Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„შენ თვითონ მთელი დღე ნეგატივის გამავრცელებელი ხარ და მერე გიკვირს, რატომ იქცევა ბავშვი სხვანაირად?“

რა გავლენას ახდენს ბავშვზე, ნეგატიური ინფორმაციის გავრცელება? - აღნიშნულ თემაზე ფსიქოლოგი ზურაბ მხეიძე საუბრობს. 

ფსიქოლოგის თქმით, ბავშვისთვის რთული ფილოსოფიური მოდელის გააზრება უფრო რთულია, ვიდრე ქცევითი:

„თუ მე ვხედავ, რომ აგრესია წახალისებულია, პოპულარულია (და დღეს აგრესია პოპულარულია, რადგან თუ დღეს გინდათ, რომელიმე გადაცემაში აღმოჩნდეთ, რაც უფრო აგრესიული იქნებით, მით მეტი შანსი გაქვთ, სადღაც მოხვდეთ) ეს ბავშვს აძლევს მსგავს ქცევით მოდელს. მსგავსი აგრესიის პირობებში ბუნებრივი იერარქია (ბუნებრივი იერარქია ეს არის ჯგუფი, სადაც სოციალური ნორმები არ მოქმედებს და ვინც ძლიერია, ის დომინირებს) ლაგდება და თუ მე ძლიერი არა ვარ, მაშინ მე უნდა მოვექცე ძლიერის დაქვემდებარებაში. 

ადამიანი სოციალური არსებაა და ხანდახან არასწორად ესმის, როდესაც ამბობენ, რომ ადამიანს არაფერი არ უნდა ასწავლო, თვითონ გადაწვეტს. არაფერი არ ასწავლო, არ არის სწორი - ბავშვში ღირებულებები უნდა ჩადო, მისცე სწორი მიმართულება... ბავშვს სიკეთე კი არ აინტერესებს, მას ძალა, მოგება აინტერესებს და ზღაპარი სიკეთით იმიტომ მთავრდება, რომ ძალა არის სიკეთე და შენ ეს გზა გეჭიროს. ბავშვს თუ ამ ორიენტირებს არ ვაჩვენებთ და დავალაგებთ ბუნებრივი იერარქიით, რა თქმა უნდა, წამყვანი აგრესიული ელემენტები გახდება. 

მერე საუბარია ბულინგზე და მსგავს თემებზე, შენ თვითონ მთელი დღე ნეგატივის გამავრცელებელი ხარ და მერე გიკვირს, რატომ იქცევა ბავშვი სხვანაირად? ბავშვი ან ძლიერია, აგრესიულია და გაუძლებს ამ აგრესიას ან ჩაიკეტება თავის თავში. დაახლოებით ისე, როგორც დიდებში - ან ვჯანყდებით, ან ემიგრაციაში მივდივართ...“ - აღნიშნავს ზურაბ მხეიძე. 

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

წაიკითხეთ სრულად