Baby Bag

როგორ უნდა ვუთხრათ ბავშვს ოჯახის წევრის გარდაცვალების შესახებ?

როგორ უნდა ვუთხრათ ბავშვს ოჯახის წევრის გარდაცვალების შესახებ?

როგორ უნდა ვუთხრათ ბავშვს ოჯახის წევრის გარდაცვალების შესახებ? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა კლინიკური ფსიქოლოგი, ფსიქოთერაპევტი ნანა ფაცაცია.

„გლოვა ეს არის ახლობელი ადამიანის გარდაცვალების შედეგად გამოწვეული სევდის განცდა, ის მოიცავს შემდეგ ასპექტებს: ფსიქოლოგიური, სოციალური და სომატურ პასუხს ადამიანის დაკარგვის შესახებ. გლოვას აქვს თავისი ფაზები და მნიშვნელოვანია ადამიანმა გლოვის ფაზის ყველა ეტაპი გაიაროს“.

  • შოკის ფაზა - ადამიანი პასიურ მდგომარეობაშია, დაუცველობის შეგრძნება აქვს; შესაძლოა თან ერთვოდეს უარყოფის განცდა, არაადეკვატური ქცევები, ცრემლიანობა, შიში და.ა.შ.
  • დანაკარგის გაცნობიერების ფაზა - აქვს დეპრესიული სიმპტომები, შესაძლოა ჰქონდეს დანაშაულის განცდა, ბრაზი როგორც საკუთარი თავის, ასევე ოჯახების წევრების მიმართ, უიმედობისგანცდა;
  • აღდგენის ფაზა - ადამიანი ნელ-ნელა ეგუება და ღებულობს შეცვლილ რეალობას, ცდილობს ადაპტირებას, ხდება აქტიური, უმჯობესდება ცხოვრების ხარისხი.

უნდა დავუმალოთ თუ არა ბავშვს ოჯახის წევრის გარდაცვალების შესახებ გარკვეული პერიოდის განმავლობაში?

არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება ახლობელი ადამიანის გარდაცვალების შესახებ ამბის დამალვა, ვინაიდან ბავშვები კარგად აღიქვამენ გარშემომყოფების ემოციურ ფონს, შესაბამისად, ამ დანაკარგის არ ცოდნამ შესაძლოა ზემოთხსენებული ფაზები შეაფერხოს და უფრო მეტად ტრავმული გახდეს ამბის მოგვიანებით გაგება.როდესაც ზრდასრულები გადიან გლოვის ეტაპებს, მათთან ერთად უნდა გაიაროს ბავშვმაც ეს პერიოდი. ასევე, საყურადღებოა ვინ მიაწვდის ამ ინფორმაციას, მნიშვნელოვანია ეს ადამიანი იყოს ბავშვისთვის სანდო პიროვნება, ამ შემთხვევაში, ერთ-ერთი მშობელი და თუ მშობლების გარდაცვალება ხდება, მაშინ მისთვის უახლოესმა ადამიანმა უნდა აუხსნას ამის შესახებ.

როგორ უნდა ვუთხრათ ბავშვს ოჯახის წევრის გარდაცვალების ამბავი ისე, რომ არ დავაზიანოთ მისი ფსიქიკა?

-როგორც უკვე ვთქვით,უნდა მოხდეს სწორი ინფორმაციის მიწოდება, ახლობელი ადამიანის მიერ, რადგან თუ სხვისგან გაიგებს შესაძლოა მეტად შოკისმომგვრელი და მატრავმირებელი აღოჩნდეს. ამასთან,მნიშვნელოვანია ადამიანმა, ვინც ამ ამბავს ეტყვის იცოდეს როგორ აღიქვამს და ესმის ბავშვს გარდაცვალების საკითხი და როდესაც აუხსნის რა არის გარდაცვალება, ეს უნდა იყოს ფაქტებით გაჯერებული,რეალური. არ არის რეკომენდირებული სიკვდილის ძილთან გაიგივება, ვინაიდან შემდგომში, როცა ბავშვი ადამიანს მძინარე მდგომარეობაში დაინახავს შესაძლოა დაეუფლოს შიშის ან შფოთვის განცდა.

- რა წინადადებები არ უნდა უთხრას მშობელმა ბავშვს ამ დროს?

- ახსნის დროს მიუღებელია ისეთი ფრაზების გაჟღერება, როგორიცაა - „ ღმერთთან წავიდა“, „ცაშია, „სხვაგან იმყოფება“, „მოვა დრო და ვნახავთ“ და ა.შ. არ უნდა იყოს ილუზორული, ბუნდოვანი წინადადებებით მოცული, რადგან შესაძლოა უფრო მატრავმირებელი გახდეს და მეტი კითხვები გაუჩნდეს ბავშვს. ყოველთვის მნიშვნელოვანია მივაწოდოთ ფაქტებით გაჯერებული, სწორი ინფორმაცია, ბავშვის ასაკის გათვალისწინებით.

სიბრალულის განცდახელისშემშლელია და არ უნდა აგვერიოს ემპათიაში. ემპათია არის მხარდამჭერი მდგომარეობა, ჩვენ მხარს ვუჭერთ ბავშვის ემოციურ ფონს, მის კითხვებს ადეკვატურ პასუხებს ვცემთ და ვეუბნებით, რომ მისი სტრესი ნორმალურია და აბსოლუტურად ადეკვატურია ასეთ დროს. არ უნდა უთხრათ, რომ არ იტიროს, არ იგლოვოს, ბავშვს უნდა მივცეთ საშუალება გამოხატოს ემოციები.

- რა შემთხვევაში უნდა მივმართოთ ფსიქოთერაპევტს?

- გლოვის ეტაპების გავლის პროცესში აუცილებელია ახლობლი ადამიანებისმხარდაჭერა. ამ დროს, რაიმე სახის სიღრმისეული თერაპია არ ტარდება. მნიშვნელოვანია ოჯახის წევრების ინფორმირება, რათა მოხდეს მოზარდის ან ბავშვის სწორი მხარდაჭერა. ამ ფაზების გავლის შემდეგ, თუ შევამჩნიეთ რომ ბავშვის ემოციური მდგომარეობა უფრო გამწვავდა, სიმპტომები არ მსუბუქდება და საქმე გვაქვს გახანგრძლივებულ გლოვასთან, თუ ბავშვი ხანგრძლივი დროის მერეც გაღიზიანებულია, ჩაკეტილია, უეცრად იცვლება მისი ქცევა და ხასიათი, ხდება უჩვეულო,ასეთ შემთხვევაში აუცილებელია სპეციალისტის ჩართვა.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

„იქ, სადაც ბავშვი ურჩობს, ვიღაც აქეზებს მას: არ დაემორჩილო,“ - ფსიქოთერაპევტი რეზო კორინთელი

„იქ, სადაც ბავშვი ურჩობს, ვიღაც აქეზებს მას: არ დაემორჩილო,“ - ფსიქოთერაპევტი რეზო კორინთელი

ფსიქოთერაპევტმა რეზო კორინთელმა ადამიანის ცხოვრებაში მორჩილების მნიშვნელობაზე ისაუბრა. მისი თქმით, ურჩობა ადამიანის ინფლაცია და ამპარტავნებაა:

„ცხოვრებისადმი მორჩილება კარგია, რა თქმა უნდა. ურჩი ადამიანი იღუპება მერე. ​ამპარტავნებაა დაუმორჩილებლობა. ურჩობა ადამიანის ინფლაციაა. ვინც ამბობს: „ყველაფერი შემიძლია, მერე რა,“ ის იღუპება. ინფლაციის შემდეგ ვინ გადარჩენილა?! შენ რეალობას წყდები და ეცემი მერე. ინფლაციის დროს შენ შენს თავზე არაადეკვატურად დიდი წარმოდგენა გაქვს.“

რეზო კორინთელმა აღნიშნა, რომ ბავშვის ურჩობის მიზეზი ხშირად უფროსების მხრიდან წაქეზებაა:

„შოპენჰაუერი ამბობდა, ტანჯვას ატმოსფერული წნევის დანიშნულება აქვსო. თორემ ადამიანი იმხელაზე გაიბერებოდა, გასკდებოდა. ამიტომ ტანჯვა თავში ურტყამს: „შენ არ ხარ ეს.“ არაადეკვატურია ადამიანმა იფიქროს, რომ მას ყველაფერი შეუძლია. ​მორჩილება კანონისადმი, მორჩილება თამაშის წესებისადმი აუცილებელია. ჩოგბურთელი ემორჩილება თამაშის წესებს, თუ არა?! ოთხი წლის ბავშვმა უნდა გადაწყვიტოს თვითონ?! იქ, სადაც ბავშვი ურჩობს, ვიღაც აქეზებს მას: არ დაემორჩილო. დედა უკრძალავს, მამა ეუბნება: „არაუშავს, გააკეთე!“ იქ არის ცოლ-ქმარს შორის დაპირისპირება და ბავშვს იყენებენ ჩოგბურთის ბურთივით.“

რეზო კორინთელმა განმარტა, რომ ის ბრმა მორჩილებაზე არ საუბრობს. მისი თქმით, ბავშვს მშობელმა უნდა ასწავლოს ცხოვრების კანონენის მორჩილება, რაც მას გამარჯვებამდე მიიყვანს:

„მე არ მითქვამს ბრმა მორჩილება. ​ბავშვს უნდა ასწავლო, რომ შენ კანონებს, ცხოვრების წესებს უნდა დაექვემდებარო, თუ გინდა გამარჯვება. თუ ამას არ დაექვემდებარები წააგებ. უნდა ანახო ბავშვს, რომელია ეს წესები.“

„რატომ არ უნდა დაემორჩილო მამას?! ის სიყვარულით გეუბნება, როგორ ჭამო, როგორ შეგერგოს. ექიმი რომ გეუბნება, ეს არ გააკეთო, ის გააკეთე, თორემ გაწყენს, რატომ უნდა გავაკეთო ეს?! ​რატომ გგონია, რომ მამა გინერგავს რაღაცას და გთრგუნავს. მოსიყვარულე მამა გასწავლის ცხოვრებას. შეიძლება მამა ცდებოდეს, შეიძლება ექიმიც ცდებოდეს, წამალს ხომ სვამთ, რა იცით, რომ ექიმი სწორია? რომ ამოწმებთ, ეს არის უნდობლობა. ნეგატიური არ არის მორჩილება,“ - აღნიშნა რეზო კორინთელმა.

წყარო: ​„აზროვნების აკადემია“

წაიკითხეთ სრულად