Baby Bag

როდესაც ბავშვები შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამის გამო სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ - არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

როდესაც ბავშვები შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამის გამო სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ - არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

როდესაც ბავშვები (ბაღის და სკოლის დაწყებითი კლასის) შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამის გამო სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ. არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი? - ამ საკითხზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პრაქტიკოსი ქცევითი თერაპევტი, სუპერვაიზერი, ფსიქოლოგიის მაგისტრი მაკო გაგნიძე.

,,თავდაპირველად, როდესაც რაიმე ქცევაზე გვაქვს საუბარი მნიშვნელოვანია განვმარტოთ, თუ რა არის ქცევა. ქცევა არის ინდივიდის მიზანმიმართულად განხორციელებული აქტივობა, რომელსაც გააჩნია მიზანი და ფუნქცია. ასევე, უნდა გავუსვათ ხაზი, თუ რა არის და რა აღიქმება რთულ ქცევად, რომელთა რიგსაც თქვენს მიერ დასმულ შეკითხვაში მოყვანილი ქცევაც მიეკუთვნება. ამერიკის ფსიქიატრთა ასოციაციის განმარტებით რთული ქცევა არის: ,,ქცევა რომელიც საშიშია ან ხელს უშლის ადამიანს სკოლამდელ, საგანმანათლებლო ან ზრდასრულთა მომსახურების სერვისებში მონაწილეობას და ხშირად საჭიროებს სპეციალური ინტერვენციების შემუშავებას და გამოყენებას.“ აბსოლუტურად ყველა ქცევას აქვს მიზანი, ფუნქცია. აღვნიშნავ იმასაც, რომ ერთი და იგივე ქცევას შესაძლოა ჰქონდეს სხვადასხვა მიზანი, ფუნქცია. ქცევის წინაპირობები შეიძლება იყოს: იმედგაცრუება, ტკივილი, წყენა, შიში, სენსორული დეზინტეგრაცია, შფოთვა, დაღლა, შიმშილი, კომუნიკაციის სირთულე და ა.შ. “

- როდესაც ბავშვები (ბაღის და სკოლის დაწყებითი კლასის) შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამასთან მიმართებით სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ. არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

აღნიშნული ქცევის მიზეზი და ფუნქციაც შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ შესაძლოა იყოს სხვადასხვა, მაგალითად, გარემო პირობები (სიცხე, ფიზიკური დისკომფორტი) ყურადღების მიპყრობის სურვილი, არასასურველი აქტივობისგან გაქცევის მცდელობა, სექსუალური ქცევა (გახდა მასტურბაციის მიზნით) სენსორული დეზინტეგრაცია და ა.შ.

- როგორ უნდა მიუდგეს მშობელი?

- ქცევის მართვა არ არის: ყვირილი, მუქარა, სიმკაცრე ან ყველაფრის შესრულება. აღნიშნულ შემთხვევაში უნდა განისაზღვროს თუ რა არის ქცევის ფუნქცია, ასეთ დროს უნდა შეგროვდეს მონაცემი, რომელსაც ჩვენ ქცევითი თერაპევტები ABC მოდელს ვეძახით. ABC ანუ (Antecedent-Behavior-Consequence) წინაპირობა, ქცევა, შედეგი. აქედან გამომდინარე, უნდა განისაზღვროს ქცევის მიზანი, ფუნქცია და შესაბამისად განხორციელდეს მუშაობა. განვიხილოთ რამოდენიმე მაგალითი, თუკი ჩანაწერის მონაცემებით გამოვლინდა რომ მიზეზი არის სენსორული დეზინტეგრაცია (არ მოსწონს, ვერ ეგუება ტანსაცმლის სტრუქტურას) მაშინ ბავშვი უნდა შეაფასოს სენსორულმა თერაპევტმა, თუ საჭიროება მოითხოვს უნდა დაიწყოს მუშაობა ან მისცეს მშობელს რეკომენდაცია. თუკი მიზეზად გამოვლინდება ყურადღების მიპყრობა, მაგალითად, გაიხადა ტანსაცმელი და ყველა მას უყურებს, ზოგი იცინის, ზოგს უკვირს. მასწავლებელის და მომვლელის ყურადღებაც მისკენაა მიპყრობილი, როცა მანამდე ასეთ ინტერესს მის მიმართ არავინ იჩენდა, (წინაპირობა: ყურადღების მიქცევის სურვილი, ყურადღების ცენტრში ყოფნა. ქცევა: გახდა. შედეგი: მიიქცია ყურადღება, ანუ ქცევამ შედეგი გამოიღო, განმტკიცდადა განმტკიცებული ქცევის მომავალში ხშირად გამოვლენის ალბათობა ძალიან დიდია). განვმეორდები და ვიტყვი რომ გახდის ქცევას შესაძლოა ჰქონდეს ბევრი სხვადასხვა ფუნქცია, მიზანი. რამდენი ინდივიდიცაა იმდენნაირი და განსხვავებული მიზეზი არსებობს, რადგან ყველას გააჩნია ინდივიდუაური მახასიათებლები. ასეთ დროს, სპეციალისტის დაგეგმარებით უნდა გაკეთდეს ჩანაწერები, ქცევითი თერაპევტის რეკომენდაციით დაიგეგმოს სტრატეგია და დაიწყოს ქცევის ჩაქრობაზე მუშაობა. გაეცნოს მშობელს, ასევე ბაღის ან სკოლის პერსონალს, რომ ქცევის გამოვლენის შემთხვევაში ყველამ ერთნაირი მიდგომა იქონიონ. როდესაც ქცევა არ განმტკიცდება, ასე ვთქვათ არ წახალისდება ნელ-ნელა იკლებს და საბოლოოდ კი საერთოდ გაქრება.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ხშირ შემთხვევაში სტაფილოს, კიტრს ხელში აძლევენ ბავშვს ერთი წლის ასაკიდან, რაც მთელი რიგი რისკების მატარებელია,“ - პედიატრი ეკა უბერი

„ხშირ შემთხვევაში სტაფილოს, კიტრს ხელში აძლევენ ბავშვს ერთი წლის ასაკიდან, რაც მთელი რიგი რისკების მატარებელია,“ - პედიატრი ეკა უბერი

პედიატრმა ეკა უბერმა ბავშვისთვის ხილის მიწოდების წესებზე ისაუბრა და აღნიშნა, რომ ახალი პროდუქტის შეთავაზებისას ყოველთვის სიფრთხილე უნდა გამოვიჩინოთ:

„ბავშვს შეიძლება ყველაფერი დავაგემოვნებინოთ, მაგრამ გარკვეული პერიოდებით. ახალი პროდუქტის დაგემოვნება ხდება 4-5 დღის განმავლობაში, რადგან შეიძლება ბავშვს მან მისცეს ინდივიდუალური რეაქცია. რამდენიმე ახალი პროდუქტის მიცემა სასურველი არ არის. პირველ რიგში, ხდება მცირე რაოდენობით დაგემოვნება. სანამ ბავშვს ღეჭვის ფუნქცია არ ჩამოუყალიბდება, ცოცხალი ხილი ან ბოსტნეული უნდა მიიღოს გახეხილი სახით. ხშირ შემთხვევაში კიტრს, სტაფილოს, ხელში აძლევენ ბავშვს ერთი წლის ასაკიდან, რაც მთელი რიგი რისკების მატარებელია, პირველ რიგში, გადაცდენის. ბავშვმა შეიძლება კარგად მოკბიჩოს, მაგრამ დიდი ზომის ულუფა იყოს და გადაცდენის ალბათობა ამ შემთხვევაში ძალიან მაღალია.

ორთქლზე მომზადებული პროდუქტი უფრო ნაკლებად ალერგიული შეიძლება იყოს, შედარებით იოლი მოსანელებელია. შესაძლებელია, პირველად ბოსტნეული და ხილი ორთქლზე მომზადებული სახით მივცეთ ბავშვს. ექვსი თვის ასაკიდან თავისუფლად შეიძლება ხილის ხილფაფების სახით დაგემოვნება. კენკროვანიც შეიძლება, მაგრამ ამ შემთხვევაში ცოტა ფრთხილად უნდა ვიყოთ. მარწყვის წიპწები შეიძლება იყოს ტოქსიკური, განსაკუთრებით სამ წლამდე ასაკის ბავშვებში. კომპოტის სახით, კი ბატონო, შეიძლება, მაგრამ უშაქრო, რომ ბავშვი დიდი რაოდენობით თავისუფალ შაქრებს არ მიეჩვიოს. ყველა ხილსა და ბოსტნეულს თავისი შაქარი აქვს. ის საკმარისია პირველი ორი წლის განმავლობაში შაქრის მოთხვნილების დასაკმაყოფილებლად.

ბავშვისთვის კომპოტის შეთავაზებას არ გირჩევთ, რადგან ტკბილია, ნახშირწყალია. ასე ბავშვს ტკბილის მიმართ დამოკიდებულებას ადვილად მიაჩვევთ და ასეთ ბავშვებს აგრესია უჩნდებათ ბოსტნეულისა და ხორცის მიმართ,“ - აღნიშნულ საკითხზე ეკა უბერმა ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის გადაცემაში „სხვა შუადღე“ ისაუბრა.

წყარო:​ „სხვა შუადღე“

წაიკითხეთ სრულად