Baby Bag

„ეს არის ბავშვის განვითარების კანონი, განვითარება მხოლოდ ამ პროცესში მოხდება,“- შალვა ამონაშვილი

„ეს არის ბავშვის განვითარების კანონი, განვითარება მხოლოდ ამ პროცესში მოხდება,“- შალვა ამონაშვილი

აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა ბავშვის განვითარების კანონზე ისაუბრა, რომლის გარეშეც ის ვერ განვითარდება:

„ბავშვში არის ძლიერი მისწრაფებები, რომელსაც ის უმკლავდება და უნდა, რომ ჰქონდეს. ბავშვს არ შეუძლია მათ არ დაემორჩილოს. ბავშვს უნდა განვითარება. რომ არ განვითარდეს, ცხოველურ დონეზე დარჩება. ვინც მას ამაში შეეშველება, ის უთუოდ შეუყვარდება. ვინც ამაში ხელს შეუშლის, იმას განუდგება. ბავშვს განვითარებაში დიდი უნდა წაეშველოს. აგერ ავიდა ბავშვი სადღაც და გადმოხტა. შენ ეუბნები: „უი, უი, არ ახვიდე.“ აგერ 4 წლის გოგონა საწოლის ქვეშ შეძვრა. „გამოდი ახლავე,“ - ეუბნებით. ბავშვი ყველაფერს აკეთებს ზღვარზე, უნდა, რომ უფსკრულში ჩაიხედოს. დედას გული უსკდება. ბეწვის ხიდზე გაივლის ბავშვი. ზღვარს ეძებს ის. როდესაც დიდი არ ეხმარება, ის თვითონ ცდილობს განვითარებას. როდის ხდება განვითარება? როდესაც ბავშვი სიძნელეს ეჭიდება. განვითარება მოხდება, მხოლოდ სიძნელეთა გადალახვის პროცესში. ეს არის განვითარების კანონი.

ერთხელ მე და პაატა ავდიოდით მეცხრე სართულზე. ლიფტი იყო გამორთული. მე ვეუბნები: „იცი, შოთა ძიამ, მათემატიკოსი რომ არის, მითხრა, რომ ბავშვი თურმე შეიძლება დაეწიოს მამას ასაკით.“ ეგ როგორო, მკითხა პაატამ. მეორე კლასში იყო მაშინ. ვუთხარი, მამა 19 წლისაა, შვილი ერთის, რამდენჯერ დიდია მამა? მითხრა, 19-ჯერო. მამა 20-ისაა, შვილი 2-ის, რამდენჯერ დიდია? 10-ჯერო. ხომ ხედავ, ეწევა-მეთქი. ვერასდროს დაეწევაო. ხომ ხედავ, მათემატიკა ასე ამბობს-მეთქი. ბევრი იჯახირა. მეგობრებიც ჩართო და მიხვდა. შენ მეკითხები რამდენჯერ, უნდა მკითხო, რამდენითო, რადგან ვერასდროს დაეწევა შვილიო. ვუთხარი, უი, ძია შოთასაც შეშლია-მეთქი. მერე ძია შოთასაც დავურეკე და ვუთხარი: „შოთა, შენ შეგეშელა.“ არადა, განგებ მოგონილი სიძნელე მივეცი ბავშვს გონებრივი. იქვე ვდგავარ, რომ შევეშველო თუ გაუჭირდება, რომ გადალახოს. ძნელი რამე აკეთებინე ბავშვს, ააწევინე, გადაადგმევინე. თან იქვე უნდა ედგე, რომ შეეშველო. არ წაიქცეს, არ დაეცეს! ცხოვრების გამოცდილება უნდა მიიღოს ბავშვმა. რაც მეტს ავაცდენთ ამ გამოცდილებს, მით უმწირაფი იქნება ის. დაისვი, როდესაც მანქანას ბორბალი უნდა გამოუცვალო, დაიხმარე ის. რა თქმა უნდა, მისი გაკეთებული სასაცილო იქნება, მაგრამ რომ აკეთებს ამას, ამაში ის იზრდება და ვითარდება,“- აღნიშნა შალვა ამონაშვილმა.

წყარო: ​„ამონაშვილის აკადემია“

შეიძლება დაინტერესდეთ

,,როდესაც ბავშვი ბრაზობს, შესაძლოა, ამის მიღმა ძალიან ბევრი ემოცია იმალებოდეს"

,,როდესაც ბავშვი ბრაზობს, შესაძლოა, ამის მიღმა ძალიან ბევრი ემოცია იმალებოდეს"

რას გამოხატავს ბავშვი გაბრაზებით და როგორ უნდა მიხვდეს მშობელი, რაც განიცდის ამ დროს მისი შვილი - ამის შესახებ ფსიქოლოგმა, ხათუნა დოლიძემ ისაუბრა.

,,როდესაც ბავშვი ბრაზობს, შესაძლოა, ამის მიღმა ძალიან ბევრი ემოცია იმალებოდეს. მაგალითად, შესაძლოა, ის გვეუბნება, რომ აკლია უსაფრთხოების განცდა  და უფროსებისგან სურს, მოაქციონ გარკვეულ ჩარჩოებში... ან იმედგაცრუებულია, დაღლილია და ა.შ. ბრაზი არის ადაპტაციური ემოცია, რომელიც ადამიანს ეხმარება, რომ საფრთხე აღიქვას. ერთი შეხედვით, ის თითქოს ადვილი გამოსახატავია, მაგრამ რეალურად სიბრაზის დროს ვართ სუსტები და მოწყვლადები. პატარები ამ დროს განსაკუთრებით იმპულსურები არიან, რადგან განვითარების პროცესში იმყოფებიან, ჯერ არ აქვთ გამომუშავებული თვითკონტროლი. 

მცირე ასაკის ბავშვებს შეუძლიათ, ისწავლონ ბრაზის მართვა, მაგრამ ამისთვის მათ სჭირდებათ თანმიმდევრული მიდგომა და მოთმინება. როდესაც ის ბრაზს განიცდის, შიშის განცდაც ეუფლება. ის ფიზიოლოგიური ცვლილებები, რაც ამ დროს მის ორგანიზმში მიმდინარეობს, გონებას იმდენაც მოიცავს, რომ ბავშვებს უძნელდებათ გონივრულად მოქმედება. იმის გაგება, რომ ბრაზი არის სხეულის განგაში, რომელიც რაღაცას გატყობინებს, უკვე ეხმარება ბავშვს იმაში, რომ გაუმკლავდეს განცდებსა და ემოციებს. მათ უმეტესობას სჭირდება უფროსების დახმარება, რათა მართოს ბრაზი და დაარეგულიროს ნერვული სისტემა. უფროსის მხრიდან მნიშვნელოვანია იმის ძიება, თუ რა ამშვიდებს და რა აღადგენს ბავშვის ემოციურ ბალანსს. პატარებისთვის  პირველი დახმარება გახლავთ მშობლის მხრიდან სიმშვიდის შენარჩუნება. როდესაც ბავშვი ბრაზობს და ხედავს მშობელს, რომელმაც ასევე დაკარგა კონტროლი, ეს კიდევ უფრო ზრდის შიშს. ბრაზის მართვის სწავლების საუკეთესო იარაღი არის ემპათიით მოსმენა. ამით არა მხოლოდ ემოციურ მხარდაჭერას აღმოვუჩენთ ბავშებს, არამედ ვუმტკიცებთ რწმენას, რომ უარყოფით ემოციებთან გამკლავება შესაძლებელია. 

გაზარდეთ ბავშვების ემოციების ცოდნა, ესაუბრეთ ემოციებზე, ასწავლეთ სიტყვები ემოციების გამოსახატავად. როდესაც სიტყვებით იწყებ ემოციების გამოხატვას, იქ უკვე გრძნობების ქმედებით გამოხატვა აღარ გჭირდება. ბავშვმა უნდა ისწავლოს, რომ ბრაზი ნიშანია, რათა დაფიქრდე, შეჩერდე, დაამშვიდო შენი თავი და იფიქრო გამოსავალზე", - ამბობს ხათუნა დოლიძე.


წყარო: ,,​რჩევები მშობლებს"

წაიკითხეთ სრულად