Baby Bag

„ბავშვს უნდა ვასწავლოთ, რომ არავისთვის არაფერი არ დაენანოს, გულკეთილი იყოს,“ - შალვა ამონაშვილის რეკომენდაცია

„ბავშვს უნდა ვასწავლოთ, რომ არავისთვის არაფერი არ დაენანოს, გულკეთილი იყოს,“ - შალვა ამონაშვილის რეკომენდაცია

აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა მშობლებს ურჩია, რომ ბავშვს სხვისთვის სიკეთის გაკეთება ადრეული ასაკიდანვე ასწავლონ:

„ბავშვს დედა ასწავლის, რომ გულკეთილი იყოს, არავისთვის არაფერი არ დაენანოს. ეს მართალია. ასეც უნდა ვასწავლოთ. მეტსაც ვიტყვი, როდესაც ბავშვს რაღაც სათამაშოს ვუყიდით, თუ შესაძლებელია, 2 ცალი, 3 ცალი ვუყიდოთ. თუ ათასები ღირს არა, მაგრამ თუ გაქვთ შესაძლებლობა, 3 ლარის ფარგლებში ქვიშაში სათამაშო ვედრო 2 ცალი ვუყიდოთ. ვუთხრათ ბავშვს, რომ ეს ერთი ვიღაცას უნდა ვაჩუქოთ იქ, ვისაც არ ექნება. თუ ექნება, უკან წამოვიღებთ, მაგრამ თუ არ აქვს, ვაჩუქოთ. ამ განწყობით უნდა წავიყვანოთ ბავშვი, რომ მან სიკეთე უნდა ჩაიდინოს.

ჩვენ რომ გვერდით მეზობელი გვყავს, იმას არ ექნება ეს სათამაშო, მოდი, იმასაც ვუყიდოთ ეს. არასდროს არ უყიდოთ ბავშვს რამე ისე, რომ ეს მარტო მისთვის არის, თუ ეს შესაძლებელია. იქვე ჩაუნერგეთ განაწილების, სხვისთვის მიცემის გრძნობა. თუ ბავშვს სათამაშო მოედანზე ყოფნისას რაღაც არ მისცეს, თავად კი სხვები დაასაჩუქრა, შინაგანი კონფლიქტი მოხდება. ესეც უნდა ავუხსნათ ბავშვს. „მე რა დაგარიგე შენ? იმასაც მივცეთ, ხომ? მაგრამ სხვა დედამ ეს არ დაარიგა შვილს. მან უთხრა, რომ არავის მისცეს სათამაშო. გვეწყინოს ჩვენ ეს? დედას არ შეუძლია, რომ მას ორი ცალი უყიდოს, ამიტომ ასე დაარიგა. შენ რომელი უფრო მოგწონს, როდესაც გასცემ, თუ როდესაც იღებ?“ ეს ისეთი ტონით უნდა უთხრათ, რომ მას მოეწონოს გაცემა. ისიც უნდა უთხრათ ბავშვს: „ჩვენ მაინც ვიყიდით სხვისთვის სათამაშოებს. მოვუტანოთ მათ ის სათამაშო შენ რომ არ მოგცეს და ვუთხრათ: აი, ჩვენ გაძლევთ,“ - აღნიშნა შალვა ამონაშვილმა.

წყარო:​ „ამონაშვილის აკადემია“

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს ბავშვზე, როდესაც მშობელს მის გამო ბევრ რამეზე უარის თქმა უწევს და ამას შვილთან ხშირად აჟღერებს?

რა ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს ბავშვზე, როდესაც მშობელს მის გამო ბევრ რამეზე უარის თქმა უწევს და ამას შვილთან ხშირად აჟღერებს?

ხშირად მშობლებს მას შემდეგ, რაც შვილი ეყოლებათ, ბევრ რამეზე უარის თქმა უწევთ. მაგალითად, სამსახურზე, მეგობრებთან ერთად გართობასა და ა.შ. ამასთანავე, ხშირია შემთხვევები, როდესაც ამ ყველაფერზე უარის თქმის შემდეგ მშობლები ბავშვს საყვედურობენ, რომ ეს მის გამო გააკეთეს და მსგავსი შინაარსის ფრაზებს შვილთან ხშირად აჟღერებენ. ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ფსიქოლოგი ნინო ფირცხალაიშვილი ესაუბრა.

- რა ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს ბავშვზე, როდესაც მშობელს მის გამო ბევრ რამეზე უარის თქმა უწევს და ამას შვილთან ხშირად აჟღერებს? 

- თითქმის ყველა ვთანხმდებით, რომ მშობლის სიყვარული შვილის მიმართ უპირობოა და ბუნებრივია, ბავშვის მისამართით მსგავსი ტიპის საყვედურები, არ არის მართებული.

ადამიანის ცხოვრებაში შვილის დაბადება მნიშვნელოვანი მოვლენაა, რომელიც რადიკალურად ცვლის ოჯახის დინამიკას. შესაძლოა, ბავშვის დაბადება ოჯახურში გარკვეული სტრესის გამომწვევი იყოს. ცხადია, ბავშვის დაბადებასთან ერთად იცვლება ოჯახის წევრების სოციალური როლები. მშობლებს თუ აქამდე უწევდათ სხვადასხვა სოციალური როლის შესრულება, მაგალითად, მეუღლის, დის, შვილის, შვილიშვილის, ძმის, ბუნებრივია, ბავშვის დაბადებისას უწევთ ახალი როლის მორგება, რომელსაც „მშობლობას“ ვუწოდებთ. დროთა განმავლობაში ისინი რადიკალურად შეცვლილი ცხოვრების რეჟიმთან მორგებას ცდილობენ, თავს იჩენს ახალი გამოწვევები და პასუხისმგებლობები. სიტუაციას ართულებს ის ფაქტი, რომ მშობლები ვერ ახერხებენ საკუთარი რესურსების აღდგენას ჩვეული ხერხებით, მეგობრებთან ურთიერთობა, გართობა, ნაკლებად ხელმისაწვდომი ხდება. შესაძლოა, მშობლების მიერ მორგებული ახალი როლი, შინაარსით და ფორმით, მაგალითად, ბავშვის მიმართ გამოხატული საყვედური, ნეგატიურ გავლენას ახდენდეს ბავშვზე.

- შესაძლებელია თუ არა მსგავსმა საყვედურებმა, სამომავლოდ, ბავშვის ცხოვრებაზე იქონიოს ზეგავლენა?

- ცხადია, მშობლებისა და შვილის ურთიერთდამოკიდებულება მომავალში აისახება ბავშვის განვითარების სხვადასხვა ასპექტზე: ბავშვი სწავლობს გარემოს მიმართ ნდობას ან უნდობლობას, აღიქვამს საკუთარ „მე“-ს, უჩნდება დანაშაულის გრძნობა ან ავლენს ინიციატივას, ხვდება რა ტიპის ქცევაა წახალისებული ან დასჯადი, ეუფლება საკუთარი სურვილების ეფექტურად გამოხატვის საშუალებებს, კონფლიქტის მოგვარების სტრატეგიებს.

მშობლების მხრიდან ბავშვის მისამართით უსიამოვნო ფრაზების გაჟღერებამ მომავალში, შესაძლოა გამოიწვიოს ბავშვის თვითშეფასების დონის დაქვეითება, საკუთარ თავში დაურწმუნებლობა, დანაშაულის განცდა, არასრულფასოვნების განცდა, სამყაროს მიმართ უნდობლობა და ა.შ.

მრავალი კვლევა ადასტურებს, რომ ოჯახში ემოციური ურთიერთობის სტილი, რომელშიც დომინირებს ნეგატიური ემოციები, მუდმივი კრიტიკა, დამცირება, დაშინება, უნდობლობა იწვევს თვითშეფასების დაქვეითებას, ზრდის შინაგან დაძაბულობას, შფოთვას, აგრესიას და ფსიქოსომატური აშლილობების რისკს.

- ზოგჯერ, თავისი ემოციური მდგომარეობიდან გამომდინარე, მშობელი თავს ვერ აკონტროლებს და ამის გამო აჟღერებს არასასურველ ფრაზებს შვილის მიმართულებით. რას ურჩევდით მათ?

- მნიშვნელოვანია, მშობლები აცნობიერებდნენ, რომ ბავშვის დაბადების პერიოდში ოჯახი გადის ერთ-ერთ რთულ, კრიზისულ პერიოდს, რაც ბუნებრივია, დროებითია.

ოჯახურ სისტემაში მეუღლეთა ქვეტიპისთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი ამოცანაა - საზღვრების განსაზღვრა, რაც წყვილს უტოვებს საკუთარ ტერიტორიას, ბავშვის ან ოჯახის სხვა წევრების გარეშე, რომელიც აუცილებელია მისი ფსიქოლოგიური მოთხოვნილებების დაკმაყოფილებისთვის. ასეთი საზღვრების არსებობა მნიშვნელოვანი ასპექტია ოჯახური სტრუქტურის სიცოცხლისუნარიანობისთვის.

სასურველია, მშობლებმა გაიაზრონ საკუთარი როლი და პასუხისმგებლობა, შეძლონ ემოციების მართვის სტრატეგიების დაუფლება, გააცნობიერონ საკუთარი მოთხოვნილებები და შეძლონ მათი დაკმაყოფილების ალტერნატიული გზების მოძიება, რაც უზრუნველყოფს, როგორც მეუღლეებს შორის, ასევე მშობლებსა და შვილებს შორის ჰარმონიულ ურთიერთობას.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად