Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„თვალს რომ ვახელ, ვხვდები, რომ კიდევ ერთი საოცარი დღე იწყება,“ - ლელა მებურიშვილი შვილებთან ურთიერთობის შესახებ

მსახიობმა ლელა მებურიშვილმა „იმედის დღეში“ შვილებთან ურთიერთობის შესახებ ისაუბრა:

„ჩემი დილა ყოველთვის არაჩვეულებრივად იწყება. ჩემი შვილი დილით საწოლში გადმოიპარება, ზურგზე მაწვება, მეხუტება და მკოცნის. თვალს რომ ვახელ, ვხვდები, რომ კიდევ ერთი საოცარი დღე იწყება. ამაზე დიდი სიამოვნება, ალბათ, არ არსებობს. ბავშვების სიყვარული იმდენად საოცარი შეგრძნებაა, რომ ვფიქრობ, რაც უნდა ბევრი სირთულე იყოს, მათთან ურთიერთობა ამ ყველაფერს ერთ წამში ფარავს. პირველ რიგში რაც მინდა არის ის, რომ ბავშვები ბედნიერები იყვნენ. რა თქმა უნდა, მინდა, რომ იყვნენ წარმატებულები, ზრდილობიანები, როგორც ყველა დედას, მაგრამ პირველი მიზანი, რაც მაქვს, არის ის, რომ ბედნიერები იყვნენ. ურთულესია იმის მიხვედრა, რა აბედნიერებს ადამიანს, რა სიამოვნებს ან რა უნდა. ჩვენ ხშირად გვავიწყდება რა გვინდა. ვიცით, რომ უნდა ისწავლო, უნდა იმეცადინო, უნდა ჭამო, ბავშვს რა უნდა ეს არ უნდა დაგვავიწყდეს. მინდა შვილებს ვასწავლო იმის მიხვედრა, რა უნდათ თვითონ, რომ ცხოვრებისგან სიამოვნება მიიღონ.“

ლელა მებურიშვილის თქმით, ცხოვრებისეულ პრობლემებთან გამკლავების საუკეთესო გზა სულიერი სიმშვიდის შენარჩუნებაა:

„ჩემს ცხოვრებაში საუკეთესო რჩევა დიდი ხნის წინ მივიღე. ერთხელ ერთმა ადამიანმა თქვა, მთავარი სულიერი სიმშვიდეაო. ახლა, ამ რთულ დროს, განსაკუთრებით ვხვდები, რომ თუ შინაგანად ყველაფერი დალაგებული გაქვს და მშვიდად ხარ, ყველაფერს გაუმკლავდები. შეუძლებელია, რომ გარემო ყოველთვის დალაგებული იყოს. რაც უფრო მალე გააცნობიერებ, რომ შეიძლება არ გაგიმართლოს, რაღაც უსიამოვნო მოხდეს, მით უფრო მარტივია ცხოვრება. თუ შიგნიდან სიმშვიდე გაქვს, ამ ყველაფერს ერევი. უნდა ეცადო, რომ ყოველდღიურობაში ძალიან ბევრი დადებითი დაინახო.“

„სტრესისგან ძალიან მარტივად ვთავისუფლდები. ამაში ჩემს დიდ ოჯახთან ურთიერთობა მეხმარება. ცოტა ხნითაც რომ ვნახო ისინი, ძალიან სასიამოვნო ემოციებით ვიმუხტები ხოლმე,“ - აღნიშნა ლელა მებურიშვილმა. 

წაიკითხეთ სრულად