Baby Bag

„თავისუფლება თვითნებობაში გვერევა ჩვენ, როგორც წესი... ბავშვს სჭირდება ჩარჩო,“ - თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ სწავლის პროცესში ბავშვისადმი ძალადობრივი მეთოდების გამოყენების მანკიერ მხარეებზე ისაუბრა:

„ვიღაც იტყვის, რომ მე-19 საუკუნეში ჯოხი იყო სწავლების ყველაზე გავრცელებული მეთოდი. მშვენივრად სწავლობდნენ ეს ბავშვები. კონტექსტს აქვს დიდი მნიშვნელობა, იმ გამღიზიანებლებსა და სტრესორების რაოდენობას, რომელსაც ჩვენი ტვინი განიცდის. XXI საუკუნეში მათი დათვლა არის შეუძლებელი. ჯოხი არაფერი არ არის ამათთან შედარებით, რა სტრესორებმაც შეიძლება ადამიანზე იმოქმედოს. ერთი მხრივ, ჩვენ არ ვმართავთ ჩვენი შვილების ქცევას ბავშვობაში. ვფიქრობთ, რომ ეს მისი თავისუფლების შეზღუდვაა. მეორე მხრივ, ჩვენ ვიჭრებით მის თავისუფალ სივრცეში, სადაც მან არჩევანი თვითონ უნდა გააკეთოს.

ძალიან ხშირად მშობელი 6 წლის ბავშვს არ შეეკითხება და ისე შეიყვანს უცხოენოვან სკოლაში. მერე შეიძლება იყოს სერიოზული ტრაგედიები ამასთან დაკავშირებით. იმან მომავალი უკვე განუსაზღვრა შვილს. სწორიც არის, რომ ბავშვს ჰქონდეს საშუალება სხვა ენაზე რაღაცები გააკეთოს, მაგრამ ამ შემთხვევაში ჩვენ არ ვუყურებთ ბავშვის შესაძლებლობებს, მის არჩევანს. მთავარი საზღვარი რა არის აქ? ვიღაც გეტყვის: ე.ი. ყველაფრის უფლება უნდა მივცე ბავშვს? საბოლოო ჯამში ასე ხდება. თავისუფლება თვითნებობაში გვერევა ჩვენ, როგორც წესი. თავისუფლება ნიშნავს თავისუფალ არჩევანს შეზღუდულ პირობებში. თუ ჩარჩო არ არსებობს, ვხედავთ რა ხდება საზოგადოებაში. ბავშვისთვის ჩარჩო არის ოჯახში დაწესებული წესები, ზნეობრივი კატეგორიები, რომელშიც ბავშვი იზრდება. ჩვენ ვცხოვრობთ უჩარჩოო ქვეყანაში. არც ჩვენ გვაქვს ჩარჩო, ამიტომ ერთმანეთის პერსონალურ სივრცეებში ვიჭრებით. არც დიდი ჩარჩო არ არსებობს. არჩევანის გაკეთება ხდება არა ზნეობრივი კატეგორიით, არამედ როგორც მაწყობს. ეს ბარბაროსულ საზოგადოებას ახასიათებს,“- აღნიშნულ საკითხზე თამარ გაგოშიძემ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.

წყარო:​ „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ 

შეიძლება დაინტერესდეთ

უნდა ჩაერიოს თუ არა მშობელი ბავშვების კონფლიქტში?

უნდა ჩაერიოს თუ არა მშობელი ბავშვების კონფლიქტში?

ბავშვებს ერთმანეთთან კონფლიქტი ხშირად მოსდით. უფროსების მსგავსად ისინიც ეუხეშებიან ერთმანეთს, უსიამოვნო რეპლიკებსაც ისვრიან და ზოგჯერ ფიზიკურადაც ძალადობენ სხვებზე. პატარები ხშირად ვერ ხვდებიან, როგორ უნდა გადაჭრან კონფლიქტი. ალბათ, შეგიმჩნევიათ, რომ როდესაც მეგობარი თქვენს შვილს ხელს ურტყამს, ის თქვენ გიყურებთ. მან არ იცის, როგორ უპასუხოს აგრესიას და მშობლის მითითებას ელოდება.

ზოგიერთი ბავშვი ემოციებს ღიად გამოხატავს, ბრაზობს და მოწინააღმდეგეს თავს ესხმის, ზოგიერთი კი ბრაზს გულში ინახავს. უფროსებიც ასე იქცევიან, როდესაც კონფლიქტი აქვთ, თუმცა ბავშვებისგან განსხვავებით მათი ენობრივი უნარები უკვე სრულფასოვნად არის განვითარებული.

უნდა ჩაერიოს თუ არა მშობელი ბავშვების კონფლიქტში?

მშობელი ბავშვების კონფლიქტში ყოველთვის არ უნდა ერეოდეს. ზოგჯერ ბავშვი კონფლიქტს ვერ უმკლავდება, შესაძლოა, ის დაჩაგრონ კიდეც. მსგავს შემთხვევაში ბავშვების ჩხუბში აუცილებლად უნდა ჩაერიოთ და თქვენი შვილი ზეწოლისგან დაიცვათ. თუ ბავშვს დაჩაგრავენ, მას ბრაზი დაუგროვდება, რაც სამომავლოდ, შესაძლოა, აგრესიისა და ძალადობის გამომწვევ მიზეზად იქცეს.

როდესაც მშობელი ბავშვების კონფლიქტში ერევა, მან ყურადღება საკუთარ თავზე არ უნდა გადაიტანოს. კონფლიქტის მონაწილე მხარეებს ყველაფერი კარგად უნდა აუხსნას, რათა ბავშვები საკუთარ შეცდომებს მიხვდნენ. ზოგჯერ მშობელმა ბავშვებისგან თავი შორს უნდა დაიჭიროს და მათ კონფლიქტის მოგვარების შესაძლებლობა უნდა მისცეს.

ბავშვებმა არ უნდა ჩათვალონ, რომ მათი კონფლიქტები ყოველთვის თქვენ უნდა გადაჭრათ. მშობელმა მოსამართლის ან დამსჯელის როლი არ უნდა მოირგოს. ბავშვებს კონფლიქტის საკუთარი რესურსით მოგვარება უნდა აცალოთ, თუ ამის შესაძლებლობა გექნებათ.

კონფლიქტი ბავშვისთვის სასარგებლოც კია. მისი დახმარებით ის კომუნიკაციას, აზროვნებას, პრობლემის მოგვარებას და კომპრომისზე წასვლას სწავლობს. თუ ბავშვების კონფლიქტში ერთვებით, აუცილებლად შეინარჩუნეთ სიმშვიდე. ბავშვმა უნდა დაინახოს, რომ აგრესიისა და უხეშობის დაძლევა სავსებით შესაძლებელია მაშინაც კი, როდესაც ადამიანი მშვიდად არის. ისინი თქვენ აუცილებლად მოგბაძავენ და სამომავლოდ ისევე მოიქცევიან, როგორც თქვენ იქცევით.

არასდროს დაიწყოთ იმის გარკვევა, თუ ვინ დაიწყო ჩხუბი. ბავშვები უნდა მიხვდნენ, რომ თქვენ ნეიტრალურ პოზიციას იკავებთ. ამგვარად ისინი მიხვდებიან, რომ დამნაშავისა და უდანაშაულოს გამოკვეთა არ არის მათი მთავარი მიზანი. კონფლიქტში თუ ჩაერევით, ჯერ ერთ ბავშვს მოუსმინეთ, შემდეგ მეორეს. საბოლოდ მათ ერთმანეთთან საუბრის შესაძლებლობა მიეცით და თითოეულ მათგანს საკუთარი განცდების გამოხატვაში დაეხმარეთ. მსაჯულის როლი არაფერში გამოგადგებათ, თქვენ კონფლიქტში მხოლოდ მედიატორი უნდა იყოთ.

კონფლიქტი სერიოზულ სახეს თუ იღებს, ბავშვები ერთმანეთისგან განაცალკევეთ და თითოეულ მათგანს ცალ-ცალკე გაესაუბრეთ. განსჯისგან, ამ შემთხვევაშიც, თავი შეიკავეთ. შესაძლოა, კონფლიქტის მოსაგვარებლად საათები დაგჭირდეთ, მაგრამ უხეშ ჩარევას მაინც მოერიდეთ. ბავშვებს ემოციებისგან დაცლასა და საკუთარ გრძნობებზე საუბარში დაეხმარეთ.

არ მისცეთ ბავშვებს საუბრის გარეშე შერიგების უფლება. მათ კონფლიქტზე ღიად და გულახდილად უნდა ისაუბრონ. როდესაც ყველაფერი გაირკვევა, მათ ნება დართეთ კვლავ ერთად ითამაშონ.

გახსოვდეთ, ყველა ბავშვი ჩხუბობს, ზოგიერთი მათგანი კონფლიქტს დამოუკიდებლად უმკლავდება, მაგრამ ზოგჯერ მშობლის ჩარევა აუცილებელია. როდესაც გრძნობთ, რომ ბავშვების ჩხუბში ჩართვა გიწევთ, სიფრთხილე გამოიჩინეთ და აუცილებლად დაიკავეთ ნეიტრალური პოზიცია.

მომზადებულია ​sg.theasianparent.com -ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა 

წაიკითხეთ სრულად