Baby Bag

რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას და როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირი?

რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას და როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირი?

რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას და როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირი? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა თათია მჟავია, კლინიკური ფსიქოლოგი, ქცევის თერაპევტი.

- რა არის თვითშეფასება?

- თვითშეფასება ეს არის დამოკიდებულება საკუთარი თავისადმი, თუ როგორ აღიქვამს ადამიანი საკუთარ შესაძლებლობებსა და უნარებს. თვითშეფასების ჩამოყალიბება ბავშვობის პერიოდიდან იწყება, სწორედ ბავშვის ირგვლივ მყოფი ადამიანები და გარემო განსაზღვრავს, თუ როგორი დამოკიდებულება ექნება პატარას საკუთარი თავისა და შესაძლებლობების მიმართ.

ჯანსაღი სოციალური გარემო და მშობლების სწორი უკუკავშირი განაპირობებს ბავშვისადეკვატური თვითშეფასების ჩამოყალიბებას.
თვითშეფასება შეიძლება იყოს დაბალი, ადეკვატური ან მაღალი. როგორც დაბალი თვითშეფასება, ასევე, მაღალი თვითშეფასებაც არაჯანსაღი დამოკიდებულებაა.

განვითარების პროცესში მნიშვნელოვანია პატარებს სწორად მივაწოდოთ ინფორმაცია, შევაქოთ, პატივი ვცეთ მათ აზრსა და ხაზი გავუსვათ ბავშვის ძლიერ მხარეებს.

- რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას?

- დაბალი თვითშეფასება ყალიბდება მაშინ, როდესაც პატარებს მუდმივად ვაკრიტიკებთ, როდესაც გარშემომყოფებს მათ მიმართ არაადეკვატური მოლოდინები აქვთ. ჯანსაღი თვითშეფასების ფორმირებას ხელს უშლის, როგორც მკაცრი აღზრდის სტილი (ბავშვს მშობელი არ აძლევს საშუალებას დაუშვას შეცდომა და თავად ნახოს გამოსავალი, ასეთ დროს ბავშვი ვერ გამოცდის საკუთარ შესაძლებლობებს), ასევე, ზედმეტად თავისუფალი აღზრდის სტილიც, როდესაც მშობელი ბავშვებს აძლევს უსაზღვრო თავისუფლებას, ბავშვის ქცევას არ ჰყავს მაკონტროლებელი.

როდესაც ბავშვი ფიქრობს რომ არის უნიჭო ან არ არის საკმარისად ლამაზი, ის არავის სჭირდება და ასე შემდეგ, ცხადია ეს წარმოსახვები საკუთარ თავზე, შემდგომში აისახება ბავშვის თვითრეალიზებასა და ხარისხიან ფუნქციონირებაზე.დაბალი თვვითშეფასება და არასრულფასოვნების განცდა ფსიქიკაში მყარად ილექება და მთელი ცხოვრების მანძილზე მოქმედებს ადამიანის ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.

- როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირიბავშვთან? რას ურჩევდით მშობლებს ?

ჯანსაღი თვითშეფასების ჩამოყალიბებას ხელს უწყობს მშობლის თანმიმდევრულობა და ბავშვის საქციელის ადეკვატური შეფასება. ბავშვს უნდა ჰქონდეს ერთიანობის განცდა, უნდა გრძნობდეს და სჯეროდეს, რომ მხარს უჭერენ, აღიარებენ მის შესაძლებლობებს, ხოლო ისეთ ქცევებს, რომლებიც მიუღებელია, გარშემომყოფები ერთხმად უნდა უარყოფდნენ.

ბავშვს რომ ადეკვატური თვითშეფასება ჩამოუყალიბდეს, მნიშვნელოვანია, მშობლებმა გაითვალისწინოს შემდეგი რჩევები:

  • არ შეადაროთ თქვენი შვილი სხვა ბავშვებს;
  • ხაზი გაუსვით მათ წარმატებულ ნაბიჯებს და აგრძნობინეთ რომ ამაყობთ მისით;
  • პატივი ეცით თქვენი შვილის პირად სივრცესა და მიეცით საშუალება გარკვეულ სიტუაციებში თავად გააკეთოს არჩევანი;
  • მიეცით ბავშვებს შეცდომის დაშვების საშუალება, ამით ხელს შეუწყობთ თავად იპოვონ მსგავს სიტუაციებში გამოსავალი;
  • როდესაც თქვენს შვილს გააკრიტიკებთ, კრიტიკა მიმართული უნდა იყოს საქციელზე და არა ბავშვის პიროვნებაზე.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური​

შეიძლება დაინტერესდეთ

5 რამ, რაც ბავშვის ფსიქიკური ჯანმრთელობისთვის მნიშვნელოვანია

5 რამ, რაც ბავშვის ფსიქიკური ჯანმრთელობისთვის მნიშვნელოვანია

საყოველთაოდ ცნობილია, რომ ბავშვის ფიზიკური ჯანმრთელობისთვის აუცილებელია მას სახლი, საკვები და ტანისამოსი ჰქონდეს. გაცილებით რთულია იმის გარკვევა, თუ რა ახდენს ყველაზე დადებით ზეგავლენას ბავშვის ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე. კლინიკური ფსიქოლოგებისა და მედიცინის ექსპერტთა უმრავლესობა თანხმდება, რომ ბავშვს ფსიქიკური ჯანმრთელობისა და ემოციური სტაბილურობისთვის 5 მნიშვნელოვანი რამ ესაჭიროება.

1. უსაფრთხო ოჯახური გარემო

პოზიტიური და უსაფრთხო ოჯახური ატმოსფერო ბავშვის ემოციურ სტაბილურობასა და ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე დიდ ზეგავლენას ახდენს. მშობლების გარკვეული ნაწილი ვერ აცნობიერებს, რომ ​უსაფრთხო გარემო მხოლოდ ფიზიკური და ემოციური ძალადობისგან თავისუფალ გარემოს არ გულისხმობს (თუმცა ეს ორი ასპექტი ძალიან მნიშვნელოვანია). პოზიტიურ გარემოში ბავშვებს ასწავლიან, როგორ გაუმკლავდნენ პრობლემებს ჯანსაღი გზების გამოყენებით. მშობლებმა ბავშვს უნდა შეუქმნან უსაფრთხო გარემო, სადაც ისინი თავისუფლად შეძლებენ საკუთარ პრობლემებზე საუბარს და შიშის გარეშე გამოთქვამენ თავიანთ მოსაზრებებს. მშობლებმა შვილებს უნდა მისცენ მაგალითი, როგორ უნდა ისაუბროს ადამიანმა თავის ემოციებსა და გრძნობებზე და როგორ გადალახოს დაბრკოლებები ჯანსაღი გზებით.

2. წინამძღოლობა და დისციპლინა

ბავშვებს მშობლებისა და უფროსების მხრიდან თანმიმდევრული, მუდმივი სწავლება და დისციპლინა ესაჭიროებათ. მათ უნდა იცოდნენ, რომელი სახის ქცევაა მისაღები და მიუღებელი სოციუმში.​ ეს ბავშვს ეხმარება ჩამოიყალიბოს გარკვეული ჩარჩო, რომლის ფარგლებში ის თავს კომფორტულად და თავდაჯერებულად იგრძნობს. მშობელმა ბავშვს უნდა ასწავლოს, როგორი ნეგატიური გავლენა აქვს ნეგატიურ ქცევას გარშემომყოფებზე. უფროსი და-ძმა და მშობელი ბავშვისთვის უნდა იყოს მაგალითი იმისა, თუ როგორი ქცევა ითვლება მისაღებად ოჯახში. დისციპლინა ბავშვს სხვადასხვა სფეროში წარმატების მიღწევაში ეხმარება.

3. რეგულარული თამაში

ბავშვებისთვის თამაში გართობაა, რაც მათ სიხარულს ანიჭებს. გარდა ამისა, თამაშს ბავშვის ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე მრავალმხრივი დადებითი გავლენის მოხდენა შეუძლია. თამაშის დახმარებით ბავშვები პრობლემის გადაჭრის უნარებს იძენენ, კრეატიულ აზროვნებას სწავლობენ და საკუთარი ქცევის კონტროლსაც ეჩვევიან. წყვილებში თამაში ბავშვს სოციალური უნარების განვითარებას და თანამშრომლობას ასწავლის. ბავშვი ჯგუფში ყოფნას ეჩვევა და ბავშვებთან ჯანსაღ ურთიერთობას სწავლობს.

4. თავდაჯერება

მშობელი ბავშვს თავდაჯერების შეძენაში თუ ეხმარება, ის მის ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე ძალიან დადებით ზეგავლენას ახდენს. თავდაჯერების მატებისთვის მხოლოდ კომპლიმენტების თქმა და ბავშვის შექება საკმარისი არ არის. ​ბავშვი მხოლოდ მაშინ უნდა შეაქოთ, როდესაც ის ამას რეალურად იმსახურებს. უმჯობესია, ბავშვი წარმატების მიღწევისთვის შეაქოთ და არა მისი გარეგნობის გამო.

5. უპირობო სიყვარული

უპირობო სიყვარული ბავშვის ფსიქიკური ჯანმრთელობისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი გრძნობს, რომ ის უყვართ, მას უსაფრთხოების და მიკუთვნებულობის განცდა ეუფლება. ბავშვი აცნობიერებს, რომ ოჯახის წევრების სიყვარული არ არის დამოკიდებული მის მიღწევებზე, გარეგნულ მახასიათებლებსა და უნარებზე. ეს ყოველივე ბავშვს უდიდეს მოტივაციას სძენს. ​ბავშვი ხვდება, რომ შეცდომები და უკუსვლა მის ცხოვრებას საბოლოოდ არ ანგრევს და ყველაფრის გამოსწორება შესაძლებელია, რადგან ის უყვართ.

მომზადებულია ​moms.com - ის მიხედვით

წაიკითხეთ სრულად