Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ბავშვმა არ უნდა იგრძნოს, რომ დაღლილ დედას ან დაღლილ მამას არ ვუყვარვარ... დაღლილზეც შეიძლება, რომ სიყვარული გასცე,“- ფსიქოლოგი მზიკო დალაქიშვილი

ფსიქოლოგმა მზიკო დალაქიშვილმა მშობელსა და ბავშვს შორის ინტერაქციის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„თუ მშობელი გასულია და მთელი დღე არ არის ბავშვთან, მე ვურჩევდი, რომ თუნდაც ტელეფონით ჰქონდეს ურთიერთობა, დაურეკოს, მოიკითხოს. ჩემი შვილი ხშირად ურეკავს მამას და სიგიჟემდე მიყვარხარო, ეუბნება. თვითონ აკეთებს ამას. მამაც, რა თქმა უნდა, ასეთ რამეს რომ მოისმენს შვილისგან, სულ რომ ჩაკეტილი ჰქონდეს გული, ეს ძალიან გაუხარდება. ბავშვი თუ მშობელთან ღიაა, მშობელიც სწავლობს მისგან ამ ღიაობას. ყველა ბავშვი ხომ მეტად თავისუფალია და ეს თავისუფლება, შეიძლება ბავშვისგან ისწავლოს მშობელმა.

რაც შეეხება თამაშის წესებს და რიტუალს, რაც უნდა დაღლილი მოვიდეს მშობელი სახლში, თუ ბავშვს იმ ემოციას გადასცემს, რომ მისი ნახვა გაუხარდა, ეს მნიშვნელოვანია. დაღლილმაც შეიძლება რაღაც ეთამაშოს ბავშვს, წამოწვეს და ითამაშონ. ბავშვები გიჟდებიან, როდესაც ვითომ აწვალებენ მშობელს თამაშ-თამაშით. მთავარია მათი ინტერაქცია და ურთიერთობა. არ არის აუცილებელი, ეს თამაში იყოს ის, რომ მაინდამაინც კუბიკები ააშენონ.

ბავშვის მთავარი ბაზისური მოთხოვნილება არის, რომ მიიღოს ყურადღება, აღიარონ. ამის გაკეთება არ არის რთული, როდესაც შენც გიხარია ბავშვის ნახვა. ბავშვის წესებით თამაშს რაც შეეხება, ეს ძალიან კარგია, რადგან ბავშვი გრძნობს, რომ ის მნიშვნელოვანია. დედა, მამა და ბავშვი ერთად - ეს არის ძალიან მნიშვნელოვანი! ეს ბავშვისთვის იმხელა ძალის მიმცემია, როდესაც ამ მთლიანობას განიცდის ბავშვი. სხვანაირად ბედნიერები არიან ბავშვები, როდესაც ამ ერთობას გრძნობენ. ბავშვმა არ უნდა იგრძნოს, რომ დაღლილ დედას არ ვუყვარვარ, დაღლილ მამას არ ვუყვარვარ. დაღლილზეც შეიძლება, რომ სიყვარული გასცე,“- მოცემულ საკითხზე მზიკო დალაქიშვილმა საპატრიარქოს ტელევიზიის გადაცემაში „ზღვარი მარინა კაჭარავასთან ერთად“ ისაუბრა.

წყარო: ​„ზღვარი მარინა კაჭარავასთან ერთად“

წაიკითხეთ სრულად