Baby Bag

კითხვის უნარის დაქვეითება არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

კითხვის უნარის დაქვეითება არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვებში კითხვის პრობლემების გამომწვევ მიზეზებზე ისაუბრა და გენეტიკის მნიშვნელოვან როლს გაუსვა ხაზი:

„ეს არის ნეირობიოლოგიური მდგომარეობა. არის თუ არა ეს მემკვიდრეობითი? ლიტერატურაში ყველაზე დიდი მოცულობა არის კითხვის კვლევების. ტერმინს „დისლექსია“ დღეს უკვე ნაკლებად ხმარობენ. ეს იგივეა, რაც კითხვის უნარის დაქვეითება. ყველაზე ბევრი კვლევა არის დისლექსიაზე, რომ ეს არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით. ვერ/არ აზუსტებენ, რომელი გენები აკონტროლებენ ამას. ხშირად ისტორია არის, რომ მამაკაცის ხაზით ან ერთ, ან მეორე მხარეს აქვთ ხოლმე კითხვისა და წერის პრობლემები, მათემატიკის ნაკლებად.“

„რა იწვევს ამ ნეირობიოლოგიურ მდგომარეობას? ​მხოლოდ ერთი ფაქტორი არასდროს არ არის ხოლმე გადამწყვეტი. მნიშვნელოვანია მუცლად ყოფნისას თავის ტვინის პრენატალური განვითარების თავისებურებები. ნაყოფის ცენტრალური ნერვული სისტემა პირველი სამი თვის განმავლობაში ყალიბდება და გადის ხუთ ეტაპს. როდესაც ნეირონების დიდი ნაწილი არ კვდება და ბევრი ნეირონი რჩება, ეს ცუდია. როდესაც ბევრი ნეირონი კვდება და ცოტა რჩება, ესეც ცუდია. ნეირონების მიგრაცია - აქ არის ჩვენი უბედურება. ნეირონები გამრავლების შემდეგ შეიძლება მოხდეს ისე, რომ შუბლის ნეირონს აერიოს გზა და წავიდეს კეფაში, საფეთქლის ნეირონს აერიოს გზა და წავიდეს შუბლში. წარმოიდგინეთ, რა ხდება ასეთი ადამიანის ტვინში. ტვინი არ არის დაზიანებული. ნეირონული ქსოვილი დაზიანებული არ არის. ტვინის ფუნქციები დროზე არ ყალიბდება, რაც იწვევს დასწავლის პრობლემებს. მეორე მიზეზი არის თავის ტვინის ფუნქციური ასიმეტრია. ტვინის ორ ჰემისფეროს თავისი ფუნქციები აქვს. ორივე ტვინი მონაწილეობს ნებისმიერ ჩვენს ქცევაში. კითხვის ათვისებას ორივე ჰემისფერო სჭირდება. კითხვა მარჯვენა ჰემისფეროთი იწყება. ასოები უნდა გაარჩიო. ცუდი მკითხველისთვის შემდეგ მარცხენა ჰემისფეროზე გადასვლა არ ხდება, ის რჩება ამ სტრატეგიაზე. “ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

​წყარო

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

​რა ნიშნებით ვხვდებით, რომ ბავშვი ჰიპერაქტიურია და როგორ დავეხმაროთ სწავლის დროს კონცენტრა...
​რა ნიშნებით ვხვდებით, რომ ბავშვი ჰიპერაქტიურია და როგორ დავეხმაროთ სწავლის დროს კონცენტრაციაში? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა კლინიკური ნეიროფსიქოლოგი მაია მაჭავარიანი. - რა არ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

ფინეთში მამები დეკრეტული შვებულებისთვის დედების თანაბარ ანაზღაურებას მიიღებენ

ფინეთში მამები დეკრეტული შვებულებისთვის დედების თანაბარ ანაზღაურებას მიიღებენ
ფინეთის ახალი მთავრობის ინიციატივით მამები და დედები დეკრეტული შვებულებისთვის თანაბარ ანაზღაურებას მიიღებენ. აღნიშნული საკანონმდებლო ცვლილება ოჯახურ ცხოვრებასა და ბავშვების აღზრდაში მამების როლის გაზრდას ისახავს მიზნად. ანაზღაურებადი შვებულების ვადა ორივე მშობლისთვის ჯამში 14 თვემდე გაიზრდება. თითოეულ მშობელს დეკრეტული შვებულებისთვის 164 დღე უნდა გამოეყოს.

ფინეთის მეზობელ შვედეთს დეკრეტული შვებულების ყველაზე ძლიერი სისტემა აქვს ჩამოყალიბებული. ბავშვის დაბადების შემდეგ თითოეულ მშობელს 240 დღიანი დეკრეტული შვებულების აღების უფლება ეძლევა. ფინეთის მთავრობის განცხადებით, ახალი ინიციატივა მოქალაქეთა კეთილდღეობისა და გენდერული თანასწორობის მხარდაჭერის მიზნით შეიმუშავეს. ჯანდაცვის მინისტრის თქმით, მშობელთა ურთიერთკავშირის გასაძლიერებლად ფინეთში რადიკალური რეფორმების გატარება იგეგმება.

ფინეთის მოქმედი კანონმდებლობით დედებს 4,2 თვიანი ანაზღაურებადი დეკრეტული შვებულების აღების უფლება აქვთ, 2 წლამდე ასაკის ბავშვის მამებს კი 2,2 თვიანი შვებულების აღება შეუძლიათ. გარდა ამისა, მშობლებს დამატებით 6 თვიანი შვებულების განაწილების უფლებაც აქვთ. მიუხედავად ამისა, ყოველ 4 მამას შორის მხოლოდ ერთი სარგებლობს სახელმწიფოს მიერ მინიჭებული დეკრეტული შვებულების უფლებით. ახალი ინიციატივის მიხედვით, თითოეულ მშობელს 7 თვემდე შვებულების აღების უფლება ეძლევა, ორსული ქალბატონები კი დამატებით რამდენიმე თვიანი შვებულების აღებასაც შეძლებენ.

იანვარში ფინეთის პრემიერ-მინისტრმა სანა მარინმა განაცხადა, რომ ფინეთმა გენდერული თანასწორობის მისაღწევად ჯერ კიდევ ბევრი რამ უნდა გააკეთოს. სანა მარინის თქმით, მამები მცირეწლოვან შვილებთან ძალიან ცოტა დროს ატარებენ.

სკანდინავიის ქვეყნებმა მამებისთვის დეკრეტული შვებულების დროისა და ანაზღაურების გაზრდის მხრივ მნიშვნელოვანი პროგრესი განიცადეს. მათ მაგალითს ევროპის სხვა სახელმწიფოებიც ბაძავენ. 2019 წლის დირექტივების მიხედვით, ევროკავშირის წევრმა სახელმწიფოებმა მომდევნო სამი წლის მანძილზე თითოეული მშობლის მინიმუმ 4 თვიანი ანაზღაურებადი დეკრეტული შვებულებით უზრუნველყოფა უნდა შეძლონ.

პორტუგალიამ უკვე შეძლო დეკრეტული შვებულების შესახებ გენდერულად ნეიტრალური კანონის ამოქმედება. პორტუგალიელ მშობლებს 120 დღიანი შვებულება ხელფასის 100 პროცენტის მიღებით უნაზღაურდებათ, ხოლო დამატებით 30 დღიანი დეკრეტული შვებულების აღების შემთხვევაში, ისინი ხელფასის 80 %-ს იღებენ.

სკანდინავიურ ქვეყნებში გენდერულად ნეიტრალური დეკრეტული შვებულების შესახებ კანონების ამოქმედება ყოველთვის არ ამართლებდა. ნორვეგია პირველი სახელმწიფო გახდა, რომელმაც 1993 წელს მამები დეკრეტული შვებულების აღებით დაავალდებულა. მამებს არ შეეძლოთ დეკრეტული შვებულების დღეების გადაცვლა დედებთან. ნორვეგიის მაგალითს მალე შვედეთმა მიბაძა. 1998 წელს დანიამაც შეიმუშავა გენდერულად ნეიტრალური შვებულების შესახებ კანონი, რომელიც მალევე გააუქმა, რის შემდეგაც დანიაში მსგავსი ტიპის კანონის შემუშავებაზე აღარ უმსჯელიათ. დანიელ მამებს ბავშვის დაბადებიდან 2 კვირის მანძილზე ანაზღაურებადი შვებულებით სარგებლობის უფლება აქვთ. მომდევნო 32 კვირას კი ისინი დედებთან ერთად ინაწილებენ.

გასული წლის დეკემბრის თვიდან ფინეთს ხუთი პარტიისგან შემდგარი კოალიციური მთავრობა მართავს. თითოეული პარტიის სათავეში მდედრობითი სქესის წარმომადგენელი დგას. მთავრობის ახალი ინიციატივა ბიუჯეტიდან დამატებით 100 მილიონი ევროს გამოყოფას მოითხოვს.

შვედეთი, ნორვეგია, ისლანდია, ესტონეთი და პორტუგალია ოჯახზე ორიენტირებული პოლიტიკის გამტარებელ მოწინავე სახელმწიფოებად გვევლინებიან. გაეროს ბავშვთა ფონდის შეფასებით, დიდ ბრიტანეთს, ირლანდიას, საბერძნეთს, კვიპროსს და შვეიცარიას ამ მხრივ ნაკლებად ეფექტური პოლიტიკა აქვთ. 

არ დაგავიწყდეთ !!!

Moms.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

მომზადებულია ​bbc.com-ის მიხედვით
თარგმნა ია ნაროუშვილმა 
წაიკითხეთ სრულად