Baby Bag

,,როდესაც ბავშვი ბრაზობს, შესაძლოა, ამის მიღმა ძალიან ბევრი ემოცია იმალებოდეს"

,,როდესაც ბავშვი ბრაზობს, შესაძლოა, ამის მიღმა ძალიან ბევრი ემოცია იმალებოდეს"

რას გამოხატავს ბავშვი გაბრაზებით და როგორ უნდა მიხვდეს მშობელი, რაც განიცდის ამ დროს მისი შვილი - ამის შესახებ ფსიქოლოგმა, ხათუნა დოლიძემ ისაუბრა.

,,როდესაც ბავშვი ბრაზობს, შესაძლოა, ამის მიღმა ძალიან ბევრი ემოცია იმალებოდეს. მაგალითად, შესაძლოა, ის გვეუბნება, რომ აკლია უსაფრთხოების განცდა  და უფროსებისგან სურს, მოაქციონ გარკვეულ ჩარჩოებში... ან იმედგაცრუებულია, დაღლილია და ა.შ. ბრაზი არის ადაპტაციური ემოცია, რომელიც ადამიანს ეხმარება, რომ საფრთხე აღიქვას. ერთი შეხედვით, ის თითქოს ადვილი გამოსახატავია, მაგრამ რეალურად სიბრაზის დროს ვართ სუსტები და მოწყვლადები. პატარები ამ დროს განსაკუთრებით იმპულსურები არიან, რადგან განვითარების პროცესში იმყოფებიან, ჯერ არ აქვთ გამომუშავებული თვითკონტროლი. 

მცირე ასაკის ბავშვებს შეუძლიათ, ისწავლონ ბრაზის მართვა, მაგრამ ამისთვის მათ სჭირდებათ თანმიმდევრული მიდგომა და მოთმინება. როდესაც ის ბრაზს განიცდის, შიშის განცდაც ეუფლება. ის ფიზიოლოგიური ცვლილებები, რაც ამ დროს მის ორგანიზმში მიმდინარეობს, გონებას იმდენაც მოიცავს, რომ ბავშვებს უძნელდებათ გონივრულად მოქმედება. იმის გაგება, რომ ბრაზი არის სხეულის განგაში, რომელიც რაღაცას გატყობინებს, უკვე ეხმარება ბავშვს იმაში, რომ გაუმკლავდეს განცდებსა და ემოციებს. მათ უმეტესობას სჭირდება უფროსების დახმარება, რათა მართოს ბრაზი და დაარეგულიროს ნერვული სისტემა. უფროსის მხრიდან მნიშვნელოვანია იმის ძიება, თუ რა ამშვიდებს და რა აღადგენს ბავშვის ემოციურ ბალანსს. პატარებისთვის  პირველი დახმარება გახლავთ მშობლის მხრიდან სიმშვიდის შენარჩუნება. როდესაც ბავშვი ბრაზობს და ხედავს მშობელს, რომელმაც ასევე დაკარგა კონტროლი, ეს კიდევ უფრო ზრდის შიშს. ბრაზის მართვის სწავლების საუკეთესო იარაღი არის ემპათიით მოსმენა. ამით არა მხოლოდ ემოციურ მხარდაჭერას აღმოვუჩენთ ბავშებს, არამედ ვუმტკიცებთ რწმენას, რომ უარყოფით ემოციებთან გამკლავება შესაძლებელია. 

გაზარდეთ ბავშვების ემოციების ცოდნა, ესაუბრეთ ემოციებზე, ასწავლეთ სიტყვები ემოციების გამოსახატავად. როდესაც სიტყვებით იწყებ ემოციების გამოხატვას, იქ უკვე გრძნობების ქმედებით გამოხატვა აღარ გჭირდება. ბავშვმა უნდა ისწავლოს, რომ ბრაზი ნიშანია, რათა დაფიქრდე, შეჩერდე, დაამშვიდო შენი თავი და იფიქრო გამოსავალზე", - ამბობს ხათუნა დოლიძე.


წყარო: ,,​რჩევები მშობლებს"

შეიძლება დაინტერესდეთ

„არავითარ შემთხვევაში არ არის რეკომენდებული, რომ ბავშვს ყველაფრის უფლება მივცეთ," - ნეიროფსიქოლოგი მარიამ ხვადაგიანი

ნეიროფსიქოლოგი მარიამ ხვადაგიანი ბავშვთან ურთიერთობისას სიტყვა „არას“ გამოყენების შეზღუდვის საჭიროებაზე საუბრობს და მშობლებს ურჩევს, რომ არას სანაცვლოდ მათ ბავშვს სხვა ალტერნატივა შესთავაზონ:

„ბავშვებთან ურთიერთობისას სიტყვა „არა“ ნაკლებად უნდა გამოვიყენოთ. არას სანაცვლოდ ბავშვს ვთავაზობ რაღაცას, მაგ. მოდი, ერთად მოვძებნოთ შენთვის სათამაშო. აკრძალვების ქვეშ გაზრდილი ბავშვი არის ბავშვი, რომელსაც კომპლექსები უჩნდება, რომელსაც სიახლის შიში აქვს, არ არის საკუთარ თავში დარწმუნებული. ვერ ვიტყოდი, რომ ის უფრო აგრესიული ბავშვი გაიზრდება. ყველა ბავშვი ინდივიდუალურია და არცერთი კვლევა არ გამორიცხავს, რომ ერთი მიდგომით სხვა ბავშვი სხვანაირი არ გაიზრდება.“

მარიამ ხვადაგიანის თქმით, მუდმივი აკრძალვა ბავშვს უინიციატივობას და მორჩილებას აჩვევს:

„მუდმივი აკრძალვა ნიშნავს, რომ რაღაცას ვაფუჭებ, ეს არ შეიძლება, ეს არ უნდა გავაკეთო, სულ სხვას ვუჯერებ. მე რომ ჩემით გავაკეთო რამე, ჩემი ინიციატივა წაახალისონ, ან დავაშავე, გავტეხე ჭიქა, მაგრამ კი არ დამსაჯეს, მითხრეს, რომ არაუშავს, ძველი იყო და გადავაგდოთო, ეს არის ნორმალური.“

მარიამ ხვადაგიანის თქმით, აკრძალვა ყველა ბავშვისთვის საჭიროა, თუმცა მას ახსნაც უნდა მოჰყვებოდეს:

„აკრძალვა ყველა ბავშვს სჭირდება. იმისთვის, რომ ფასეულობები ჩამოყალიბდეს, პატარიობიდანვე იწყება ეს პროცესი. რაღაც არის, რაც არ შეიძლება, არის, რაც შეიძლება. აქ იმაზეა საუბარი, რომ როდესაც მუდმივად გესმის: „ეს არ გააკეთო, ეს არ შეიძლება,“ მართლა უკვე აღარ ისმინება. მშობლები და ოჯახის წევრები უნდა შეთანხმდნენ, რა შეიძლება და რა არ შეიძლება. დარტყმა არ შეიძლება, შეურაცხყოფა არ შეიძლება, ფანჯარაზე ასვლა არ შეიძლება, არ შეიძლება, რომ კიბეებზე ათ კიბეს გადაახტე. უბრალოდ ბავშვს ეს ყველაფერი უნდა ავუხსნათ. არის ის, რაც რეალურად არ შეიძლება, მაგრამ ამ არ შეიძლებას მოჰყვება ახსნა.“

„არავითარ შემთხვევაში არ არის რეკომენდებული, რომ ბავშვს ყველაფრის უფლება მივცეთ. ესეც უკუშედეგს გამოიღებს, იმიტომ, რომ ბავშვმა არ იცის სიტყვა არას მნიშვნელობა. თუ ოჯახში ხელს ვერ უწყობენ და ყველა ხელს ვერ შეუწყობს, ის დაიწყებს ისტერიკას, რას ჰქვია არა მითხრესო. ემოციური პრობლემები ამ შემთხვევაშიც ჩნდება, ისევე როგორც ყველაფრის აკრძალვის დროს,“ - აღნიშნავს მარიამ ხვადაგიანი.

წყარო: ​იმედის დღე

წაიკითხეთ სრულად