Baby Bag

როგორ უნდა ვუთხრათ ბავშვს ოჯახის წევრის გარდაცვალების შესახებ?

როგორ უნდა ვუთხრათ ბავშვს ოჯახის წევრის გარდაცვალების შესახებ?

როგორ უნდა ვუთხრათ ბავშვს ოჯახის წევრის გარდაცვალების შესახებ? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა კლინიკური ფსიქოლოგი, ფსიქოთერაპევტი ნანა ფაცაცია.

„გლოვა ეს არის ახლობელი ადამიანის გარდაცვალების შედეგად გამოწვეული სევდის განცდა, ის მოიცავს შემდეგ ასპექტებს: ფსიქოლოგიური, სოციალური და სომატურ პასუხს ადამიანის დაკარგვის შესახებ. გლოვას აქვს თავისი ფაზები და მნიშვნელოვანია ადამიანმა გლოვის ფაზის ყველა ეტაპი გაიაროს“.

  • შოკის ფაზა - ადამიანი პასიურ მდგომარეობაშია, დაუცველობის შეგრძნება აქვს; შესაძლოა თან ერთვოდეს უარყოფის განცდა, არაადეკვატური ქცევები, ცრემლიანობა, შიში და.ა.შ.
  • დანაკარგის გაცნობიერების ფაზა - აქვს დეპრესიული სიმპტომები, შესაძლოა ჰქონდეს დანაშაულის განცდა, ბრაზი როგორც საკუთარი თავის, ასევე ოჯახების წევრების მიმართ, უიმედობისგანცდა;
  • აღდგენის ფაზა - ადამიანი ნელ-ნელა ეგუება და ღებულობს შეცვლილ რეალობას, ცდილობს ადაპტირებას, ხდება აქტიური, უმჯობესდება ცხოვრების ხარისხი.

უნდა დავუმალოთ თუ არა ბავშვს ოჯახის წევრის გარდაცვალების შესახებ გარკვეული პერიოდის განმავლობაში?

არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება ახლობელი ადამიანის გარდაცვალების შესახებ ამბის დამალვა, ვინაიდან ბავშვები კარგად აღიქვამენ გარშემომყოფების ემოციურ ფონს, შესაბამისად, ამ დანაკარგის არ ცოდნამ შესაძლოა ზემოთხსენებული ფაზები შეაფერხოს და უფრო მეტად ტრავმული გახდეს ამბის მოგვიანებით გაგება.როდესაც ზრდასრულები გადიან გლოვის ეტაპებს, მათთან ერთად უნდა გაიაროს ბავშვმაც ეს პერიოდი. ასევე, საყურადღებოა ვინ მიაწვდის ამ ინფორმაციას, მნიშვნელოვანია ეს ადამიანი იყოს ბავშვისთვის სანდო პიროვნება, ამ შემთხვევაში, ერთ-ერთი მშობელი და თუ მშობლების გარდაცვალება ხდება, მაშინ მისთვის უახლოესმა ადამიანმა უნდა აუხსნას ამის შესახებ.

როგორ უნდა ვუთხრათ ბავშვს ოჯახის წევრის გარდაცვალების ამბავი ისე, რომ არ დავაზიანოთ მისი ფსიქიკა?

-როგორც უკვე ვთქვით,უნდა მოხდეს სწორი ინფორმაციის მიწოდება, ახლობელი ადამიანის მიერ, რადგან თუ სხვისგან გაიგებს შესაძლოა მეტად შოკისმომგვრელი და მატრავმირებელი აღოჩნდეს. ამასთან,მნიშვნელოვანია ადამიანმა, ვინც ამ ამბავს ეტყვის იცოდეს როგორ აღიქვამს და ესმის ბავშვს გარდაცვალების საკითხი და როდესაც აუხსნის რა არის გარდაცვალება, ეს უნდა იყოს ფაქტებით გაჯერებული,რეალური. არ არის რეკომენდირებული სიკვდილის ძილთან გაიგივება, ვინაიდან შემდგომში, როცა ბავშვი ადამიანს მძინარე მდგომარეობაში დაინახავს შესაძლოა დაეუფლოს შიშის ან შფოთვის განცდა.

- რა წინადადებები არ უნდა უთხრას მშობელმა ბავშვს ამ დროს?

- ახსნის დროს მიუღებელია ისეთი ფრაზების გაჟღერება, როგორიცაა - „ ღმერთთან წავიდა“, „ცაშია, „სხვაგან იმყოფება“, „მოვა დრო და ვნახავთ“ და ა.შ. არ უნდა იყოს ილუზორული, ბუნდოვანი წინადადებებით მოცული, რადგან შესაძლოა უფრო მატრავმირებელი გახდეს და მეტი კითხვები გაუჩნდეს ბავშვს. ყოველთვის მნიშვნელოვანია მივაწოდოთ ფაქტებით გაჯერებული, სწორი ინფორმაცია, ბავშვის ასაკის გათვალისწინებით.

სიბრალულის განცდახელისშემშლელია და არ უნდა აგვერიოს ემპათიაში. ემპათია არის მხარდამჭერი მდგომარეობა, ჩვენ მხარს ვუჭერთ ბავშვის ემოციურ ფონს, მის კითხვებს ადეკვატურ პასუხებს ვცემთ და ვეუბნებით, რომ მისი სტრესი ნორმალურია და აბსოლუტურად ადეკვატურია ასეთ დროს. არ უნდა უთხრათ, რომ არ იტიროს, არ იგლოვოს, ბავშვს უნდა მივცეთ საშუალება გამოხატოს ემოციები.

- რა შემთხვევაში უნდა მივმართოთ ფსიქოთერაპევტს?

- გლოვის ეტაპების გავლის პროცესში აუცილებელია ახლობლი ადამიანებისმხარდაჭერა. ამ დროს, რაიმე სახის სიღრმისეული თერაპია არ ტარდება. მნიშვნელოვანია ოჯახის წევრების ინფორმირება, რათა მოხდეს მოზარდის ან ბავშვის სწორი მხარდაჭერა. ამ ფაზების გავლის შემდეგ, თუ შევამჩნიეთ რომ ბავშვის ემოციური მდგომარეობა უფრო გამწვავდა, სიმპტომები არ მსუბუქდება და საქმე გვაქვს გახანგრძლივებულ გლოვასთან, თუ ბავშვი ხანგრძლივი დროის მერეც გაღიზიანებულია, ჩაკეტილია, უეცრად იცვლება მისი ქცევა და ხასიათი, ხდება უჩვეულო,ასეთ შემთხვევაში აუცილებელია სპეციალისტის ჩართვა.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ბავშვისთვის ათჯერ თქმა რომ არ დაგვჭირდეს, უნდა გვქონდეს სისტემატური და ავტორიტეტული მიდგომა აღზრდის მიმართ,“ - ფსიქოლოგი ნატა მეფარიშვილი

„ბავშვისთვის ათჯერ თქმა რომ არ დაგვჭირდეს, უნდა გვქონდეს სისტემატური და ავტორიტეტული მიდგომა აღზრდის მიმართ,“ - ფსიქოლოგი ნატა მეფარიშვილი

ბავშვთა ფსიქოლოგი ნატა მეფარიშვილი გადაცემაში „იმედის დღე“ პოზიტიური მშობლობის უპირატესობების შესახებ საუბრობს და ბავშვთან ურთიერთობისას ლექსიკის კონტროლის მნიშვნელობას უსვამს ხაზს:

„პოზიტიურ მშობლობაში ერთ-ერთი მთავარი გახლავთ ლექსიკის კონტროლი. ეს პოზიტიური მშობლობის ამოსავალი დებულებაა. ​როდესაც ბავშვს ვეუბნებით, რომ ქცევა არ მოგვწონს და ეს ცუდი საქციელია, ეს ფრაზა შეიძლება შემდეგნაირად შეიცვალოს: „როდესაც ასე იქცევი, მე გაცილებით უფრო მომწონს. შენ ძალიან კარგი ადამიანი ხარ, მაგრამ ხანდახან შენი საქციელი ისეთი კარგი არ არის.“შეგვიძლია ბავშვს ვუთხრათ: „არ მომწონს,“ მაგრამ ეს უნდა ეხებოდეს საქციელს.“

ნატა მეფარიშვილის თქმით, ბავშვთან სისტემატური და ავტორიტეტული მიდგომა უნდა გამოვიყენოთ:

​ისე უნდა ვიფიქროთ მშობლობასა და აღზრდაზე, რომ ბავშვისთვის ათჯერ თქმა არ დაგვჭირდეს. ეს არის სისტემატური და ავტორიტეტული მიდგომა აღზრდის მიმართ. ავტორიტეტულ აღზრდას განაპირობებს ის, რომ მე როდესაც ვამბობ „არას,“ ეს „არა“ ყოველთვის არის „არა.“ შეიძლება აბსოლუტურად გაკონტოლებული ინტონაციით და ხმით ვთქვა. როდესაც ვამბობ „კის,“ ეს „კი“ არის „კი.“ „არა“ და „კი“ შუა გზაში არ გადაკეთდება საპირისპიროდ.“

ნატა მეფარიშვილი აცხადებს, რომ არ არსებობს მშობელი, რომელიც აღზრდისას შეცდომებს არ უშვებს:

„ჩვენ, როგორც მშობლები, ცხადია, რომ ცოცხალი ადამიანები ვართ. მე ამ რეკომენდაციებს რომ ვამბობ, არ ვგულისხმობ, რომ ყოველთვის იდეალურად და კარგად მოვიქცევით, ან არსებობენ იდეალური მშობლები. ხშირად როდესაც ფსიქოლოგებს უსმენენ, ამბობენ, რომ ნეტავ ახლა თვითონ როგორ იქცევაო. ცხადია, ყველას ეშლება.​ მშობელი კარგი მშობელია მაშინ, როდესაც თავის საქციელს კრიტიკულად უყურებს, ცდილობს, რომ ცოდნა გაიღრმავოს კონკრეტულ საკითხებთან დაკავშირებით, ეძებს მხარდაჭერას სხვა მშობლებთან ან პროფესიონალთან.“

ნატა მეფარიშვილის თქმით, უპირობო სიყვარული ბავშვის ჯანსაღი ფსიქიკის ჩამოყალიბებისთვის აუცილებელია:

„ნებისმიერ შემთხვევაში რომ გვიყვარს ჩვენი შვილი, როგორც უნდა მოიქცეს, წარმატებული, წარუმატებელი, კარგი საქციელით, ცუდი საქციელით, ეს არის უპირობო სიყვარული. ამის შეგრძნება ბავშვს მუდმივად უნდა ჰქონდეს და მაშინ ვარ ადეკვატური მშობელი, მაშინ მყავს ფსიქიკურად ჯანსაღი შვილი. თუ მე მას ოდნავ მაინც ვაგრძნობინებ სიტყვით, ქცევით ან მზერით და ბავშვმა დაიჭირა, რომ იქ ის არ არის, რასაც ელის მშობლისგან, აი, ​იქ პრობლემები ჩნდება.“

„ბავშვს ათჯერ რომ ეუბნებით და უკვე მოჩეჩვამდე მიდიხართ, ​მას უნდა ვუთხრათ მისი ამ საქციელის შემთხვევაში, რა შედეგი დადგება. ბავშვს უნდა ვუთხრათ: „თუ ახლა არ შეწყვეტ ამ უსაქციელობას, საღამოს ვერ უყურებ მულტფილმს. ეს უნდა შესრულდეს. ეს პრივილეგიები მისთვის ძალიან მნიშვნელოვანი უნდა იყოს, მულტფილმი უნდა უნდოდეს, ეზოში თამაში უნდა უნდოდეს,“ - აღნიშნავს ნატა მეფარიშვილი.

წყარო:​ „იმედის დღე“

წაიკითხეთ სრულად