Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„როდესაც ოჯახში არ არის დადებითი, სიყვარულით დამუხტული ფონი, ბავშვები ავლენენ ძალიან თვალშისაცემ აგრესიას თანატოლების მიმართ,“ - ფსიქოლოგი თეა გოგოტიშვილი

ფსიქოლოგი თეა გოგოტიშვილი გადაცემაში „დილა მშვიდობისა საქართველო“ ბავშვებში აგრესიისა და ძალადობისკენ მიდრეკილების პრობლემაზე საუბრობს და პრობლემის მოგვარებაში ოჯახის მნიშვნელობას უსვამს ხაზს:

„როდესაც ოჯახში არ არის დადებითი, სიყვარულით დამუხტული ფონი, ბავშვები ავლენენ ძალიან თვალშისაცემ აგრესიას თანატოლების მიმართ. ბულინგი თანამედროვე რეალობის სერიოზული პრობლემაა. ბავშვები, რომლებსაც ჩაგრავენ სკოლაში, რომლებიც ვერ ახერხებენ თვითდამკვიდრებას (თვითდამკვიდრება სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია მოზარდობის ეტაპზე), რომლებიც დაუცველად გრძნობენ თავს, დაჩაგრულები არიან. ასეთ ბავშვში შეიძლება აგრესია აკუმულირდეს. ზრდასრულობაში მან, შესაძლოა, აგრესია მიმართოს გარემოზე. ბულინგის მსხვერპლი ბავშვები ძალიან ხშირად მომავალში თავად ხდებიან აგრესორები.“

თეა გოგოტიშვილის თქმით, ადამიანის თვითშეფასება ცვალებადია და მას სოციუმთან ურთიერთობა განსაზღვრავს:

„თვითშეფასება დინამიკური ფენომენია, ის ერთხელ და სამუდამოდ არ ყალიბდება. ჩვენ მუდმივად განვიცდით თვითშეფასებაში ცვლილებებს. რადგან ადამიანი სოციალური არსებაა, მისთვის სოციუმთან ურთიერთობას დიდი მნიშვნელობა აქვს. ხშირად სკოლაში სხვა ბავშვებს ჩაგრავენ ისინი, ვინც ოჯახიდან არიან დაჩაგრულები. თუ მშობელი იგებს, რომ ბავშვს ჩაგრავენ, პირველ რიგში, აუცილებელია დამრიგებელთან კომუნიკაცია. იყო დრო, როდესაც სკოლაში იყვნენ ფსიქოლოგები. სამწუხაროდ, დღეს ფსიქოლოგი მხოლოდ სპეციალური საჭიროებების მქონე ბავშვებზეა ორიენტირებული. თუმცა, არის სკოლები, სადაც ესმით ფსიქოლოგის მნიშვნელობა. მათ აჰყავთ ახალგაზრდა, პროფესიონალი კადრები, რომლებიც ახერხებენ, რომ ემოციურად გახსნან ბავშვები, შეისწავლონ ვითარება კლასში.“

„ფსიქოლოგიაში ფონი განსაზღვრავს ფიგურას. აგრესია თავისთავად თავდაცვის მექანიზმია. აგრესია რომ არ ჰქონდეს ცოცხალ არსებას, ვერ გადარჩებოდა. ფსიქოლოგიაში აგრესია არის შედეგობრივი, ის არასდროსაა ცარიელ ნიადაგზე აღმოცენებული. აგრესია უკმაყოფილებაზე, ფრუსტრაციაზე რეაქციაა. მაგ. ბავშვი კარგად სწავლობს, ცდილობს თავის დამკვიდრებას, მაგრამ იქ თვითდამკვიდრების გზაა აგრესია, ეს პრობლემაა. შეუძლებელია ბავშვთან შედეგის ქონა, თუ მშობლებთან და აღზრდის გარემოსთან არ ხდება მუშაობა. ბავშვი სახლში რომ ბრუნდება, ის ისევ დაიმუხტება იმ ემოციური ფონით და კვლავ იმავე განწყობით იმოქმედებს. ამიტომ აუცილებელია პედაგოგსა და მშობელს შორის კომუნიკაციის გაუმჯობესება, სკოლის ფსიქოლოგის ფუნქციის გაძლიერება, რომ შემდგომში არ მივიღოთ შედეგები, რომელიც ბევრი ადამიანისთვის სავალალოა,“ - აღნიშნავს თეა გოგოტიშვილი.

წყარო: ​დილა მშვიდობისა საქართველო

წაიკითხეთ სრულად