Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„არის ასეთი რადიკალური მეთოდი, რომელსაც ძალიან კარგი ეფექტი აქვს,“- ნევროლოგი გვანცა არველაძე ეკრანდამოკიდებულების პრობლემაზე

„არის ასეთი რადიკალური მეთოდი, რომელსაც ძალიან კარგი ეფექტი აქვს,“- ნევროლოგი გვანცა არველაძე ეკრანდამოკიდებულების პრობლემაზე

ბავშვთა ნევროლოგმა გვანცა არველაძემ ბავშვებში ერკანდამოკიდებულების გამო ემოციური შფოთვისა და შიშების გაჩენის პრობლემაზე ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ ეკრანის დრო აუცილებლად განსაზღვრული და გაკონტროლებული უნდა იყოს:

„ბავშვებში ძალიან ხშირია​ ღამის შიშები, ემოციური შფოთვები, გაღვიძება. ადრეული სასკოლო ასაკის ბავშვებში, გამოიხატება სწორედ ასეთი სახით. ეკრანი დაძინებამდე ორი საათით ადრე და გაღვიძებიდან ერთ-ორ საათში არ უნდა შევთავაზოთ ბავშვს. ის რაღაც სხვა ალტერნატიული აქტივობებით უნდა იყოს დაკავებული. მოზრდილ ბავშვებში არის ძილ-ღვიძილის დარღვევა. იმის მაგივრად, რომ იძინებდნენ 22 საათზე, იძინებენ 3 საათზე. მეორე დილით არის სწავლის უნარის დაქვეითება, თავის ტკივილები და ათასი სხვა პრობლემა.“

გვანცა არველაძის თქმით, მშობლები ხშირად მიმართავენ პროფესიონალებს დახმარების თხოვნით და აინტერესებთ, არის თუ არა ბავშვის უძილობა და შფოთვა ეკრანდამოკიდებულებით გამოწვეული:

„ძალიან ხშირია მომართვიანობა ამ თვალსაზრისით. ​მშობელი გვეკითხება: არის ეს ეკრანდამოკიდებულების ბრალი? ეს არის ელექტრონული ეკრანის სინდრომი. ჯერჯერობით ის არ არის შეტანილი, თუმცა განიხილება, რომ მოხდეს ამ დიაგნოზის დამტკიცება. პირველი რასაც ვთავაზობთ, მწვავე მეთოდია, ერთი თვის მანძილზე ყველანაირი გამღიზიანებლის მოშორება, ეს იქნება ტელევიზორი თუ კომპიუტერი.“

„არის ასეთი რადიკალური მეთოდი, განსაკუთრებით ამას ვიყენებთ უფრო მცირე ასაკის ბავშვებთან. ამ ასაკში უფრო მარტივია ბავშვების მართვა. ამ ასაკში უფრო ვხვდებით ვერბალური კომუნიკაციის პრობლემებს. ბავშვები პასიურ რეჟიმში არიან, მუდმივად ისმენენ სხვის ლაპარაკს. ამ მეთოდს ძალიან კარგი ეფექტი აქვს. ყველა მშობელი ერთხმად აღნიშნავს, რომ როგორც კი ეს მოვხსენით, შედეგი ხილული გახდა. არის სპეციალური განმავითარებელი თამაშები, რომელსაც ვაძლევთ ბავშვს, რითაც უნდა დაკავდეს. არის ძალიან კარგი შედეგი.ძალიან რთულია, რომ რადიკალურად ადგე და ყველა გამღიზიანებელი მოაშორო. სკოლაა, დისტანციური სწავლებაა, ბავშვი საგანმანათლებლო პროცესშია ჩართული. ამ შემთხვევაში ჩვენი რეკომენდაციაა, რომ ​ძილის წინ ორი საათი არ იყოს გამოყენებული ეკრანი. მნიშვნელოვანია ინტერნეტ თამაშების შინაარსის კონტროლი და ახსნაც. ეს განვიხილოთ ჩვენს შვილებთან. შეთანხმების საფუძველზე ბავშვები უნდა დავიცვათ ამ ყველაფრისგან,“ -აღნიშნულ საკითხებზე გვანცა არველაძემ ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ ისაუბრა.

წყარო: „​იმედის დღე“

წაიკითხეთ სრულად