Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

საყურადღებოა თუ არა ძილის დროს შეკრთომები და უნებლიე მოძრაობები ბავშვებში? - ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი

ბავშვთა ნევროლოგმა ნინო თარხნიშვილმა ბაშვებში გავრცელებული უნებლიე მოძრაობებისა და ძილის დროს შეკრთომების შესახებ ისაუბრა:

„უმეტესი შემთხვევა ასაკობრივი ნორმის ვარიანტია. ზედმეტი, უნებლიე მოძრაობები მიჰყვება ყველა ასაკს. გამოყოფილია ძილისა და სიფხიზლის ზედმეტი მოძრაობები. ჩვილების უმრავლესობა ძირითად დროს ატარებს ძილში. ძილის დროს ხშირად არის ხოლმე შეკრთომები. შეიძლება იყოს ერთეული შეკრთომები მხოლოდ, ერთი ხელის შეკრთომა, ცალი ფეხის შეკრთომა, შესაძლოა, შეკრთომებს განმეორებითი ხასიათი ჰქონდეს და ხშირად ეს ძილის პერიოდს მოიცავს. ხშირ შემთხვევაში არის ხოლმე, რომ შეკრთომები იმდენად განმეორებითია, ეს მშობელს აშინებს და ამის გამო კითხვით მოგვმართავენ.

ეს არის ჩაძინებისა და ზერელე ძილის ფენომენი. ამ მოდუნების პერიოდში, სანამ ბოლომდე მოეშვება ორგანიზმი და გადავა უკვე ღრმა ძილის ფაზაში, სწორედ ამ დროს ხდება შეკრთომების ეპიზოდები, რომლებიც აბსოლუტურად ფიზიოლოგიურ მომენტს წარმოადგენს. ჩვილებში ძილის სტადიები ისე კარგად დალაგებული არ არის, როგორც მოზრდილებში, თუმცა დაახლოებით მსგავსი ფენომენია. ჩაძინებისას შეკრთომები ყველა ასაკშია. ძილი ერთი უსასრულო პროცესი არ არის. ის სტადიებს მოიცავს და ამ სტადიების მონაცვლეობა კავშირშია ზედმეტ სხვადასხვა ტიპის მოძრაობასთან. ღრმა ძილის სტადიას კიდევ თავისი მოძრაობები ახასიათებს. მონაცვლეობის დროს, როდესაც ერთი სტადია გადადის მეორეში, ეს შეიძლება დაკავშირებული იყოს სხვადასხვა სახის კლინიკურ გამოვლენასთან.

აუცილებლად უნდა ვიყოთ ფრთხილად. ჩვენ ყოველთვის ვაძლევთ რეკომენდაციას, რომ ნებისმიერი მოძრაობა, რომელიც არ მოსწონს მშობელს, რომელზეც ფიქრობს, რომ ჩვეულებრივ მოძრაობაზე ცოტა მეტია, აიღოს ტელეფონი და გადაიღოს კამერით. ეს გვეხმარება ჩვენ, რომ ობიექტურად შევაფასოთ, არის ეს საყურადღებო, არის ეს საშიში, თუ არის ჩვეულებრივი ფიზიოლოგიური ნორმა,“ - მოცემულ საკითხზე ნინო თარხნიშვილმა ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დილა“ ისაუბრა.

წყარო: ​„იმედის დილა“ 

წაიკითხეთ სრულად