Baby Bag

როდესაც ბავშვები შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამის გამო სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ - არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

როდესაც ბავშვები შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამის გამო სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ - არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

როდესაც ბავშვები (ბაღის და სკოლის დაწყებითი კლასის) შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამის გამო სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ. არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი? - ამ საკითხზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პრაქტიკოსი ქცევითი თერაპევტი, სუპერვაიზერი, ფსიქოლოგიის მაგისტრი მაკო გაგნიძე.

,,თავდაპირველად, როდესაც რაიმე ქცევაზე გვაქვს საუბარი მნიშვნელოვანია განვმარტოთ, თუ რა არის ქცევა. ქცევა არის ინდივიდის მიზანმიმართულად განხორციელებული აქტივობა, რომელსაც გააჩნია მიზანი და ფუნქცია. ასევე, უნდა გავუსვათ ხაზი, თუ რა არის და რა აღიქმება რთულ ქცევად, რომელთა რიგსაც თქვენს მიერ დასმულ შეკითხვაში მოყვანილი ქცევაც მიეკუთვნება. ამერიკის ფსიქიატრთა ასოციაციის განმარტებით რთული ქცევა არის: ,,ქცევა რომელიც საშიშია ან ხელს უშლის ადამიანს სკოლამდელ, საგანმანათლებლო ან ზრდასრულთა მომსახურების სერვისებში მონაწილეობას და ხშირად საჭიროებს სპეციალური ინტერვენციების შემუშავებას და გამოყენებას.“ აბსოლუტურად ყველა ქცევას აქვს მიზანი, ფუნქცია. აღვნიშნავ იმასაც, რომ ერთი და იგივე ქცევას შესაძლოა ჰქონდეს სხვადასხვა მიზანი, ფუნქცია. ქცევის წინაპირობები შეიძლება იყოს: იმედგაცრუება, ტკივილი, წყენა, შიში, სენსორული დეზინტეგრაცია, შფოთვა, დაღლა, შიმშილი, კომუნიკაციის სირთულე და ა.შ. “

- როდესაც ბავშვები (ბაღის და სკოლის დაწყებითი კლასის) შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამასთან მიმართებით სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ. არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

აღნიშნული ქცევის მიზეზი და ფუნქციაც შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ შესაძლოა იყოს სხვადასხვა, მაგალითად, გარემო პირობები (სიცხე, ფიზიკური დისკომფორტი) ყურადღების მიპყრობის სურვილი, არასასურველი აქტივობისგან გაქცევის მცდელობა, სექსუალური ქცევა (გახდა მასტურბაციის მიზნით) სენსორული დეზინტეგრაცია და ა.შ.

- როგორ უნდა მიუდგეს მშობელი?

- ქცევის მართვა არ არის: ყვირილი, მუქარა, სიმკაცრე ან ყველაფრის შესრულება. აღნიშნულ შემთხვევაში უნდა განისაზღვროს თუ რა არის ქცევის ფუნქცია, ასეთ დროს უნდა შეგროვდეს მონაცემი, რომელსაც ჩვენ ქცევითი თერაპევტები ABC მოდელს ვეძახით. ABC ანუ (Antecedent-Behavior-Consequence) წინაპირობა, ქცევა, შედეგი. აქედან გამომდინარე, უნდა განისაზღვროს ქცევის მიზანი, ფუნქცია და შესაბამისად განხორციელდეს მუშაობა. განვიხილოთ რამოდენიმე მაგალითი, თუკი ჩანაწერის მონაცემებით გამოვლინდა რომ მიზეზი არის სენსორული დეზინტეგრაცია (არ მოსწონს, ვერ ეგუება ტანსაცმლის სტრუქტურას) მაშინ ბავშვი უნდა შეაფასოს სენსორულმა თერაპევტმა, თუ საჭიროება მოითხოვს უნდა დაიწყოს მუშაობა ან მისცეს მშობელს რეკომენდაცია. თუკი მიზეზად გამოვლინდება ყურადღების მიპყრობა, მაგალითად, გაიხადა ტანსაცმელი და ყველა მას უყურებს, ზოგი იცინის, ზოგს უკვირს. მასწავლებელის და მომვლელის ყურადღებაც მისკენაა მიპყრობილი, როცა მანამდე ასეთ ინტერესს მის მიმართ არავინ იჩენდა, (წინაპირობა: ყურადღების მიქცევის სურვილი, ყურადღების ცენტრში ყოფნა. ქცევა: გახდა. შედეგი: მიიქცია ყურადღება, ანუ ქცევამ შედეგი გამოიღო, განმტკიცდადა განმტკიცებული ქცევის მომავალში ხშირად გამოვლენის ალბათობა ძალიან დიდია). განვმეორდები და ვიტყვი რომ გახდის ქცევას შესაძლოა ჰქონდეს ბევრი სხვადასხვა ფუნქცია, მიზანი. რამდენი ინდივიდიცაა იმდენნაირი და განსხვავებული მიზეზი არსებობს, რადგან ყველას გააჩნია ინდივიდუაური მახასიათებლები. ასეთ დროს, სპეციალისტის დაგეგმარებით უნდა გაკეთდეს ჩანაწერები, ქცევითი თერაპევტის რეკომენდაციით დაიგეგმოს სტრატეგია და დაიწყოს ქცევის ჩაქრობაზე მუშაობა. გაეცნოს მშობელს, ასევე ბაღის ან სკოლის პერსონალს, რომ ქცევის გამოვლენის შემთხვევაში ყველამ ერთნაირი მიდგომა იქონიონ. როდესაც ქცევა არ განმტკიცდება, ასე ვთქვათ არ წახალისდება ნელ-ნელა იკლებს და საბოლოოდ კი საერთოდ გაქრება.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

წონის დეფიციტის გამომწვევი მიზეზები ბავშვებში - ეკა უბერის რეკომენდაციები მშობლებს

​​პედიატრი ეკა უბერი ბავშვებში წონის დეფიციტის პრობლემის შესახებ საუბრობს და აცხადებს, რომ მშობლები ხშირად პრობლემას სწორად ვერ აფასებენ:

„პირველ რიგში, უნდა შეფასდეს ბავშვს წონის დეფიციტი აქვს თუ არა, მშობლების ღელვა საფუძვლიანია თუ არა. ძალიან ხშირად მშობელი ჩივის, რომ ბავშვი უმადოა, თუმცა ვხვდებით ჭარბ წონას. ასეთ მდგომარეობას შერჩევითი უმადობა ეწოდება. ბავშვი იმაზე მეტ კალორიას იღებს, ვიდრე სჭირდება, მაგრამ არა იმ პროდუქტებით, რომლებიც მშობელს უნდა. პირველ რიგში, ამ შემთხვევაში დამნაშავე მშობელია, რადგან მან ბავშვს გაასინჯა ისეთი პროდუქტი, რომელიც მისთვის არ იყო სასურველი: პურ-ფუნთუშეული, შაქარი, ტკბილეული.“

ეკა უბერის თქმით, წონის დეფიციტის პრობლემის შეფასება ექიმის საქმეა:

„ყოველი კონკრეტული შემთხვევა უნდა შეაფასოს ​ექიმმა და არა მშობელმა. ექიმი ბავშვს ანთროპომეტრულად აფასებს. არსებობს ანთროპომეტრული ასაკობრივი ნორმები. ერთი წლის ბავშვი უნდა იყოს 8,5 -დან 11,5 კილომდე. ამ შუალედში ყველა მონაცემი არის ნორმა. აქედან გამომდინარე, როდესაც მშობელი ამბობს: „მეზობლის ბავშვი 11 კილოა, რა კარგი წონა აქვს და ჩემი არ არის ასე,“ უკვე არასწორია. როდესაც ექიმი შეაფასებს ბავშვს და აღმოჩნდება, რომ მას წონის დეფიციტი აქვს, მნიშვნელოვანია გაირკევს, როდის დაიწყო წონის დეფიციტი. წონის დეფიციტის მიზეზი შეიძლება იყოს სამედიცინო ან ფსიქო-სოციალური პრობლემა. პირველ რიგში, მნიშვნელოვანია, რა წონით დაიბადა ბავშვი. დღენაკლულობა, ნევროლოგიური სიმპტომატიკა, ქრონიკული დაავადებები, ქრომოსომული დაავადებები, მემკვიდრეობითი დაავადებები, მეტაბოლური დარღვევები, ეს ყველაფერი შეიძლება იყოს წონის დეფიციტის მიზეზი.”

​ეკა უბერი იმ მიზეზებზე საუბრობს, რომლებიც წონის დეფიციტის პრობლემას განაპირობებს:

„წონის დეფიციტის მიზეზი შეიძლება იყოს კალორიების დეფიციტი ან შეწოვის დარღვევა. ბავშვი იღებს საჭირო რაოდენობის ​საკვებს, მაგრამ ორგანიზმის შეწოვადობა არის დარღვეული. შესაძლოა იყოს პირის ღრუს ანატომიური დეფექტი, საჭმლის მომნელებელი ტრაქტის დარღვევები. შესაძლოა, საკვების მიღების უნარების ნაკლებობაც იყოს. ეს განსაკუთრებით ეხება დღენაკლულებს, რომლებიც ზონდით კვებას არიან მიჩვეული. მოზარდებში მადის მყარი დაკარგვის მიზეზი შეიძლება გახდეს ნევროზი. ამიტომ სასურველია, რომ მშობელმა ექიმს ყოველთვიურად შეამოწმებინოს ბავშვის ანთროპომეტრული მონაცემები. იმის მიხედვით, თუ რომელ ასაკში წყვეტს ბავშვი წონის მატებას, სხვადასხვა დაავადებებზე შეგვიძლია ეჭვის მიტანა.“

ეკა უბერის თქმით, ბავშვებში წონის დეფიციტის გამომწვევი უმთავრესი პრობლემა ცელიაკიაა:

„წონაში დეფიციტის გამომწვევი ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი ბავშვებში არის ცელიაკია. ცელიაკია არის გლუტენის აუტანლობა. ​გლუტენი არის ნივთიერება, რომელიც შედის მარცვლეულში. ამ შემთხვევაში, პირველი ექვსი თვის მანძილზე, როდესაც ბავშვი დედის რძით იკვებება, წონის დანაკლისი ფაქტობრივად არ არის. როდესაც გლუტენის შემცველი კომპონენტები შედის კვებაში, თანდათან 8-9 თვის ასაკიდან შეინიშნება წონის დეფიციტი. ცელიაკიის გამოვლინება კლინიკურად არის ძალიან ფართო. შესაძლოა, ის იყოს მინიმალური გამოვლინებით და ადამიანმა მთელი ცხოვრება ვერც გაიგოს, რომ ეს პრობლემა აქვს. შეიძლება იყოს დიარეა, ყაბზობა, გულძმარვა, ღებინება. ცელიაკია პირველ ეტაპზე, შესაძლოა, წონის დეფიციტით გამოვლინდეს და მეტი არაფრით.“

​ეკა უბერი მშობლებს ურჩევს პირველი წლის განმავლობაში ბავშვი ყოველთვიურად აჩვენონ ექიმს:

„პირველი წლის განმავლობაში მშობელმა ყოველთვიურად უნდა მიაკითხოს ექიმს პროფილაქტიკის მიზნით. ექიმმა უნდა შეაფასოს ბავშვის განვითარების მრუდი. ცელიაკიის ქვეფონური დაავადება შეიძლება იყოს დიაბეტი, დაუნის სინდრომი, სხვა ქრომოსომული დაავადებები. ცელიაკიის მკურანლობის პრაქტიკა არ არის მედიკამენტოზური, ხდება მარცვლეულის გამორიცხვა.“

​გასტროეზოფაგური რეფლუქსი ექვს თვემდე ასაკში აბსოლუტურად ბუნებრივია. ის პიკს აღწევს ექვსი თვის ასაკისთვის და ექვსი-შვიდი თვიდან ნელ-ნელა გადის. მოზრდილ ასაკში ეს უკვე ფიზიოლოგიური არ არის. ის, რომ ცოტა წამოქაფებაა, განსაკუთრებით პოზიციის შეცვლის შემდეგ, ეს ფიზიოლოგიურია. თუ ამის გამო წონის დეფიციტის პრობლემა არ არის, მაშინ ამოქაფება საშიში არ არის,“ - აცხადებს ეკა უბერი.

წყარო: ​შუადღე GDS

წაიკითხეთ სრულად