Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„შეიძლება იუთუბის რგოლებზე აჩვენოს მშობელმა ბავშვს, თუ რა დახვდება ბაღში, წინასწარ შეამზადოს იმ გარემოსთვის,“ - ფსიქოლოგი ეკატერინე ბურკიაშვილი

ფსიქოლოგი ეკატერინე ბურკიაშვილი გადაცემაში „დილა მშვიდობისა საქართველო“ ბავშვის ბაღში წასვლისთვის მომზადების სტრატეგიებზე საუბრობს და აღნიშნავს, რომ მშობელმა შვილის ბაღში წაყვანამდე რამდენიმე მნიშვნელოვან ასპექტს უნდა მიაქციოს ყურადღება:

„ბაღის ასაკი ბავშვის განვითარებისთვის ერთ-ერთი მნიშველოვანი პერიოდია. შესაბამისად, ის შეიძლება იყოს ცოტათი სტრესული ბავშვისთვის და ასევე მშობლისთვისაც. ეს არის პირველი განშორება ბავშვისა და მშობლის. ბავშვს უწევს, რომ ახალ სოციუმს, ახალ ჯგუფს მოერგოს, გარკვეული უნარები განივითაროს. საჭიროა, რომ მივაქციოთ ყურადღება მის როგორც ფიზიკურ, ემოციურ და სოციალურ განვითარებას. მნიშვნელოვანია, ყურადღება მივაქციოთ მის ასაკს. ითვლება, რომ ოპტიმალური ასაკი ბავშვის ბაღში მისაყვანად არის სამი წელი, თუმცა ეს ინდივიდუალურია ნებისმიერი ბავშვის შემთხვევაში. მშობლებს ბაღში ორი წლიდან, წლინახევრიდანაც მიჰყავთ ხოლმე ბავშვები. მშობელი უნდა დააკვირდეს რა უნარები აქვს ბავშვს, რამდენად შეუძლია ადაპტირება ახალ გარემოში. ამის მიხედვით ხდება გადაწყვეტილების მიღება.“

ეკატერინე ბურკიაშვილის თქმით, ყველა ბავშვი ინდივიდუალურია და თითოეულ მათგანს ადაპტაციის განსხვავებული უნარი აქვს:

„ზოგიერთი ბავშვი უპრობლემოდ ადაპტირდება, ეგუება. ზოგს აქვს გარკვეული სირთულეები. ეს პირველი გამოწვევაა. ბავშვმა უნდა დაძლიოს, უნდა ისწავლოს გამკლავება პირველ პრობლემასთან, მაგრამ ამაში მას სჭირდება აუცილებლად მშობლის და აღმზრდელის დახმარება. კოორდინირებული მუშაობის საფუძველზე ხდება ბავშვის შეგუება გარემოსთან. ეს ნელ-ნელა, ნაბიჯ-ნაბიჯ უნდა შევძლოთ. ეს არ უნდა მოხდეს შემდეგნაირად: აბა, მე წავალ ახლა, შენ დარჩი და გაუმკლავდი.“

ეკატერინე ბურკიაშვილი აცხადებს, რომ პანდემიისა და ახალი შეზღუდვების პირობებში ბავშვებს ბაღთან ადაპტაცია უფრო გაუჭირდებათ:

„განსაკუთრებით რთულია ასეთ გარემოში ახალი ცხოვრების დაწყება ბავშვისთვის, სადაც არ არის მისი ნაცნობი სივრცე, მისი საყვარელი სათამაშოები. თუმცა სასურველი გარემოს შექმნისთვის საყვარელი სათამაშოს წაღების გარდა, სხვა ტექნიკებიც არსებობს. აქტიურად გამოიყენება ბავშვისთვის ბაღის მულტფილმების გმირებით შეყვარება, სახლის გარემოში შეგუება, შეიძლება იუთუბის რგოლებზე აჩვენოს მშობელმა ბავშვს, თუ რა დახვდება ბაღში, წინასწარ შეამზადოს იმ გარემოსთვის.“

„უკვე თვეების განმავლობაში ბავშვებს გარკვეული ინფორმაცია დაუგროვდათ ვირუსის შესახებ. მას რომ ზრუნვის მომენტი ჰქონდეს, ეს ისედაც მნიშვნელოვანია ბავშვის განვითარებისთვის, რომ იფიქროს სხვაზე. ეს ძალიან მარტივად ესმით ბავშვებს. ბავშვს უნდა ავუხსნათ, რატომ ვიცავთ დისტანციას, რომ არსებობს რაღაც ვირუსი. ეს ყველაფერი ძალიან არ უნდა გავაბუქოთ, რა თქმა უნდა. ბავშვებმა უკვე იციან, რომ ხელები ხშირად უნდა დაიბანონ და ა.შ. ისინი მაინც პატარები არიან და ყველაფერი აღმზრდელზეა დამოკიდებული,“ - აღნიშნავს ეკატერინე ბურკიაშვილი.

წყარო: ​დილა მშვიდობისა საქართველო

წაიკითხეთ სრულად