Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ფილტვების დაზიანება ძირითადად 6-8 კვირის განმავლობაში უნდა ალაგდეს, ასეთია ექიმების მოლოდინი,“ - თერაპევტი ლიზა გოდერძიშვილი

„ფილტვების დაზიანება ძირითადად 6-8 კვირის განმავლობაში უნდა ალაგდეს, ასეთია ექიმების მოლოდინი,“ - თერაპევტი ლიზა გოდერძიშვილი

​​თერაპევტმა ლიზა გოდერძიშვილმა კოვიდის გადატანის შემდეგ პაციენტების გარკვეულ ნაწილში გახანგრძლივებული ხველის პრობლემის არსებობის შესახებ ისაუბრა. მისი თქმით, აღნიშნული პრობლემა სხვადასხვა მიზეზითაა გამოწვეული:

„ხველა ​საკმაოდ გახანგრძლივებული სიმპტომია კოვიდის გადატანის შემდეგ. ის შეიძლება იყოს გამოწვეული ზედა სასუნთქი გზების დაზიანებითაც და ფილტვების დაზიანებითაც. ფილტვების დაზიანების ალაგებას ელოდებიან 6-8 კვირის განმავლობაში. ასეთია მოლოდინი ექიმების, რომ ის დაზიანება უნდა ალაგდეს 6-8 კვირის განმავლობაში.“

ლიზა გოდერძიშვილმა აღნიშნა, რომ ფილტვების ანთების ალაგებამდე ხველა, შესაძლოა, კვლავ დარჩეს, როგორც ერთ-ერთი სიმპტომი:

„სანამ ალაგდება, მას შეუძლია გამოიწვიოს ხველა. ხველა შეიძლება იყოს პროდუქტიულიც და არაპროდუქტიულიც. როდესაც ვწერთ პაციენტს და მას ​ფილტვის დაზიანების შესახებ ვაცნობებთ ხოლმე, ვეუბნებით, რომ ხველა შეიძლება გახანგრძლივდეს. ვეუბნებით: „მიიღეთ ამოსახველებელი საშუალება, თუ გექნებათ ნახველი, თუ არა, გარკვეული საშუალებები არსებობს, რომ ცოტათი დაითრგუნოს მშრალი ხველა.“

ლიზა გოდერძიშვილის თქმით, ძალიან მნიშვნელოვანია პაციენტის ფონური მდგომარეობა:

„ხველას იწვევს ზედა სასუნთქი გზების დაზიანებაც.​ აქ მნიშვნელობა აქვს ფონურ მდგომარეობას. მწეველებში, რომლებსაც ისედაც აქვთ ქრონიკული ფარინგიტი, ლარინგიტი, შეიძლება ეს უფრო გახანგრძლივდეს. კორონავირუსული ინფექცია საკმაოდ მნიშვნელოვნად აზიანებს ქსოვილებს მათი სტრუქტურული შეცვლის მიმართულებით. უმრავლეს შემთხვევაში ეს არის შექცევადი. ზოგჯერ შეიძლება იყოს გახანგრძლივებული, როგორც ზედა სასუნთქ გზებში, ისევე ფილტვებში.“

„პირველ რიგში, ექიმთან ერთად უნდა განვიხილოთ ფონი. შესაძლოა, ეს ხველა კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის რეფლუქს სინდრომზე იყოს დამოკიდებული, მედიკამენტების ფონზე იყოს განვითარებული. ​უაპელაციოდ, პირდაპირ მედიკამენტის მიღება ხველის დასათრგუნად, არ მგონია იყოს გამართლებული,“ - ლიზა გოდერძიშვილმა აღნიშნულ საკითხზე საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.

წყარო: ​„პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“

წაიკითხეთ სრულად