Baby Bag

​რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის? - რეკომენდაციები ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგისგან

​რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის? - რეკომენდაციები ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგისგან

რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის და როგორ დავეხმაროთ მათ? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგი მარიამ შოვნაძე ესაუბრა.

რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის?

შიში ისეთივე მნიშვნელოვანი ემოციაა, როგორც სიხარული, ბრაზი და ა.შ. ხშირად სამუშაო პროცესში ვხვდები დამოკიდებულებას, რომ შიში ცუდი ემოციაა და სირცხვილთანაც აკავშირებენ. ზოგადად, ემოციებთან და მათ შორის, შიშთანაც, არასწორი შეფასებაა - ცუდი ან კარგი. სინამდვილეში შიშს დიდი როლი აქვს ადამიანის ცხოვრებაში, გვიცავს აღქმული საფრთხეებისგან.

შიშს ყველა ბავშვი გრძნობს ბავშვობაში, ეს ბუნებრივი და ნორმალურია. ჩვეულებრივ, პირველად 3-დან 6 წლამდე ასაკში ჩნდება. ამ ასაკში ბავშვებს უჭირთ გამიჯნონ ფანტაზია და რეალობა, ამიტომ საწოლის ქვეშ ან კარადაში შესაძლოა წარმოიდგინონ სხვადასხვა პერსონაჟი.

- თუ პრობლემას ყურადღებას არ მივაქცევთ, შესაძლებელია თუ არა მომავალში გართულდეს?

ისეთი ფრაზები, როგორიც არის „არაფერია საშიში”, „ნუ გეშინია”, „ამხელა ბიჭს/გოგოს როგორ გეშინია, სირცხვილია” - დაუშვებელია. ბავშვის ემოციის იგნორით, გაბრაზებით, შერცხვენით ან გაუფასურებით, მას ვერ ვეხმარებით, პირიქით, უკიდურესი შედეგები შეიძლება მივიღოთ.

- როგორ დავეხმაროთ და ავუხსნათ პატარას, რომ არაფერია საშიში?

სიბნელის შიში არ არის მხოლოდ და მხოლოდ სიბნელის შიში. ეს შიში გულისხმობს სიბნელეში რაიმე საფრთხის არსებობის და მისი ვერ დანახვის შიშს. აქედან გამომდინარე, ფანტაზიის დახმარებით ბავშვისთვის ჩრდილი ბნელ კუთხეში შეიძლება მონსტრად გადაიქცეს. მაშინ, როდესაც ბავშვს აქვს ძლიერი შიში, რომ საწოლის ქვეშ მონსტრია და ჩვენ ვუხსნით რომ საწოლის ქვეშ საფრთხე არ არის, მაგრამ მას ისევ ეშინია, ამ დროს, შესაძლოა მშობელი გაღიზიანდეს, გაბრაზდეს ან საკუთარი თავი დაადანაშაულოს რომ საკმარისად კარგად ვერ უხსნის. მნიშვნელოვანია, გავიხსენოთ ასაკობრივი თავისებურება, ბავშვს აღნიშნულ ასაკში უჭირს ფანტაზიის და რეალობის გამიჯვნა, აქედან გამომდინარე, შესაძლოა თქვენ გისმენდეთ, მაგრამ ამან გავლენა არ იქონიოს და კიდევ უფრო მეტად დატვირთოს ბავშვის ემოციური მდგომარეობა.

- რა გზები არსებობს შიშის დასაძლევად?

რეკომენდაციები:

- მნიშვნელოვანია, ამოვიცნოთ და ვაღიაროთ ბავშვის შიში, ვალიდურად მივიღოთ და არავითარ შემთხვევაში არ გავაუფასუროთ. ასევე, არ არის რეკომენდებული ისეთი სქემების მიწოდება, როგორიც არის „კარგ ბავშვებს არ ეშინიათ”, „კარგ ბავშვებთან მონსტრები არ მოდიან”.

როგორც აღვნიშვნე, მნიშვნელოვანია ვალიდაცია მივცეთ ბავშვს, ვაგრძნობინოთ თანაგანცდა, რომ მარტო არ არის ამ შიშთან და გვსურს მისი დახმარება. თუ ჩვენ ვალიდურად მივიღებთ მის შიშს, დავეხმარებით ამ შიშის გამოკვლევაში და შესწავლაში, ბავშვი მნიშვნელოვან გამოცდილებას მიიღებს და აუცილებლად გაუმკლავდება.

თუ ბავშვს ეშინია ბნელ ოთახში მარტო დარჩენის და დაძინების, ამ შემთხვევაში, შეგვიძლია ხშირად გავატაროთ დრო ერთად ბნელ ოთახში. მაგალითად, ჩაბნელებულ ოთახში მოვაწყოთ ფანრებით განძის ძიება ან კედელზე ჩრდილებით ვითამაშოთ. რაც უფრო მეტ დროს გავატარებთ მხიარულად სიბნელეში, ბავშვი უფრო უსაფრთხოდ იგრძნობს თავს და ისწავლის როგორ გამოიკვლიოს შიში, არსებული გარემო. ასევე, შესაძლოა დაეხმაროს ძილის მეგობარი, სათამაშო, რომელიც თავს უსაფრთხოდ აგრძნობინებს.

შეგვიძლია ძილის წინა რიტუალის შემდეგ ერთად ფანრით გამოვიკვლიოთ ოთახის კუთხეები, საწოლის ქვეშ არსებული სივრცე და ეს ფანარიც დავუტოვოთ ბავშვს, რათა საჭიროების შემთხვევაში მარტომაც გააგრძელოს გამოკვლევა.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

,,ძაღლის, კატის ან სხვა ნებისმიერი ცხოველის ნაკბენი ან ნაკაწრი ყოველთვის არის საფრთხის შემცველი, მათ შორის უკვე არსებულ ჭრილობაზე ცხოველის ნერწყვის მოხვედრა''

,,ძაღლის, კატის ან სხვა ნებისმიერი ცხოველის ნაკბენი ან ნაკაწრი ყოველთვის არის საფრთხის შემცველი, მათ შორის უკვე არსებულ ჭრილობაზე ცხოველის ნერწყვის მოხვედრა''

რა შემთხვევაში წარმოადგენს ცხოველის ნაკბენი საფრთხეს? - აღნიშნულ თემაზე MomsEdu.ge-ს რაბიოლოგი მანანა პაპავა ესაუბრა. 

რა შემთხვევაში წარმოადგენს საფრთხეს ძაღლის ან კატის ნაკბენი (თუნდაც ნაკაწრი) ბავშვისთვის?

ძაღლის, კატის ან სხვა ნებისმიერი ცხოველის ნაკბენი ან ნაკაწრი ყოველთვის არის საფრთხის შემცველი, მათ შორის უკვე არსებულ ჭრილობაზე ცხოველის ნერწყვის მოხვედრა. ძაღლის ან კატის ნაკბენი, განსაკუთრებით საშიშია თუ ცხოველი აუცრელია, იმყოფება სხვა მიუსაფარ ცხოველებთან კონტაქტში და როდესაც ვერ ვაკვირდებით (არის მიუსაფარი).

ხშირად, როდესაც მშობლები მომმართავენ და ვიცი, რომ დაზიანება ცხოველის მიერ არის მიყენებული, მეუბნებიან რომ სახლის ძაღლმა ან კატამ უკბინა ბავშვს და თვლიან რომ აცრა არ სჭირდება. ძირითადად, აღმოჩნდება რომ ძაღლი არის ეზოში და აქვს კონტაქტი სხვა მიუსაფარ ცხოველებთან. ეს ფაქტი გასათვალისწინებელია, ვინაიდან მშობლები ასეთ დროს არ მიმართავენ ექიმს, არ იღებენ რჩევებს და უშვებენ შეცდომას.

ასევე, ყურადღება უნდა მიექცეს ცხოველის მოვლის საკითხს. ხშირად, ოჯახს არ აქვს ცხოველის პასპორტი, რომელშიც ასახული უნდა იყოს ჩანაწერები ცოფზე ჩატარებულ იმუნიზაციაზე. აღნიშნულის არსებობა ექიმს დაეხმარება გამორიცხოს საფრთხეები.

- პირველ რიგში, რა უნდა გააკეთონ მშობლებმა, საფრთხის თავიდან ასაცილებლად?

უპირველესად, რაც უნდა გააკეთონ მშობლებმა, ეს არის ნაკბენის, ნაკაწრის, ან დადორბლილი ჭრილობის ჩამობანვა გამდინარე წყლით და გასუფთავება სარეცხი საშუალებით - საპონით (ყველაზე კარგია, სარეცხის საპონი 72%-ანი), ამის შემდეგ, ანტისეპტიკური ხსნარები, წყალბადის ზეჟანგი, ბეტადინის ხსნარი და მიმართონ ქირურგ-რაბიოლოგს.

- უფრო რომ დაგვიკონკრეტოთ, თუ გაკაწრულ ადგილზე ცხოველის ნერწყვი მოხვდა ბავშვს, ასეთ დროს როგორ ვიქცევით?

როგორც უკვე აღვნიშნე, ეს ისეთივე საფრთხეს წარმოაგდენს, როგორსაც ნაკბენი, იმ შემთხვევაში, თუ გაკაწრული ნაწილი ღია, ანუ ახალ ჭრილობას წარმოადგენს, ხოლო თუ ეს უკვე ძველი ჭრილობაა, რა თქმა უნდა, საფრთხის შემცველი არ არის.

- აქვე მინდა გკითხოთ, შეიძლება თუ არა გართულება მოჰყვეს ლურსმნებით ან მსგავსი ნივთებით სხეულის ნაწილის დაზიანებას?

ნებისმიერი დაზიანება, რომელიც იწვევს კანის ზედაპირის მთლიანობის დარღვევას და განსაკუთრებით, ნაჩხვლეტი ჭრილობები, მათ შორის ლურსმანით მიყენებული, მიწით დაბინძურებული წარმოადგენს საფრთხეს, რადგან შეიძლება იყოს ტეტანუსის განვითარების მიზეზი. ბავშვები, რომლებსაც ჩატარებული აქვთ გეგმიური განრიგის მიხედვით აცრები, არ საჭიროებენ ტეტანუსის საწინააღმდეგო იმუნიზაციას. აუცილებელია მშობელმა მიმართოს ექიმსს, ვინაიდან ექიმი იღებს გადაწყვეტილებას თითოეულ პაციენტთან, ინდივიდუალურად, მრავალი ფაქტორების გათვალისწინებით.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური


წაიკითხეთ სრულად