Baby Bag

რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას და როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირი?

რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას და როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირი?

რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას და როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირი? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა თათია მჟავია, კლინიკური ფსიქოლოგი, ქცევის თერაპევტი.

- რა არის თვითშეფასება?

- თვითშეფასება ეს არის დამოკიდებულება საკუთარი თავისადმი, თუ როგორ აღიქვამს ადამიანი საკუთარ შესაძლებლობებსა და უნარებს. თვითშეფასების ჩამოყალიბება ბავშვობის პერიოდიდან იწყება, სწორედ ბავშვის ირგვლივ მყოფი ადამიანები და გარემო განსაზღვრავს, თუ როგორი დამოკიდებულება ექნება პატარას საკუთარი თავისა და შესაძლებლობების მიმართ.

ჯანსაღი სოციალური გარემო და მშობლების სწორი უკუკავშირი განაპირობებს ბავშვისადეკვატური თვითშეფასების ჩამოყალიბებას.
თვითშეფასება შეიძლება იყოს დაბალი, ადეკვატური ან მაღალი. როგორც დაბალი თვითშეფასება, ასევე, მაღალი თვითშეფასებაც არაჯანსაღი დამოკიდებულებაა.

განვითარების პროცესში მნიშვნელოვანია პატარებს სწორად მივაწოდოთ ინფორმაცია, შევაქოთ, პატივი ვცეთ მათ აზრსა და ხაზი გავუსვათ ბავშვის ძლიერ მხარეებს.

- რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას?

- დაბალი თვითშეფასება ყალიბდება მაშინ, როდესაც პატარებს მუდმივად ვაკრიტიკებთ, როდესაც გარშემომყოფებს მათ მიმართ არაადეკვატური მოლოდინები აქვთ. ჯანსაღი თვითშეფასების ფორმირებას ხელს უშლის, როგორც მკაცრი აღზრდის სტილი (ბავშვს მშობელი არ აძლევს საშუალებას დაუშვას შეცდომა და თავად ნახოს გამოსავალი, ასეთ დროს ბავშვი ვერ გამოცდის საკუთარ შესაძლებლობებს), ასევე, ზედმეტად თავისუფალი აღზრდის სტილიც, როდესაც მშობელი ბავშვებს აძლევს უსაზღვრო თავისუფლებას, ბავშვის ქცევას არ ჰყავს მაკონტროლებელი.

როდესაც ბავშვი ფიქრობს რომ არის უნიჭო ან არ არის საკმარისად ლამაზი, ის არავის სჭირდება და ასე შემდეგ, ცხადია ეს წარმოსახვები საკუთარ თავზე, შემდგომში აისახება ბავშვის თვითრეალიზებასა და ხარისხიან ფუნქციონირებაზე.დაბალი თვვითშეფასება და არასრულფასოვნების განცდა ფსიქიკაში მყარად ილექება და მთელი ცხოვრების მანძილზე მოქმედებს ადამიანის ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.

- როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირიბავშვთან? რას ურჩევდით მშობლებს ?

ჯანსაღი თვითშეფასების ჩამოყალიბებას ხელს უწყობს მშობლის თანმიმდევრულობა და ბავშვის საქციელის ადეკვატური შეფასება. ბავშვს უნდა ჰქონდეს ერთიანობის განცდა, უნდა გრძნობდეს და სჯეროდეს, რომ მხარს უჭერენ, აღიარებენ მის შესაძლებლობებს, ხოლო ისეთ ქცევებს, რომლებიც მიუღებელია, გარშემომყოფები ერთხმად უნდა უარყოფდნენ.

ბავშვს რომ ადეკვატური თვითშეფასება ჩამოუყალიბდეს, მნიშვნელოვანია, მშობლებმა გაითვალისწინოს შემდეგი რჩევები:

  • არ შეადაროთ თქვენი შვილი სხვა ბავშვებს;
  • ხაზი გაუსვით მათ წარმატებულ ნაბიჯებს და აგრძნობინეთ რომ ამაყობთ მისით;
  • პატივი ეცით თქვენი შვილის პირად სივრცესა და მიეცით საშუალება გარკვეულ სიტუაციებში თავად გააკეთოს არჩევანი;
  • მიეცით ბავშვებს შეცდომის დაშვების საშუალება, ამით ხელს შეუწყობთ თავად იპოვონ მსგავს სიტუაციებში გამოსავალი;
  • როდესაც თქვენს შვილს გააკრიტიკებთ, კრიტიკა მიმართული უნდა იყოს საქციელზე და არა ბავშვის პიროვნებაზე.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური​

შეიძლება დაინტერესდეთ

თუ ბავშვს ეს ნიშნები აწუხებს, მაშინ ამ ვიდეოს ყურადღებით უნდა მოუსმინოთ - გიორგი ღოღობერიძის რჩევები მშობლებს

თუ ბავშვს ეს ნიშნები აწუხებს, მაშინ ამ ვიდეოს ყურადღებით უნდა მოუსმინოთ - გიორგი ღოღობერიძის რჩევები მშობლებს

ექიმმა გიორგი ღოღობერიძემ მშობლებს ბავშვებში გავრცელებული პრობლემის, ჭიების შესახებ დეტალური ინფორმაცია მიაწოდა და სასარგებლო რჩევები მისცა:

„ამ ვიდეოში უნდა გითხრა ის, რაც უნდა იცოდეს ყველა მშობელმა. წარმოიდგინე, რომ გყავს სკოლის ასაკის ბავშვი, რომელსაც მადა არ აქვს. ეუბნები, ჭამე საჭმელი, მაგრამ ვერ ჭამს საჭმელს. გყავს ბავშვი, რომელსაც სკოლაში აღარ აქვს კარგი ქულები, მისმა აკადემიურმა მოსწრებამ დაიწია, მეხსიერების პრობლემა აქვს, ძალიან ხშირად ეღვიძება ღამის საათებში, ვერ იძინებს, ძილის პრობლემა აქვს, წონაში იკლებს, აქვს ცისტიტი, არის მუდმივად გაღიზიანებული. თუ ეს აღენიშნება ბავშვს, ამ ვიდეოს უნდა უყურო.“

გიორგი ღოღობერიძის თქმით, ჭიები საქართველოში გავრცელებული პრობლემაა:

„საქართველოში ჭია ძალიან გავრცელებულია. მისი გამოცნობა საკმაოდ რთულია. ენტერობიოზი არის პარაზიტული ინფექცია, რომელსაც იწვევს ჭია. ბავშვების ლამის მესამედი ცხოვრების რაღაც პერიოდში ამ ჭიით ინფიცირდება. საუბარია სკოლის ასაკის ბავშვებზე. როდესაც ეს ჭია ბავშვს აინფიცირებს, ბავშვი წონაში იკლებს, მუცელი ტკივა, მადა არ აქვს, დილით ნერწყვდენა აქვს, ღამით ვერ იძინებს, ვეღარ სწავლობს. ყველაზე ტიპური ჩივილი არის ანუსის მიდამოში ქავილი, მაგრამ ის ყოველთვის არ გვხვდება. თუ ბავშვს ანუსი არ ექავება, ეს არ ნიშნავს, რომ მას ჭია არ აქვს.“

„როგორ გამოიცნო ეს დიაგნოზი? განავლის ანალიზი ჭიის კვერცხებზე არ გააკეთო. როგორც წესი, განავალში ეს ჭია კვერცხებს თითქმის არ დებს. მხოლოდ შემთხვევათა 15%-ში შეგვიძლია განავალში ეს კვერცხები ვიპოვოთ. პარაზიტოლოგიის ცენტრში არის სპეციალური ლენტი, გაძლევენ სპეციალურ ლენტს, რომელსაც ყოველ დილიტ გამოიყენებ. თუ ლენტზე ვერ იპოვეს ჭიის კვერცხები, ეს არ ნიშნავს იმას, რომ ჭია იქ არ არის. ამ ტესტის გაკეთებას რამოდენიმე დღე უნდა, რომ იპოვო ჭიის კვერცხები. ანტიპარაზიტული საშუალებები თვითნებურად არ მისცეთ ბავშვს. ასე შეიძლება ბავშვს სერიოზული ზიანი მიაყენოთ. ძალიან მარტივია ენტერობიოზით ხელახლა დაინფიცირება. ბავშვმა ყოველ დილით უნდა იბანაოს, საცვალი ყოველდღიურად უნდა იყოს გამოცვლილი, საწოლი ყოველდღიურად უნდა ახლდებოდეს, ფრჩხილები უნდა იყოს დაჭრილი ბოლომდე. ხელსახოციც ყოველთვის გამოცვლილი უნდა იყოს. თუ ასე არ გააკეთე, ბავშვს შეიძლება უმკურნალო, მაგრამ ხელახლა დაინფიცირდება,“- აღნიშნა გიორგი ღოღობერიძემ.

წყარო: Usmle მოსამზადებელი ცენტრი

წაიკითხეთ სრულად