Baby Bag

როგორ ვმართოთ ბავშვებში უარით გამოწვეული აგრესიული ქცევა?

როგორ ვმართოთ ბავშვებში უარით გამოწვეული აგრესიული ქცევა?

ხშირად ბავშვები აგრესიულად იქცევიან, თუ გარკვეულ სურვილს არ შეუსრულებ. როგორ ვმართოთ მათი აგრესიული ქცევა? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი, ლელი ყიფიანი.

- ხშირად ბავშვები აგრესიულად იქცევიან, თუ გარკვეულ სურვილს არ შეუსრულებ. რა დროს უნდა ვუთხრათ უარი მათ?

- აგრესია ეს არის ქმედება ან მუქარა, რომელიც მიზნად ისახავს სხვა ადამიანისთვის ფიზიკური და ფსიქოლოგიურიზიანის მიყენებას. ის ბავშვებისა და მოზარდების მნშვნელოვან სოციალურ პრობლემას წარმოადგენს. ბავშვები, რომლებიც აგრესიულად იქცევიან, შესაძლოა ზიანი მიაყენონ არამარტო საკუთარ თავს, არამედ ოჯახს თანატოლებს და მთლიანად საზოგადოებას.

კვლევები აჩვენებს რომ ბავშვები, რომლებიც გამოირჩევიან აგრესიული ქცევებით, უფრო მეტად აღენიშნებათ ფსიქიკური ჯანმრთელობის პრობლემები და მომავალში შესაძლოა ადგილი ჰქონდეს ფსიქო აქტიური ნივთიერებების მოხმარებას და ჩართული იყვნენ ძალადობრივ ქმედებებში. ბავშვებში აგრესია შესაძლოა სხვადასხვა სახით გამოვლინდეს: ტირილი, ბრაზი, ჩქმეტა, კბენა, ყვირილი, ფეხების ბაკუნი დარტყმა, სხვების ან საკუთარი ნივთების დაზიანება, შეურაცხყოფისმიყენება, დაცინვა, მუქარადა ბულინგი .

აგრესიული ქცევა შესაძლებელია იყოს 2 სახის: ინსტრუმენტული და მტრული.

ინსტრუმენტულ აგრესიას ყოველთვის აქვს გარკვეული მიზანი და საკმაოდ გავრცელებულია მცირეწლოვან ბავშვებში. ინსტრუმენტული აგრესიის ერთ-ერთი ახსნა მდგომარეობს იმაში, რომ ამ ასაკის ბავშვებს არ აქვთ ენობრივი და სოციალური უნარები, ამიტომ მიმართავენ ინსტრუმენტულ აგრესიას საკუთარი თავის დამკვიდრებისთვის. ხოლო უფრო მოზრდილ ასაკში ინსტრუმენტული აგრესიული ქცევა შესაძლებელია აიხსნას მიზანდასახულობით, საკუთარი მიზნების მიღწევა, წარმატებისკენ მისწრაფებით და სირთულეების დაძლევით.ასეთ შემთვევაში, აღზრდა მიმართული უნდა იყოს იქითკენ რომ მოხდეს კონტროლი დამანგრეველი, დამაზიანებელი ფორმების და წახალისება იმ ასპექტებისა, როგორიცაა მიზანსწრაფულობა, საკუთარი აზრის დაცვა, არას თქმაიმაზე, რაც მას არ სურს ან არ სიამოვნებს. რაც შეეხება მტრულ აგრესიას, არ არსებობს რაიმე ერთი მიზეზი იმისა თუ რატომ იქცევიან ბავშვები აგრესიულად, თუმცა არსებობს გარკვეული მახასიათებლები, რამაც შესაძლებელია გამოიწვიოს ან გაზარდოს აგრესიული ქცევის გამოვლენა. ეს შესაძლოა იყოს ემოციების რეგულაციის სირთულე და სოციალური უნარების დეფიციტი. დაუკმაყოფილებელი მოთხოვნილებები, როდესაც ბავშვმა უკვე ამოწურა ყველა სხვა გზა მოთხოვნილებების დასაკმაყოფილებლად, რომლის დროსაც აგრესიის გამოვლენა შესაძლებელია იყოს ბრძოლა გადარჩენისთვის ან უკავშირდებოდეს მშობლის მიერ აკრძალვებს, შეზღუდვებს. გარდა ამისა, ის შეიძლება გამოიწვიოს ძლიერმა ფრუსტრაციამ, ან ტრავმულმა გამოცდილებამ. რისკ ფაქტორს ასევე წარმოადგენს დასწავლილი ქცევა, მაგალითად, როგორ ურთიერთობენ ოჯახის წევრები ერთმანეთთან, როგორ აგვარებენ პრობლემებს ერთამანეთში და ბავშვთან მიმართებაში. როგორი გარემოა ოჯახში: ზედმეტად მკაცრიმიდგომა ან უგულებელყოფა, არათანმიმდევრული მიდგომები, როდესაც ბავშვს არ აქვს ემოციური მხარდაჭერა, სითბო და სიყვარული მშობლებისგან. ასევე,მნიშვნელოვანია სოციალური, ეკონომიკურიგენეტიკური, ბიოლოგიური და ბიოქიმიური ფაქტორები.

იმისათვის რომ შეამციროთ ან აღმოფხვრათ აგრესიული ქცევის გამოვლენა, მნიშვნელოვანია: უფროსებმა დაამყარონ მყარი ურთიერთობები და შეუქმნან უსაფრთხო სტაბილური და სტრუქტურირებული გარემო.

- როგორ ვასწავლოთ უარის მშვიდად მიღება?

გთავაზობთ რამდენიმე რჩევას, როგორ მართოთ აგრესიული ქცევა:

  1. მკაფიოდ განსაზღვრული წესები და მოლოდინები;
  2. ბავშვი უნდა გრძნობდეს მხარდაჭერას და რომ მისი გესმით;
  3. შეაქეთ და წაახალისეთ მისი კარგი ქცევა;
  4. რაც შეიძლება მეტ აქტივობებში ჩართეთ, რომ მისი ენერგიები წარიმართოს სასარგებლო საქმიანობისკენ;
  5. პრობლემის გადაჭრა უნდა მოხდეს მაშინვე ,როგორც კი ის წარმოიშობა;
  6. მნიშვნელოვანია გამომწვევი მიზეზის დადგენა, რა სიტუაცია ან მოვლენები იწვევს ბავშვის აგრესიულ ქცევას;
  7. დაეხმარეთ ემოციების მართვაში და მისთვის აუციელებელი უნარჩვევების გამომუშავებაში;
  8. დაუწესეთ შეზღუდვები და სანქციები (მაგალითად, მისთვის ყველაზე სასურველი აქტივობის ან ნივთის აკრძალვა გარკვეული დროით) იმისათვის, რომ სასურველ ქცევას მიაღწიოთ. აუციელებელია დაიცვათ, ზედმიწევნით წინააღმდეგ შემთხვევაში ქცევა გახდება მანიპულატორული;
  9. მართეთ საკუთარი ემოციები, თუ აგრესიაზე აგრესიით უპასუხებთ ბავშვი/ მოზარდი ჩათვლის რომ სასურველს მიაღწია.

- რას ურჩევდით მშობლებს?

მიუხედავად ყველაფრისა აგრესიული ქცევის მართვის ყველაზე მნიშვნელოვანი გზაა ბავშვისთვის, უსაფრთხო, სტაბილური და მოსაიყვარულე გარემოს შექმნა. 

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

ჯადოსნური ფრაზა, რომელიც გაღიზიანებული ბავშვის დამშვიდებაში დაგეხმარებათ
​ბავშვებს ხასიათი სწრაფად ეცვლებათ. ორი წუთის წინ ბედნიერი და მხიარული ბავშვი მოულოდნელად ღიზიანდება, ისტერიკას აწყობს, რაც მშობლების განწყობაზეც ნეგატიურად მოქმედებს. ბავშვის გაღიზიანების მიზეზი ყოვე...
„მშობლების მიდგომებიდან გამომდინარე ხდება ბავშვის გაზარმაცება და ვღებულობთ ზრდასრულ ბავშვს...
​ფსიქოლოგმა ლელი ყიფიანმა დამოუკიდებელი ადამიანის ჩამოსაყალიბებლად ოჯახის ფაქტორის მნიშვნელობის შესახებ ისაუბრა:„პიროვნების ჩამოყალიბებაში ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორი არის ოჯახი. ადამიანის დამოუკიდ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ვირუსული ინფექციის მიმდინარეობის დროს, ბავშვმა უნდა მიიღოს ნებისმიერი საკვები, რაც მას უნდა,“ - პედიატრი თემურ მიქელაძე

​​პედიატრი თემურ მიქელაძე ბავშვებში კორონავირუსის მიმდინარეობის თავისებურებებზე საუბრობს და მშობლებს სიმშვიდისკენ მოუწოდებს. მისი თქმით, პანიკა თავიდან უნდა ავირიდოთ:

„ბავშვებს სასწრაფო ჩარევა არ სჭირდებათ. მთავარია ძირითადი რეკომენდაციების გათვალისწინება, ჰიგიენური ნორმების დაცვა, სოციალური დისტანცირება, პირადი პასუხისმგებლობა. დავამატებდი, რომ არის პანიკა. პანიკით მოცულია საზოგადოება. ეს პანიკა მაქსიმალურად უნდა ავარიდოთ მშობლებს. ასეთ ინფორმაციას რომ თავისი ექიმისგან იგებს მშობელი, მშვიდდება. რა თქმა უნდა, მთავარია ნდობა. როდესაც ონლაინ ვურთიერთობ პაციენტთან, პანიკაც იხსნება.“

​თემურ მიქელაძის თქმით, კორონავირუსს ისევე უნდა ვუმკურნალოთ, როგორც სხვა რესპირატორულ-ვირუსულ ინფექციებს:

„მოგეხსენებათ, ეს არის რესპირატორულ-ვირუსული ინფექცია. მას უნდა ვუმკურნალოთ როგორც ნებისმიერ სხვა რესპირაციულ-ვირუსულ ინფექციას, რინოვირუსს, ადენოვირუსს, გრიპს და ა.შ. როგორც წესი, ვირუსი ყველასთან მიმდინარეობს ტემპერატურით. ტემპერატურას ჩვენ არ უნდა ვებრძოლოთ, თუ ბავშვი იტანს ტემპერატურას. სიცხის დამწევი საშუალებები უნდა გამოვიყენოთ 39 ტემპერატურიდან. მანამდე, თუ ბავშვს არ აქვს დამძიმებული ანამნეზი, შეგვიძლია, საერთოდ არ გამოვიყენოთ.“

თემურ მიქელაძე მშობლებს ურჩევს, ​ბავშვები სითხეებით დატვირთონ:

„ბავშვი აუცილებლად უნდა დავტვირთოთ სითხეებით. თავიდან უნდა ავიცილოთ გამოშრობა, გადახურება და ა.შ. სჯობს ბავშვს მივცეთ წყალი. რაც შეეხება კომპოტებს, თუ კომპოტი იქნება ნაკლებად დაშაქრული ან საერთოდ არ ექნება შაქარი, უკეთესიც არის. მთავარია კონცენტრაცია არ იყოს ხილის მეტი, რომ ბავშვს კუჭის ლორწოვანი არ გავუღიზიანოთ. თუ იქნება სუსტი კომპოტი, არანაირი პრობლემა არ არის. კარგია მინერალური წყალიც, თუ საერთოდ არ იქნება გაზირებული.“

თემურ მიქელაძე აღნიშნავს, რომ ბავშვებს კორონავირუსული ინფექციის დროს განსაკუთრებული დიეტის დაცვა არ სჭირდებათ:

„აუცილებელი არ არის დიეტური რეკომენდაცია. ​ვირუსული ინფექ​ციის მიმდინარეობის დროს, ბავშვმა უნდა მიიღოს ნებისმიერი საკვები, რაც უნდა. ეს ეხება შოკოლადს, სწრაფი კვების პროდუქტებს. მე ზოგადად წინააღმდეგი ვარ, მაგრამ ამ შემთვევაში, ბავშვს უნდა მივცეთ ეს საკვებიც, თუ მას სურს. მთავარია, მშობელი არ აყვეს პანიკას. ვირუსი მართოს ისე, როგორც ადრე მართავდა სხვა ვირუსულ დაავადებებს. ბავშვი ამ ვირუსულ ინფექციას გაცილებით იოლად გადაიტანს, ვიდრე სხვა ვირუსულ ინფექციებს.“

თემურ მიქელაძის თქმით, მშობელი ექიმს ბავშვის დაინფიცირებისთანავე უნდა დაუკავშირდეს და მასთან ხშირად იკონტაქტოს:

​მშობელმა ექიმი თავიდანვე უნდა ჩართოს ბავშვის მკურნალობაში. მას მუდმივი კავშირი უნდა ჰქონდეს ექიმთან. მთავარია, სუნთქვის სიხშირის მომატება. ასაკის მიხედვით უნდა დავაკვირდეთ მონაცემებს. წლამდე ეს არის 50-ზე მეტი, ხუთ წლამდე 40-ზე მეტი და ხუთი წლის შემდეგ 30-ზე მეტი არის საყურადღებო. თუ ბავშვი მივარდნილია, ლეთარგიულია, ცნობიერების დაბინდვა აქვს, მისი ჰოსპიტალიზაცია აუცილებელია. ასეთი შემთხვევები ბავშვთა პოპულაციაში შეიძლება გვქონდეს 0,8 %.“

„ახალშობილებშიც მსუბუქი სიმპტომატიკაა. 99 % ბავშვებში ასე მიმდინარეობს. ასევეა ორსულებშიც. ორსულებს უფრო მხარდაჭერა სჭირდებათ, მუდმივი მეთვალყურეობა, ექიმთან კონტაქტი, სითხეებით დატვირთვა. ორსულებთანაც მსუბუქად მიმდინარეობს კორონავირუსი. ორსულები არ მიეკუთვნებიან განსაკუთრებულ რისკ-ჯგუფს,“ - აღნიშნავს ​თემურ მიქელაძე.

წყარო: ​იმედის დღე

წაიკითხეთ სრულად