Baby Bag

დისციპლინის 9 მეთოდი, რომელიც ბავშვის თვითშეფასებას არ დააზიანებს

დისციპლინის 9 მეთოდი, რომელიც ბავშვის თვითშეფასებას არ დააზიანებს

ყველა მშობლის სურვილია, რომ თავდაჯერებული შვილები აღზარდოს. აღნიშნული მიზნის მისაღწევად მნიშვნელოვანია, რომ ბავშვების დისციპლინისთვის დაშინების მეთოდი არ გამოვიყენოთ, რათა მათ თავი დაუცველად არ ვაგრძნობინოთ.

1. თუ ბავშვი შეცდომას უშვებს, მას აუცილებლად დაელაპარაკეთ

თუ ბავშვმა შეცდომა დაუშვა, მასთან საუბარი დაიწყეთ წინადადებით: „ვიცი, რომ შენ ამის გაკეთება არ გინდოდა...“ თქვენი შვილი მიხვდება, რომ მიუხედავად მის მიერ დაშვებული შეცდომისა, თქვენ მისი კარგი განზრახვის გჯერათ. ამის შემდეგ ბავშვს მისი ნეგატიური ქცევის შედეგებზე ესაუბრეთ და განუმარტეთ, რა გავლენას ახდენს მისი უარყოფითი ქცევა სხვა ადამიანებზე. ბავშვი უნდა დაარწმუნოთ, რომ ის კარგი ადამიანია, მაგრამ მეტი სიფრთხილე და დაკვირვებულობა მართებს.

2. ნუ გაახსენებთ ბავშვს წასულში დაშვებულ შეცდომებს

წარსულ შეცდომებზე მითითებას კარგი შედეგი არავისთვის მოაქვს. ბავშვი ჩადენილ ქცევას ვეღარ გარდაქმნის და წარსულის შეცვლის უნარი არ აქვს. მსგავსი შენიშვნები მას საკუთარი თავისადმი უარყოფითად განაწყობს. ნაცვლად ამისა, ბავშვთან ერთად მომავლის გეგმები დასახეთ და იმსჯელეთ, რა უნდა გააკეთოს ბავშვმა შეცდომების გამოსასწორებლად.

3. დაეხმარეთ ბავშვს პრობლემის გადაჭრის გზების ძიებაში

აზროვნების უნარის განვითარებისთვის ბავშვს პრობლემის გადაჭრის სხვადასხვა ალტერნატივა უნდა გააცნოთ. ამ გზით ბავშვი რთული ვითარებიდან გამოსავლის ძიებას ისწავლის. თუ ის პრობლემის მოგვარებას შეძლებს, შეაქეთ მისი მიღწევები. ეს ბავშვს თავდაჯერებას შეჰმატებს.

4. იარლიყები არასდროს გამოიყენოთ

„ზარმაცი გოგო ხარ,“ „ჯიუტი ბიჭი ხარ,“ - მსგავსი ფრაზები ბავშვს საკუთარი თავისადმი დამოკიდებულებას უცვლის. ყურადღება ყოველთვის ბავშვის ქცევაზე გაამახვილეთ. ბავშვს აუხსენით, რომ ის კარგი ადამიანია, რომელმაც კონკრეტულ შემთხვევაში ცუდი არჩევანი გააკეთა.

5. ყოველთვის მოუსმინეთ ბავშვს

ბავშვისადმი ყურადღება აუცილებლად უნდა გამოიჩინოთ, რათა მან იგრძნოს, რომ ის თქვენთის მნიშვნელოვანია. მოუსმინეთ თქვენს შვილს, როდესაც ის ცდილობს აგიხსნათ, რა მოხდა. ამგვარად მისი ნეგატიური ქცევის რეალურ მიზეზს უკეთ გაიგებთ და ბავშვის განცდებში უკეთ გარკვევით.

6. დისციპლინა სწავლებას უნდა დაეფუძნოს და არა - დასჯას

უპირატესობა სწავლებას მიანიჭეთ და არა - დასჯას. ბავშვებს ყოველთვის მიუთითეთ მათი ნეგატიური ქმედებების შედეგებზე და ასწავლეთ, როგორ შეუძლიათ ქცევის გაუმჯობესება. თუ ბავშვებს შორის კონფლიქტი და უთანხმოებაა, შეცდომაზე მითითება კონფლიქტში ჩართულ ყველა ბავშვს უნდა შეეხოს. არასდროს გამოყოთ რომელიმე შვილი სხვებისგან, რადგან ეს მას თავს მსხვერპლად აგრძნობინებს.

7. არ დაუყვიროთ ბავშვს და არ გამოიყენოთ უხეში სიტყვები

კვლევებით დასტურდება, რომ ყვირილი ბავშვს თავს დაუცველად აგრძნობინებს და აგრესიული ქცევისკენ მიდრეკილს ხდის. უხეში სიტყვებით მიმართვა ბავშვის თვითშეფასებაზე უარყოფითად აისახება და მასში შფოთვას იწვევს.

8. არ დაუწყოთ ბავშვს ჭკუის სწავლება საჯარო სივრცეში

დისციპლინა ოჯახურ გარემოში უნდა ხდებოდეს. ბავშვის საჯაროდ გაკიცხვამ ბავშვი, შესაძლოა, უხერხულ მდგომარეობაში ჩააგდოს და მას სოციუმთან ურთიერთობაში მომავალში პრობლემები შეექმნას. შესაძლოა, მან საკუთარ პრობლემებში მშობელი დაადანაშაულოს.

9. აღიარეთ ბავშვის წინსვლა და წარმატება

ბავშვს აგრძნობინეთ, რომ მას თქვენი გაბედნიერება შეუძლია. ისინი საკუთარი ძალისხმევისა და შედეგების დაფასებას ისწავლიან. თქვენ მიერ ბავშვის წარმატების აღიარება ბავშვს აგრძნობინებს, რომ თქვენ მისი გჯერათ, რაც თქვენი შვილისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია.

წყარო:​ Brightside.me

შეიძლება დაინტერესდეთ

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური.

- რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში? (მიზეზებსა და რისკფაქტორებზე რომ ვისაუბროთ)

- ბავშვთა ასაკში სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს თანდაყოლილი ან შეძენილი. თანდაყოლილი ძირითადად ვითარდება მაშინ, როდესაც დედა ორსულობის დროს იღებს რაიმე მედიკამენტს, გადაიტანს ინფექციურ დაავადებას ან უშუალოდ მუცლადყოფნის პერიოდში მოხდება ნაყოფის დაინფიცირება, რაც იწვევს ნაყოფის სმენის ანალიზატორის განვითარების დარღვევას. ასეთ დროს, შესაძლოა ბავშვი დაიბადოს თანდაყოლილი სმენის დაქვეითებით ან სრული სიყრუით.

შეძენილი სმენის დაქვეითების შემთხვევაში, სმენის დაკარგვა ხდება დაბადების შემდეგ. სმენის დაქვეითება სრულ დაკარგვამდე შესაძლებელია იყოს მწვავე და ქრონიკული. ასევე შექცევადი ან შეუქცევადი. სმენის მწვავე, შექცევადი დაქვეითების დროს ძირითადი მიზეზებია - ყურში უცხო სხეული, გოგირდის საცობი, ცხვირ-ხახაში მიმდინარე ანთებითი პროცესი. სმენის ქორნიკული დაქვეითების ხშირი მიზეზია - ცხვირხახის ადენოიდების ჰიპერპლაზია ან მაღალი ალერგიული ფონი (ცხვირ-ხახაში შეშუპება), რის შედეგად შესაძლოა განვითარდეს სითხის დაგროვება შუა ყურში და გამოიწვიოს ქრონიკული ექსუდაციური ოტიტი. ზემოთ ჩამოთვლილი მიზეზებით სმენის დაქვეითება როგორც წელი ექვემდებარება მკურნალობას და შესაძლებელია სრული განკურნება.

გარდა ზემოთხსენებული მიზეზებისა, სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს გამოწვეული ყურის ან თავის ტრავმით, მორეციდივე შუაყურის ანთებებით, ინფექციური დაავადებებით. სმენის დაქვეითებისას შეფერხებულია ანბგერის გატარება სმენის ნერვამდე (ამ დროს მკურნალობა მეტნაკლებად ეფექტურია) ან ხდება ნერვის მიერ ბგერის აღქმის დარღვევა (სამწუხაროდ სმენის ნერვის დაზიანება პრაქტიკულად არ ინკურნება), არსებობს ასევევ შერეული შემთხვევებიც, როდესაც ორივე კომპონენტია ერთდროულად.

- რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება, რათა არ გამოგვეპაროს პრობლემა?

- სმენა ერთერთი უმნიშვნელოვანესი ფაქტორია ბავშვის ნორმალური განვითარებისთვის. დაახლოებით 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს მშობლის ხმაზე, ხმაურზე, იხედებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც მოდის ხმა. 1.5 წლიდან ბავშვი უკვე უნდა ცდილობდეს მარტივი სიტყვების წარმოთქმას. თუ აღნიშნული რეაგირებები და მეტყველების დაწყების შეფერხება გახანგრძლივებულია, მშობელმა ყურადღება უნდა მიაქციოს და შესაძლოა, იეჭვოს სმენის დაქვეითებაზე.

- როგორ შეიძლება ავიცილოთ თავიდან ეს პრობლემა?

- საქართველოში არსებობს ძალიან კარგი პროგრამა, რომლის ფარგლებშიც ხდება ყველა ახალშობილის შემოწმება სმენაზე. თუ ბავშვს აქვს თანდაყოლილი სმენის პრობლემა, ხდება დროული გამოვლენა და შესაბამისად, ჩარევაც დროულად მიმდინარეობს, აღნიშნული ეხმარება სმენადაქვეითებულ ბავშვს მაქსიმალურად ადაპტირდეს სოციუმთან.

პრობლემის თავიდან ასაცილებლად, ორსულობის პერიოდში, დედა უნდა ეცადოს რომ თავი დაიცვას სხვადასხვა ინფექციური დაავადებებისგან, თვითნებურად არ მიიღოს პრეპარატები, დროულად მოხდეს ახალშობილის სკრინინგი და ასევე, ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვის გეგმიური ვაქცინაცია. შუა ყურის მორეციდივე ინფექციების დროს დროულად უნდა მიმართოს ექიმს.

მშობლებს ვურჩევდი, რომ მოერიდონ ბავშვის თვითნებურად მკურნალობას. არსებობს ყურის დაავადებები, რომლის დროსაც გარკვეული პრეპარატების, მათ შორის ყურის წვეთების გამოყენება არ შეიძლება. შესაძლებელია, თვითნებური მკურნალობის დროს გამოიწვიოთ სმენის ნერვის დაზიანება. ხშირად, ყურის ტკივილის დროს ბავშვს ადებენ ცხელ მარილს, რაც დაუშვებელია. ასეთ დროს დიდია ალბათობა, რომ დაფის აპკი გასკდეს და შემდგომში გამოიწვიოს შუა ყურის ქრონიკული ანთება.

- რა შემთხვევებში უნდა მივმართოთ სპეციალისტს?

- მშობელს თუკი რაიმე ეჭვი გაუჩნდა ბავშვის სმენის დაქვეითებასთან დაკავშირებით, სასურველია, დროულად მიმართოს სპეციალისტს, რათა შესაბამისი მკურნალობით მივიღოთ მაქსიმალური შედეგი. სმენის დაქვეითება შესაძლოა მოხდეს, მანამ სანამ ბავშვი მეტყველებას დაიწყებს (თანდაყოლილი) ან როდესაც მეტყველება დაწყებული აქვს და შემდეგ გარკვეული მიზეზით ხდება დაქვეითება ან სრული დაკარგვა. როგორც უკვე აღვნიშნე, 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს ხმაზე, იყურებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც ხმაური ესმის. თუკი ბავშვი უკვე ლაპარაკობს და მშობელმა შეამჩნია რომ საუბრისას ბავშვი სთხოვს რომ ნათქვამი გაუმეოროს, ან ახლოს მიდის ადამიანებთან საუბრის დროს, ან ტელევიზორს უსმენს ხმამაღლა... თუ ასეთი ქცევები ხშირად მეორდება, აუცილებლად მიმართეთ სპეციალისტს.

ყურადღება მიაქციეთ ცხვირით სუნთქვას, რადგან ყურის პრობლემები ხშირად მოდის ცხვირით სუნთქვის გაძნელებიდან. თუ ბავშვს გაუჭირდა ცხვირით სუნთქვა და ეს დიდხანს გრძელდება, დროულად გაიარეთ კონსულტაცია ექიმთან.

ცალკე უნდა გამოვყოთ მოზარდებში ყურსასმენების გადამეტებული მოხმარება. ხანგრძლივად ხმამაღლა მუსიკის მოსმენა, მითუმეტეს თუ ყურსასმენი მხოლოდ ერთ ყურზეა ან/და ღამით იძინებს ყურსასმენებით, დამაზიანებლად მოქმედებს სმენის ნერვზე და იწვევს სმენის შეუქცევად დაქვეითებას.

ესაურა მარიამ ჩოქური 

წაიკითხეთ სრულად