვს ბაღთან ადაპტაციაში დაეხმარება:

„როდესაც ბავშვი მიგვყავს საბავშვო ბაღში, მნიშვნელოვანია, გვქონდეს ინფორმაცია, რა მოცემულობაა ეს ბაღი. უკეთესია, თუ ბავშვს მანამდე ექნება შესაძლებლობა დაათვალიეროს სივრცე და გარემო, გაიცნოს პედაგოგი. ბავშვს მანამდე ვუზიარებ ზღაპრებს. მაგალითად, „ტოპო-ტიპი ბაღში მიდის.“ ეს ძალიან კარგი გამოცდილებაა. კონკრეტული კითხვები და შიშები, რომელიც ამ გმირს აქვს, ბავშვსაც იგივე კითხვები უჩნდება და ამისთვის განწყობა იქმნება.

მნიშვნელოვანია ასევე წინა შვილის გამოცდილება, თუ გვყავს. სხვა შემთხვევაში მშობელმა უთხრას, თვითონ რისი ეშინოდა, მერე იქ რა დახვდა, როგორ იქცევიან ბავშვები, რომ ყველა ერთნაირი არ არის. მნიშვნელოვანია, რომ ინფორმაცია, რომელსაც ბავშვს ვუზიარებთ, ახლოს იყოს იმ რეალობასთან, რომელის მას ბაღში ხვდება. რასაც ბავშვს ვეუბნებით. ის უნდა შევუსრულოთ. მაგალითად, ვეუბნებით, რომ ახლა უნდა წავიდე, ამ აქტივობების შემდგომ მე შენთან დავბრუნდები.

„მალე მოვალ, ორ საათში მოვალ,“- ეს ბავშვს არ ესმის. აქტივობებს ვეუბნებით: „დილას რომ იქნება საუზმე, ზღაპარს რომ წაიკითხავთ, ეზოში რომ ჩახვალ და მერე კიდევ სადილი რომ გექნება, ამ სადილის მერე მოვალ.“ ასე უფრო აღქმადია ბავშვისთვის, როდის მოვა მშობელი. ადაპტაციისთვის პირველ ეტაპზე ბავშვი ბაღში რჩება 1 საათი, 2 საათი და მერე ნელ-ნელა უნდა გაიზარდოს დრო. მნიშვნელოვანია, რომ პირველ ეტაპზე მშობელი შეჰყვეს ჯგუფში ბავშვს, რათა შეიქმნას განცდა, რომ ეს არის ის უსაფრთხო გარემო, სადაც მშობელიც არის ჩემთან ერთად.

შეცდომაა მუქარა, რომ ახლა ამას თუ არ გააკეთებ, წაგიყვან ბაღში, ახლა დავურეკავ შენს მასწავლებელს და ვეტყვი, როგორ იქცევი. აქ უკვე ავტომატურად შემოდის, რომ ბაღი არის სადამსჯელო გარემო. სეპარაცია ძალიან მტკივნეულია ბავშვისთვის. როდესაც ტირის და ხანგრძლივად ტირის, ხშირ შემთხვევაში არის დამოკიდებულება „იტირებს და გაუვლის.“ ძალიან ვცდილობთ, რომ ბავშვი არ დავტოვოთ ატირებული. ყველანაირად ვეცადოთ, რომ მისთვის გასაგებ ენაზე ავუხსნათ, რა გარემოშია, რატომ გავდივარ, რომ აუცილებლად მოვალ. არიან ბავშვები, რომლებიც ხშირად კითხულობენ: „დედა ხომ მოვა?“ მნიშვნელოვანია, ორივე მხარე ზრუნავდეს იმაზე, რომ ბავშვისთვის რაც შეიძლება მარტივი გახადოს გადასვლის პროცესი ერთი საფეხურიდან მეორეზე,“- მოცემულ საკითხზე ნინო ბუაძემ საქართველოს პირველ არხზე „ტელესკოლის“ ეთერში ისაუბრა.

წყარო: ​„ტელესკოლა“ 

წაიკითხეთ სრულად