Baby Bag

რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას და როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირი?

რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას და როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირი?

რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას და როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირი? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა თათია მჟავია, კლინიკური ფსიქოლოგი, ქცევის თერაპევტი.

- რა არის თვითშეფასება?

- თვითშეფასება ეს არის დამოკიდებულება საკუთარი თავისადმი, თუ როგორ აღიქვამს ადამიანი საკუთარ შესაძლებლობებსა და უნარებს. თვითშეფასების ჩამოყალიბება ბავშვობის პერიოდიდან იწყება, სწორედ ბავშვის ირგვლივ მყოფი ადამიანები და გარემო განსაზღვრავს, თუ როგორი დამოკიდებულება ექნება პატარას საკუთარი თავისა და შესაძლებლობების მიმართ.

ჯანსაღი სოციალური გარემო და მშობლების სწორი უკუკავშირი განაპირობებს ბავშვისადეკვატური თვითშეფასების ჩამოყალიბებას.
თვითშეფასება შეიძლება იყოს დაბალი, ადეკვატური ან მაღალი. როგორც დაბალი თვითშეფასება, ასევე, მაღალი თვითშეფასებაც არაჯანსაღი დამოკიდებულებაა.

განვითარების პროცესში მნიშვნელოვანია პატარებს სწორად მივაწოდოთ ინფორმაცია, შევაქოთ, პატივი ვცეთ მათ აზრსა და ხაზი გავუსვათ ბავშვის ძლიერ მხარეებს.

- რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას?

- დაბალი თვითშეფასება ყალიბდება მაშინ, როდესაც პატარებს მუდმივად ვაკრიტიკებთ, როდესაც გარშემომყოფებს მათ მიმართ არაადეკვატური მოლოდინები აქვთ. ჯანსაღი თვითშეფასების ფორმირებას ხელს უშლის, როგორც მკაცრი აღზრდის სტილი (ბავშვს მშობელი არ აძლევს საშუალებას დაუშვას შეცდომა და თავად ნახოს გამოსავალი, ასეთ დროს ბავშვი ვერ გამოცდის საკუთარ შესაძლებლობებს), ასევე, ზედმეტად თავისუფალი აღზრდის სტილიც, როდესაც მშობელი ბავშვებს აძლევს უსაზღვრო თავისუფლებას, ბავშვის ქცევას არ ჰყავს მაკონტროლებელი.

როდესაც ბავშვი ფიქრობს რომ არის უნიჭო ან არ არის საკმარისად ლამაზი, ის არავის სჭირდება და ასე შემდეგ, ცხადია ეს წარმოსახვები საკუთარ თავზე, შემდგომში აისახება ბავშვის თვითრეალიზებასა და ხარისხიან ფუნქციონირებაზე.დაბალი თვვითშეფასება და არასრულფასოვნების განცდა ფსიქიკაში მყარად ილექება და მთელი ცხოვრების მანძილზე მოქმედებს ადამიანის ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.

- როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირიბავშვთან? რას ურჩევდით მშობლებს ?

ჯანსაღი თვითშეფასების ჩამოყალიბებას ხელს უწყობს მშობლის თანმიმდევრულობა და ბავშვის საქციელის ადეკვატური შეფასება. ბავშვს უნდა ჰქონდეს ერთიანობის განცდა, უნდა გრძნობდეს და სჯეროდეს, რომ მხარს უჭერენ, აღიარებენ მის შესაძლებლობებს, ხოლო ისეთ ქცევებს, რომლებიც მიუღებელია, გარშემომყოფები ერთხმად უნდა უარყოფდნენ.

ბავშვს რომ ადეკვატური თვითშეფასება ჩამოუყალიბდეს, მნიშვნელოვანია, მშობლებმა გაითვალისწინოს შემდეგი რჩევები:

  • არ შეადაროთ თქვენი შვილი სხვა ბავშვებს;
  • ხაზი გაუსვით მათ წარმატებულ ნაბიჯებს და აგრძნობინეთ რომ ამაყობთ მისით;
  • პატივი ეცით თქვენი შვილის პირად სივრცესა და მიეცით საშუალება გარკვეულ სიტუაციებში თავად გააკეთოს არჩევანი;
  • მიეცით ბავშვებს შეცდომის დაშვების საშუალება, ამით ხელს შეუწყობთ თავად იპოვონ მსგავს სიტუაციებში გამოსავალი;
  • როდესაც თქვენს შვილს გააკრიტიკებთ, კრიტიკა მიმართული უნდა იყოს საქციელზე და არა ბავშვის პიროვნებაზე.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური​

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ბავშვის დასმა შეიძლება ერთი დღის ასაკიდან, უპრობლემოდ შეგიძლიათ აიყვანოთ და დაისვათ ბავშვი,“ - თემურ მიქელაძე

„ბავშვის დასმა შეიძლება ერთი დღის ასაკიდან, უპრობლემოდ შეგიძლიათ აიყვანოთ და დაისვათ ბავშვი,“ - თემურ მიქელაძე

პედიატრმა თემურ მიქელაძემ ბავშვთა მოვლის შესახებ გავრცელებული მითების შესახებ ისაუბრა. მან მშობლებს ბავშვის სწორად დაჭერის წესები გააცნო, რომელთა დახმარებით პატარებს ტრავმების მიღებისგან დავიცავთ:

„ბავშვს ვერაფერს ვერ ამოუგდებს მშობელი, მთავარია, სწორად აიყვანოს. როდესაც აგყავთ ბავშვი, მთავარია, უცებ არ ავიტაცოთ. ხშირად გვინახავს მშობლები, როდესაც ბავშვი გაღიზიანებულია და ტირის, მივარდებიან, აიყვანენ, იწყება რწევა, ხდება ხელში ზედმეტი ჯაყჯაყი. ამ დროს თუ ბავშვს აქვს რაიმე პრობლემა, შეიძლება უფრო გავაღრმავოთ. ბავშვი შეგვიძლია დავიწვინოთ იდაყვზე 30 გრადუსიანი დახრით. როდესაც ბავშვს აქვს რეფლუქსი, მშობლებს ვაძლევთ რეკომენდაციას, რომ კვების შემდეგ 20 წუთი ბავშვი დაიკავონ ვერტიკალურ პოზაში. დისპლაზიის პროფილაქტიკა რომ მოვახდინოთ, აჯობებს ფეხები იყოს განზიდულ პოზაში. ზოგ შემთხვევაში ჩვენ ვაძლევთ რეკომენდაციას, რომ ერთი ზედმეტი საფენიც კი გამოიყენოს მშობელმა. შეგიძლიათ ბავშვი შემოისვათ თეძოზე. ეს კარგია მენჯ-ბარძაყის სახსრის დისპლაზიის პრევენციისთვის.“

​თემურ მიქელაძის თქმით, ბავშვის დაჯენა დაბადების პირველივე დღიდანვე შესაძლებელია:

„მშობლები საკმაოდ ხშირად კითხულობენ: როდის დავაჯინოთ ბავშვი? ბავშვის დასმა შეიძლება ერთი დღის ასაკიდან. ეს მინდა კიდევ ერთხელ ყველას ავუხსნა. იყო მითი, რომ ექვს თვემდე არ შეიძლება, რვა თვემდე არ შეიძლება. უპრობლემოდ შეგიძლიათ ჩაისვათ ბავშვი. დამოუკიდებლად ჯდომას ბავშვი ექვსი თვის ასაკიდან იწყებს. მარტივად შეგიძლიათ მიხედოთ ბავშვს. არაფერს არ დაუზიანებთ. ​მთავარია, არ გავაკეთოთ უნებლიე მოძრაობები. უპრობლემოდ შეგიძლიათ აიყვანოთ და დაისვათ ბავშვი.“

თემურ მიქელაძემ მშობლებს ურჩია ბავშვი საწოლში ზურგზე დააწვინონ, იშვიათ შემთხვევებში კი გვერდზე წოლის საშუალებაც მისცენ:

„ბავშვი საწოლში შეგიძლიათ პირდაპირ ზურგზე დააწვინოთ. თქვენ გინახავთ, როდესაც მშობლები იყიდიან საკმაოდ ძვირადღირებულ საწოლს, ასევე გვერდით ამოსაკრავ საშუალებებს. აერაცია საერთოდ არ ხდება. სასურველია, რომ ბავშვი იყოს ღია სივრცეში. 3-4 თვემდე ასაკის ბავშვს არ შეუძლია გადაბრუნება. შემდგომ უკვე ზოგჯერ ხელს ყოფენ საწოლიდან, ზოგჯერ ფეხს და შეიძლება ტრავმატიზმი გამოიწვიოს ამან. მთავარი არის მეთვალყურეობა. შეგიძლიათ ბავშვი გვერდულადაც დააწვინოთ, თუმცა არ არის სასურველი, რომ დიდხანს, დაახლოებით 15-20 წუთით. აუცილებელია ზურგზე წოლა, ზოგ შემთხვევაში შეგიძლიათ გვერდზე.“

„იმ შემთხვევაში, ​თუ ბავშვი არის ძუძუთი კვებაზე, ჩვენ თავიდან ვიწყებთ აუცილებლად D ვიტამინის საპროფილაქტიკო დოზებით მიცემას. თუ ბავშვი ხელოვნურ კვებაზეა და ერთ ლიტრამდე საკვებს იღებს ხელოვნურ კვებაზე, ამერიკის პედიატრთა აკადემიის რეკომენდაციით, საერთოდ არ არის საჭირო D ვიტამინის დამატება. მას არ გაუბრტყელდება თავი,“ - აღნიშნულ საკითხებზე თემურ მიქელაძემ ტელეკომპანია „რუსთავი 2“- ის გადაცემაში „თქვენი კლინიკა“ ისაუბრა.

წყარო: ​„თქვენი კლინიკა“

წაიკითხეთ სრულად