Baby Bag

„უკვე ერთი წლის ასაკის ბავშვზეც შეიძლება ექიმმა ეჭვი მიიტანოს, რომ პოტენციურად, შესაძლოა, იყოს აუტიზმის სპექტრის აშლილობა,“- ფსიქოლოგი მაია მაჭავარიანი

„უკვე ერთი წლის ასაკის ბავშვზეც შეიძლება ექიმმა ეჭვი მიიტანოს, რომ პოტენციურად, შესაძლოა, იყოს აუტიზმის სპექტრის აშლილობა,“- ფსიქოლოგი მაია მაჭავარიანი

ფსიქოლოგმა მაია მაჭავარიანმა აუტიზმის სპექტრის აშლილობების შესახებ ისაუბრა და ის ასაკი დაასახელა, როდესაც პედიატრებს ან ბავშვთა ნევროლოგებს აუტიზმის სპექტრის აშლილობაზე ეჭვის მიტანა შეუძლიათ:

„2-3 წლამდე, როგორც წესი ოფიციალურად დიაგნოზის დასმა არ ხდება. რა თქმა უნდა, პედიატრმა ან ბავშვთა ნევროლოგმა უკვე ერთი წლის ასაკის ბავშვზეც კი შეიძლება ეჭვი მიიტანოს, რომ ეს პოტენციურად, შესაძლოა, იყოს აუტიზმის სპექტრის აშლილობა. ასეთ შემთხვევაში მშობელს ვურჩევთ ხოლმე, რომ იყოს ყურადღებით, რას მიაქციოს ყურადღება. გაიცემა რეკომენდაციები, რა შეიძლება გაკეთდეს სახლის პირობებში. ბავშვს აუცილებლად ვიბარებთ მონიტორინგზე. ბავშვი აუცილებლად უნდაა შეფასდეს კიდევ რამდენჯერმე. შემდგომში უკვე ხდება საბოლოოდ დიაგნოზის გამოტანა.

ეს ისეთი ტიპის დიაგნოზია, რომლის „მოხსნა“ არ ხდება. არის მდგომარეობები, რომელიც შეიძლება გაქრეს მკურნალობის პროცესში. ეს არ არის ის მდგომარეობა, რომელსაც განვკურნავთ. მხარდაჭერა სჭირდება ყველას იმისთვის, რომ ხელი შევუწყოთ მათ სოციუმში ინტეგრაციას და ცხოვრების ხარისხი ჰქონდეთ მაღალი. ამის მიხედვით უკვე სპეციალისტი წყვეტს რა გაკეთდეს.

ადრეულ ასაკში ვიყენებთ სასკრინინგო დანიშნულების კითხვარებს, რომელშიც არის წონიანი კითხვები, რომლებიც გადამწყვეტია ეჭვის მიტანისთვის. მშობლის მიერ მოწოდებულ ინფორმაციაზე დაყრდნობით ვაკეთებთ დასკვნებს. ADOS-ის შემთხვევაში ამას აკეთებს სპეციალურად დატრენინგებული ადამიანი. მან იცის, რას უნდა დააკვირდეს, რა სტიმულები მიაწოდოს. ADOS ტესტს აქვს თავისი მოდულები, რომლებსაც ვარჩევთ იმის მიხედვით, რა დონეზე აქვს განვითარებული ბავშვს ენა. ხდება კლინიკური შეფასება, რის გამოც გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს კლინიცისტის დატრენინგებას,“- მოცემულ საკითხზე მაია მაჭავარიანმა რადიო „ფორტუნას“ ეთერში ისაუბრა.

წყარო: ​რადიო „ფორტუნა“

შეიძლება დაინტერესდეთ

ხილი თუ ხილის წვენი? - რომელია უმჯობესი?

ხილი თუ ხილის წვენი? - რომელია უმჯობესი?

ნუტრიოციოლოგმა მარი მალაზონიამ მთლიანი ხილისა და ხილის წვენის სასარგებლო თვისებების შესახებ ისაუბრა. 

,,ძალიან მნიშვნელოვანი რეკომენდაციები მინდა გაგიზიაროთ, რომელიც არაერთი ორგანიზაციის მიერ არის შეჯერებული და ბავშვთა კვებისათვის განიხილება როგორც ერთ-ერთი მთავარი ღერძი. ბავშვთა ჯანმრთელობისათვის მნიშვნელოვანია ყველა ჯგუფის პროდუქტის მოხმარება, მათ შორის უპირველესად ბოსტნეულისა და ხილის.''

ნუტრიციოლოგმა განსაკუთრებით გამოყო ხილი. მან აღნიშნა, რომ საზოგადოების დამოკიდებულება განსხვავებულია მთლიანი ხილის და ხილის წვენის მიმართ:

,,რომელია უმჯობესი ბავშვისთვის მთლიანი ხილი მივაწოდოთ თუ მივცეთ ხილის წვენი. რა უპირატესობა აქვს ხილის წვენს? ხილის წვენი არის თითქოს ბევრად უფრო კომპაქტური, ადვილად მოსახმარი, იმიტომ რომ არ მოითხოვს ღეჭვას, ჩაკბეჩვას, გადამუშავებას. გარდა ამისა, ის არის ნარჩენებისგან გასუფთავებული, მოსახერხებელი ერთბაშად მისაღებად, ასევე კალორიულ შევსებას გვაძლევს ძალიან სწრაფად. ბავშვებისთვის ადვილად მისაღებია, რადგან მათ უყვართ წვენების მიღება, განსაკუთრებით თუ ტკბილია კიდევ უფრო მოსწონთ. ჩვენ აქ ვსაუბრობთ წვენზე და არა ხილის სასმელზე, რომელიც მარკეტინგულად შეფუთუფლია, უფრო ლამაზია, 100%-ით ნატურალური წვენი შეიძლება არ გამოიყურებოდეს ისე ეფექტურად, როგორც გასაყიდად გამზადებული ხილის სასმელი.''

მარი მალაზონია აღნიშნავს, ხილის წვენს თუ მთლიან ხილს შევადარებთ, ბევრად პროცესირებულია. ეს ერთი და მეორე, ძალიან მნიშვნელოვანია მცენარეული ბოჭკო, რომელიც აუცილებლად იქნება დაკარგული ხილის წვენში (დამუშავების პროცესში იკარგება). მესამე ფაქტორი - წვენი შეგვიძლია, ერბაშად დავლიოთ, მთლიანი ხილის მირთმევის შემთხვევაში კი გვჭირდება რამდენიმე ორგანოს ჩართვა, იმისათვის, რომ პროდუქტი აღვიქვათ, ჩავკბიჩოთ, დავღეჭოთ, დავაქუცმაცოთ და შემდეგ მივცეთ გზა მონელებისათვის, ამას აქვს ძალიან დიდი მნიშვნელობა თავად ორგანიზმისათვის და  ბავშვის ჯანმრთელობისთვის. 

რატომ?

,,იმიტომ რომ დადგინდა, მაგალითად, 4 წლამდე ასაკის ბავშვებისთვის აუცილებელია დაახლოებით 1 ჭიქამდე ნატურალური ხილი იყოს გადანაწილებული დღის განმავლობაში. 4 -17 წლის ზემოთ ბავშვებისთვის საშუალოდ ორი ჭიქაა საჭირო (მეტ-ნაკლებობით, სხვადასხვა ფაქტორების გათვალისწინებით). ასევე გასათვალისწინებელია როგორ შეესაბამება მთლიანი ხილისა და წვენის ულუფა. მთლიანი ხილის ულუფა წვენს შეესაბამება შემდეგნაირად - 1 ულუფა ხილი არის დაახლოებით 170 გრ. წვენი, ანუ 178 მლ. მოცულობით (ჭიქაზე ოდნავ ნაკლები). ეს არის ძალიან მნიშვნელოვანი ბავშვის ჯანმრთელობისთვის, იმიტომ რომ როდესაც ვსაუბრობთ პირის ღრუს ჯანმრთელობაზე, გასათვალისწინებელია ზოგიერთი წვენის მოხმარების სიფრთხილე. მაგალითად, ციტრუსის მოხმარების შემთხვევაში, ერთი მხრივ ძალიან სასარგებლოა, მეორე მხრივ კი ახასიათებს კბილებში მიკრობზარების შემთხვევაში, მათი შემდგომი დაზიანება, რაც მშობელმა აუცილებლად უნდა გაითვალსიწინოს და წვენის მოხმარების შემდეგ პირის ღრუს ჰიგიენა გამოიყენოს'' - აღნიშნულის შესახებ ნუტრიციოლოგმა მარი მალაზონიამ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა. 

წაიკითხეთ სრულად