Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„დედა სამ რამეს უნდა დაჰპირდეს ბავშვს, რომელიც ჯერ კიდევ არ მოვლენილა ქვეყანაზე,“ - შალვა ამონაშვილი

„დედა სამ რამეს უნდა დაჰპირდეს ბავშვს, რომელიც ჯერ კიდევ არ მოვლენილა ქვეყანაზე,“ - შალვა ამონაშვილი

აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა ახალგაზრდა დედებს საინტერესო რჩევები მისცა. მან სამი პირობა დაასახელა, რომელიც ნებისმიერმა დედამ შვილს ჯერ კიდევ დაბადებამდე უნდა მისცეს:

​დედა რომ შვილს აიყვანს, გულზე რომ დააწვენენ და მოესიყვარულება, პირველი ფრაზა, რაც უნდა უთხრას, ეს არის: „შვილო, შენ ყველაფერი შეგიძლია!“ ახალგაზრდა დედას უნდა ჰქონდეს სამი პირობა. თუ უნდა, რომ ბავშვი გააჩინოს, სამ რამეს უნდა დაჰპირდეს ბავშვს, რომელიც ჯერ კიდევ არ მოვლენილა ქვეყანაზე. პირველი: „შვილო, მე შენთვის მექნება დრო, იმდენი, რამდენიც უნდა შენს აღზრდას. თუ არ გექნება დრო, მაშინ გააჩუქე შვილი და ვისაც დრო ექნება, ის აღზრდის. ხომ გინდა, დედა იყო?! დედობა უნდა შედგეს დროში.“

შალვა ამონაშვილმა ახალგაზრდა დედებს ურჩია, შვილს პირობა მისცენ, რომ მისი აღზრდისას მოთმინებას გამოიჩენენ, არ დასჯიან, არ დაუყვირებენ:

„მეორე: „შვილო, იმდენი მოთმინება მეყოფა, რამდენიც შენ დაგჭირდება. ​მექნება უსაზღვრო ​მოთმინება, არ დაგიყვირებ, არ გცემ, არ გაგაძევებ, არ შეგიძულებ! მეყოფა მოთმინება, რომ სულ მიყვარდე და ყოველთვის პატივი გცე!“

„მესამე: „შვილო, ჩემს სიყვარულს არ ექნება საზღვარი.“ ერთია, რომ დრო მექნება, მეორეა, რომ მოთმინეა მექნება და მესამეა, რომ მეყვარები, სულ მეყვარები, როგორიც უნდა იყო. წარმატებას ვუსურვებ ახალგაზრდა დედებს და მამებსაც,“ - აღნიშნულ საკითხებზე შალვა ამონაშვილმა „ამონაშვილის აკადემიის“ ეთერში ისაუბრა.

წყარო:​ „ამონაშვილის აკადემია“

წაიკითხეთ სრულად