Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„პირბადემ, შესაძლოა, კანზე გამონაყარის გაჩენა გამოიწვიოს ან უკვე არსებული პრობლემა გაამწვავოს,“ - დერმატო-ვენეროლოგი ნინო კახიშვილი

დერმატო-ვენეროლოგი ნინო კახიშვილი გადაცემაში „პირადი ექიმი“ პირბადის ტარებით გამოწვეული კანის პრობლემების შესახებ საუბრობს:

„პირბადემ, შესაძლოა, კანზე გამონაყარის გაჩენა გამოიწვიოს ან უკვე არსებული პრობლემა გაამწვავოს. ორივე შემთხვევა დასაშვებია. იმ ადამიანებს, რომლებსაც სისხლძაღვოვანი ქსელის ზედაპირული განლაგება აქვთ, სახე უწითლდებათ შხაპის მერე, მზეზე ყოფნისას, რომლებიც მიდრეკილები არიან ისეთი დაავადებებისკენ, როგორიც არის როზაცეა, რა თქმა უნდა როდესაც პირბადე უკეთიათ, პრობლემა უმწვავდებათ. ტემპერატურა ნიღბის შიგნით მატულობს, რაც სისხლძარღვების კიდევ უფრო გაფართოების რისკ-ფაქტორია. სახის ზონა მეტად ოფლიანდება, რადგან ვენტილაცია ნაკლებია. ეს არ არის კარგი. მომატებული ოფლიანობისგან იცვლება კანის საფარი და იქმნება პირობები გარკვეული ტიპის მიკროფლორის გასააქტიურებლად, რომლებიც ჩვენ მუდმივად გვაქვს კანზე. ადამიანის კანის ერთ კვადრატულ სანტიმეტრზე 2000-დან 8000-მდე მიკროორგანიზმი ბინადრობს, გააჩნია კანის რომელ ნაწილს ავიღებთ. კანის საფარი, ხარისხიანი ლიპიდური მანტია ამ მიკროორგანიზმებს აბალანსებს. თუ ბალანსი ირღვევა, რისი მიზეზიც არის ოფლიანობა, რა თქმა უნდა, შეიძლება, ეს მიკროფლორა გააქტიურდეს.“

„კანის დაცვისთვის ძალიან კარგია თერმული წყლების გამოყენება. მას ძალიან კარგი გამაგრილებელი ეფექტი აქვს და მისი მოხმარება განუსაზღვრელად შეგვიძლია. როდესაც ადამიანი გრძნობს, რომ სახის კანი ჩაუხურდა, თერმული წყალი უნდა შეისხას. თერმული წყლის შეძენა საკმაოდ ძვირი ჯდება. ვისაც არ აქვს საშუალება, შეუძლია ჩვეულებრივი გაზგასული მინერალური წყალი გამოიყენოს, მასში ბამბა დაასველოს და სახეზე მიიდოს. ადამიანებს შეუძლიათ მწვანე ჩაის ნახარში დაიმზადონ, მასაც ექნება გამაგრილებელი ეფექტი, ძალიან კარგია პიტნის და გვირილის ნაყენიც. სასურველია, ადამიანებმა სახის კანის დასაცავად სხვადასხვა ბალახებისგან დამზადებული სპრეები შეისხან. ძალიან კარგია, თუ ბალახებისგან ყინულებს დაამზადებენ და სახეს ნახევარი წუთის მანძილზე დაიმუშავებენ,“ - აღნიშნავს ნინო კახიშვილი.

წაიკითხეთ სრულად