Baby Bag

როგორ გავავარჯიშოთ ბავშვის ნებისყოფა? - ფსიქოლოგ ნანა ჩაჩუას რეკომენდაციები მშობლებს

როგორ გავავარჯიშოთ ბავშვის ნებისყოფა? - ფსიქოლოგ ნანა ჩაჩუას რეკომენდაციები მშობლებს

ფსიქოლოგმა ნანა ჩაჩუამ მშობლების მიერ ბავშვის დასჯისა და წახალისებისას დაშვებული შეცდომების შესახებ ისაუბრა:

„როდესაც დედა ემუქრება შვილს: „იცოდე, თუ ამას არ გააკეთებ, მე წავალ.“ ეს არის მუქარა, რომელიც ბავშვისთვის არის ყველაზე სახიფათო და ყველაზე არასასურველია. დასჯის სახით ჩვენ ხშირად ვიყენებთ მუქარას, რომელზეც უარი უნდა ვთქვათ. როდესაც ბავშვს რაღაც უფუჭდება და ვეკითხებით: რატომ? ეს ისეთი კითხვაა, რომელსაც ბრძენი ვერ უპასუხებს. თუ ბავშვს გაკვირვებით ვეუბნებით: „ეს შენ როგორ მოგივიდა?“ ეს არის ქვემოდან შეცურებული შეტყობინება, რომ მე შენ გენდობი და შენ შეგიძლია, ეს შემთხვევითობაა მხოლოდ.

ბავშვს ყოველთვის უნდა ჰქონდეს განცდა, რომ მისი საქციელი და თვითონ ერთმანეთისგან გამიჯნულია. ბავშვი ყოველთვის კარგია, ყოველთვის საყვარელია. მისი ქცევა მისაღებია ან არ არის მისაღები. არა შანტაჟი, არა მუქარა, არამედ ყოველთვის ბავშვის პერსონა თავის ადგილზე მყარად მდგომი, სიყვარულის ობიექტი შენი მხრიდან, რომ მან განიცადოს თავისი თავის მნიშვნელობა.

თუ არ მოგვწონს ქცევა, მისი ქცევა, მისი ქმედება უნდა იყოს დაწუნებული. ბავშვთან რაღაც პირობებზე შევთანხმდეთ, როდის შეიძლება რაღაც გავაკეთოთ და თუ ის არ გააკეთებს რაღაცას, ის არ მიიღებს მხოლოდ იმას, რაც მას ძალიან უყვარს. დასჯის დროს ბავშვს ვართმევთ იმას, რაც მას ძალიან უყვარს, მაგრამ ეს არ უნდა იყოს მუდმივად, არამედ გარკვეულ პერიოდამდე. როდესაც შენ რაღაცას გააკეთებ, რა თქმა უნდა, ისევ მიიღებ. როდესაც ბავშვი ამბობს, რომ დილით თვითონ გავიღვიძებ და ავდგები, ვეუბნებით: თუ შენ დილით გაიღვიძებ შენით მთელი კვირის განმავლობაში ისე, რომ მე არ დამჭირდება შენი გაღვიძება, მეექვსე დღეს შენ მიიღებ ამას. ერთჯერადად არ უნდა იყოს ასე, რომ ერთხელ გააკეთა და დაჯილდოვდა, იმიტომ, რომ მას გამოუმუშავდეს ჩვევა. ეს არის ერთგვარი ნებისყოფის ვარჯიში,“ - აღნიშნა ნანა ჩაჩუამ.

წყარო:​ შენთვის I ForYou

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა იწვევს მშობლებში გადამეტებულ შფოთვას და რა ზეგავლენას ახდენს ეს ბავშვზე?

რა იწვევს მშობლებში გადამეტებულ შფოთვას და რა ზეგავლენას ახდენს ეს ბავშვზე?
რა იწვევს მშობლებში გადამეტებულ შფოთვას და რა ზეგავლენას ახდენს ეს ბავშვზე? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი, ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი, მარი ჯოხარიძე.
- ხშირად მშობლები ზედმეტად ბევრს შფოთავენ ბავშვთან დაკავშირებულ ყველა დეტალზე. ცუდად ხომ არ აისახება ეს პატარას ფსიქიკაზე?
- მშობლებს, განსაკუთრებით კი ახალბედა მშობელებს, რომლებსაც ახალშობილი ჰყავთ სახლში, ხშირად აქვთ შფოთვა, შიში ყველა დეტალის გამო, რომელიც ბავშვს უკავშირდება. ეს შფოთვა ხშირ შემთხვევაში ქრება ან მცირდება, დროსთან ერთად, მშობლები მეტ გამოცდილებას იღებენ და უფრო მარტივად უმკლავდებიან ახალ გამოწვევებს. თუმცა ზოგჯერ ისეც ხდება, რომ მშობლის შფოთვა გრძელდება და თან ახლავს ბავშვის განვითარების ყველა ეტაპს, ყოველდღიურობას.

​ბავშვები აკვირდებიან მშობლების რეაქციებს, თუ მშობელი გამუდმებით შეშფოთებული და შეშინებულია, ბავშვი იფიქრებს, დაადგენს, რომ სხვადასხვა სცენარი, მოვლენა საშიშია, თავადაც მოერიდება ახალი გამოცდილებების მიღებას. ასეთ შემთხვევაში, გენეტიკური რისკ-ფაქტორებისა და დასწავლილი ქცევის კომბინაციით, ბავშვსაც გადაეცემა მშობლის შფოთვა.

​- რა განსხვავებაა ამ კუთხით დედებსა და მამებს შორის? თითქოს დედები უფრო მეტად შფოთავენ და მეტ პასუხისმგებლობას გრძნობენ.

​- რადგან დედები უფრო აქტიურად არიან ჩართულები ბავშვის მოვლასა და აღზრდაში, შესაბამისად, უფრო თვალსაჩინოა ხოლმე დედის შფოთვა, რადგან მას უფრო მეტი გადაწყვეტილების მიღება უწევს ბავშვთან დაკავშირებით. თუმცა მამებიც ხშირად განიცდიან შიშს და შფოთვას, განსაკუთრებით, ახალბედა მამები. ორივე მშობლის შემთხვევაში, შფოთვის რისკი უფრო მაღალია მაშინ, როცა წარსულში ადამიანს ჰქონდა დეპრესია ან შფოთვითი აშლილობა. როდესაც ადამიანს არ აქვს ემოციური და სოციალური მხარდაჭერა, აქვს ფინანსური პრობლემები, მშობიარობამ რთულად ჩაიარა, თუ ბავშვს ჯანმრთელობის პრობლემები აქვს და ა.შ.

​მშობლის შფოთვა შეიძლება უკავშიდებოდეს ნებისმიერ საკითხს, ბავშვის ძილს, ჭამას, მის თანატოლებთან ურთიერთობას. შფოთვა, ჩვეულებრივ, ჩნდება მაშინ, როცა მშობელი ფიქრობს, რომ ვერ ახერხებს საკითხის, პრობლემის მოგვარებას.

​- რას ურჩევდით მშობლებს, როგორ დაძლიონ ეს პრობლემა?

​- მშობლებს ვურჩევ, უფრო მეტი ისაუბრონ იმ საკითხებზე, რაც აწუხებთ, ისაუბრონ სხვა მშობლებთან, მეგობრებთან, ოჯახის წევრებთან. ინფორმაციის, გამოცდილების გაცვლა მნიშვნელოვანია. ხშირად მშობელი რაღაცას ძალიან განიცდის, ფიქრობს, რომ სერიოზული პრობლემის წინაშე დგას. სხვა მშობლებთან საუბრის დროს და მათი გამოცდილების მოსმენით, აღმოაჩენს ხოლმე, რომ „პრობლემა“ უბრალოდ ასაკობრივია, მისი გადაჭრის მეთოდები კი მრავალფეროვნი და სახალისო.

​საჭიროების შემთხვევაში, რა თქმა უნდა, სპეციალისტს უნდა მიმართონ.

​ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად