Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

საჭიროებს თუ არა ბავშვი მკურნალობას, თუ ძილში აქტიურია, იღვიძებს, მოძრაობს...

საჭიროებს თუ არა ბავშვი მკურნალობას, თუ ძილში აქტიურია, იღვიძებს, მოძრაობს...

იზრდებიან თუ არა ბავშვები ძილის დროს და როდისაა ჩაძინებისათვის საუკეთესო პერიოდი? - აღნიშნულ კითხვას პ​ედიატრი თამარ ობგაიძე პასუხობს. 

გთავაზობთ პედიატრის პასუხს სიტყვა-სიტყვით:

„ძილი დღის მანძილზე დახარჯული ენერგიის აღდგენისა და დასვენების საუკეთესო საშუალებაა. 

ბავშვთა ასაკში ის კიდევ უფრო მნიშვნელოვანია, რადგან ძილის დროს ბავშვის ცენტრალური ნერვული სისტემის განვითარება ხდება.
ჩაძინების პირველ საათებში ჰიპოფიზის მიერ აქტიურად გამომუშავდება ზრდის ჰორმონი- სომატოტროპინი, რაც პატარას ზრდას უზრუნველყოფს. ამდენად, ღამის ძილი ადრეულ ასაკში ძალიან მნიშვნელოვანია!

ძილ-ღვიძილს მხოლოდ ცენტრალური ნერვული სისტემა როდი განაგებს. მასზე ბევრი აქტიური ნივთიერება და ძილის მთავარი შემოქმედი- ჰორმონი მელატონინი მოქმედებს. 

მელატონინი დაბინდების შემდეგ ენდოკრინული ჯირკვლიდან -ეპიფიზიდან გამომუშავდება და მისი გამოყოფის პიკი საღამოს 9-12 საათზე მოდის. ამიტომაც ეს ჩაძინებისათვის საუკეთესო დროა.

მელატონინი ხელს უწყობს არამარტო ჩაძინებას, არამედ ძილის უწყვეტობას და ძილის ფაზების სწორ მონაცვლეობას.

ძილი 2 ფაზისაგან შედგება. ეს ფაზები ღამის მანძილზე რამდენჯერმე მონაცვლეობენ. 

სწრაფი ძილის ფაზაში ბავშვი მოძრაობს, შენიშნავთ თვალის კაკლების აქტიურ მოძრაობას. ამ დეოს ტვინის ზოგიერთი უბანი აქტიურად მუშაობს.

ნელი ძილის ფაზაში მოძრაობები წყდება და ტვინის აქტივობა ითრგუნება. ორგანიზმი სრულყოფილად ისვენებს.

გახსოვდეთ, ადრეულ ასაკში ძილის ფაზები დიფერენცირებული არ არის, სწრაფი ძილის ფაზა მთელი ძილის 50%_ია, მაშინ, როცა მოზრდილებში მთელი ძილის 25%_ს მოიცავს. 

ამიტომ ადრეული ასაკის ბავშვი ძილში აქტიურია, იღვიძებს, მოძრაობს და ეს ფიზიოლოგიური მდგომარეობაა, შესაბამისად, მკურნალობას არ საჭიროებს!“

წაიკითხეთ სრულად