Baby Bag

კითხვის უნარის დაქვეითება არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

კითხვის უნარის დაქვეითება არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვებში კითხვის პრობლემების გამომწვევ მიზეზებზე ისაუბრა და გენეტიკის მნიშვნელოვან როლს გაუსვა ხაზი:

„ეს არის ნეირობიოლოგიური მდგომარეობა. არის თუ არა ეს მემკვიდრეობითი? ლიტერატურაში ყველაზე დიდი მოცულობა არის კითხვის კვლევების. ტერმინს „დისლექსია“ დღეს უკვე ნაკლებად ხმარობენ. ეს იგივეა, რაც კითხვის უნარის დაქვეითება. ყველაზე ბევრი კვლევა არის დისლექსიაზე, რომ ეს არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით. ვერ/არ აზუსტებენ, რომელი გენები აკონტროლებენ ამას. ხშირად ისტორია არის, რომ მამაკაცის ხაზით ან ერთ, ან მეორე მხარეს აქვთ ხოლმე კითხვისა და წერის პრობლემები, მათემატიკის ნაკლებად.“

„რა იწვევს ამ ნეირობიოლოგიურ მდგომარეობას? ​მხოლოდ ერთი ფაქტორი არასდროს არ არის ხოლმე გადამწყვეტი. მნიშვნელოვანია მუცლად ყოფნისას თავის ტვინის პრენატალური განვითარების თავისებურებები. ნაყოფის ცენტრალური ნერვული სისტემა პირველი სამი თვის განმავლობაში ყალიბდება და გადის ხუთ ეტაპს. როდესაც ნეირონების დიდი ნაწილი არ კვდება და ბევრი ნეირონი რჩება, ეს ცუდია. როდესაც ბევრი ნეირონი კვდება და ცოტა რჩება, ესეც ცუდია. ნეირონების მიგრაცია - აქ არის ჩვენი უბედურება. ნეირონები გამრავლების შემდეგ შეიძლება მოხდეს ისე, რომ შუბლის ნეირონს აერიოს გზა და წავიდეს კეფაში, საფეთქლის ნეირონს აერიოს გზა და წავიდეს შუბლში. წარმოიდგინეთ, რა ხდება ასეთი ადამიანის ტვინში. ტვინი არ არის დაზიანებული. ნეირონული ქსოვილი დაზიანებული არ არის. ტვინის ფუნქციები დროზე არ ყალიბდება, რაც იწვევს დასწავლის პრობლემებს. მეორე მიზეზი არის თავის ტვინის ფუნქციური ასიმეტრია. ტვინის ორ ჰემისფეროს თავისი ფუნქციები აქვს. ორივე ტვინი მონაწილეობს ნებისმიერ ჩვენს ქცევაში. კითხვის ათვისებას ორივე ჰემისფერო სჭირდება. კითხვა მარჯვენა ჰემისფეროთი იწყება. ასოები უნდა გაარჩიო. ცუდი მკითხველისთვის შემდეგ მარცხენა ჰემისფეროზე გადასვლა არ ხდება, ის რჩება ამ სტრატეგიაზე. “ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

​წყარო

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

​რა ნიშნებით ვხვდებით, რომ ბავშვი ჰიპერაქტიურია და როგორ დავეხმაროთ სწავლის დროს კონცენტრა...
​რა ნიშნებით ვხვდებით, რომ ბავშვი ჰიპერაქტიურია და როგორ დავეხმაროთ სწავლის დროს კონცენტრაციაში? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა კლინიკური ნეიროფსიქოლოგი მაია მაჭავარიანი. - რა არ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ორი-სამი წლიდან იწყება პროტესტი კვებაზე. ამ პერიოდში ბავშვს უნდა მივცეთ არჩევანის გაკეთების შესაძლებლობა,“ - პედიატრი მაია ხერხეულიძე

პედიატრმა მაია ხერხეულიძემ ბავშვის უჭმელობისა და უმადობის პრობლემაზე ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ ბავშვის უჭმელობა ხშირად მშობლის ზედმეტ მღელვარებასთან არის კავშირში:

„ხ​შირად ჩვენი ბავშვის უჭმელობა დაკავშირებულია ჩვენს ზედმეტ აღელვებასთან და ნერვიულობასთან. პირველი პრობლემები მოდის ძუძუთი კვებასთან დაკავშირებით. როდესაც ხელოვნურ კვებაზეა ბავშვი, დედა ხედავს, რამდენს მიირთმევს ბავშვი. ძუძუთი კვების დროს დედა ვერ ხედავს, რამდენს მიირთმევს ბავშვი. ამიტომ მუდმივად არის შეგრძნება, რომ თითქოს მას არ ჰყოფნის საკვები. ძუძუთი კვება არის მოთხოვნილების მიხედვით. ეს გულისხმობს, რომ როდესაც ბავშვს შია ან წყურია, ის ძუძუთი იკვებება. ზოგჯერ ბავშვი იწყებს ტირილს არა იმიტომ, რომ შიმშილი უნდა დაიკმაყოფილოს, არამედ წყურვილს იკმაყოფილებს. რა თქმა უნდა, თუ წყურვილს იკმაყოფილებს, ის იმ რაოდენობით რძეს არ მიიღებს, რასაც მაშინ, როდესაც მშიერია.“

მაია ხერხეულიძის თქმით, ძუძუთი კვებაზე მყოფ ბავშვს რძის დეფიციტი არ აქვს, თუ ის წონაში კარგად იმატებს:

„იმისთვის, რომ ვიცოდეთ, ბავშვს ნამდვილად ჰყოფნის თუ არა რძე, პირველი მაჩვენებელი არის წონის ნამატი. თვეში 500 გრამზე ნაკლები არ უნდა მოიმატოს ბავშვმა, რომელიც ძუძუთი კვებაზე იმყოფება პირველი ექვსი თვის განმავლობაში. შემდეგ 400 გრამზე ჩამოდის ეს ნამატი. ყველაზე კარგი მაჩვენებელი კიდევ არის შარდვის სიხშირე. ბავშვი, რომელიც იმყოფება მხოლოდ ძუძუთი კვებაზე, სითხეს იღებს მხოლოდ დედის რძის სახით. მისი შარდვის სიხშირე მთლიანად დამოკიდებულია იმაზე, თუ რამდენად მიიღო მისთვის საჭირო რაოდენობის სითხე. თუ ოცდაოთხ საათში შარდვა არის ექვსი და მეტი, მშობელი უნდა იყოს მშვიდად. ე.ი. ბავშვისთვის რძე საკმარისია.“

​უმადობა უმეტეს შემთხვევაში არის ქცევითი დარღვევა და არ არის ასოცირებული რაღაც დაავადებასთან. როდესაც არის ბავშვი, რომელსაც არ აქვს მადა, ჩვენ გვეშინია, ხომ არ არის რაღაც დაავადება, რომელიც უმადობას იწვევს. როდესაც არის უმადობა, ჩვენი მთავარია ამოცანაა, გამოვრიცხოთ, ხომ არ არის რაიმე დაავადება. თუ ბავშვის წონა და სიგრძე ნორმალურია, მშობელი უნდა იყოს მშვიდად. ჩვენ გარკვეულწილად უნდა შეცვალოთ ბავშვის მიდგომა კვებასთან დაკავშირებით. ორი-სამი წლიდან იწყება პროტესტი კვებაზე. ეს ის პერიოდია, როდესაც ბავშვს ყველაფერი აინტერესებს, მოდის პიროვნული მე. თუ მშობლები ბავშვს მანამდე ხშირად აძალებდნენ კვებას, თუ კვება იყო დაკავშირებული სტრესთან, ბავშვს მოჰყვება ეს ემოცია. მას შეიძლება ძალიან შიოდეს, მაგრამ მაინც არ მიირთვას. ერთი კვების და ორი კვების გამოტოვება არაფერს არ გვიცვლის. ამ პერიოდში მას უნდა მივცეთ არჩევანის გაკეთების შესაძლებლობა. თუ ბავშვს უმადობა უვლინდება, ძალიან კარგია ოჯახურ სადილზე დავსვათ ბავშვი,“ - აღნიშნულ საკითხებზე მაია ხერხეულიძემ ტელეკომპანია GDS-ის გადაცემაში „შუადღე GDS-ზე“ ისაუბრა.

წყარო: „​შუადღე GDS-ზე“


წაიკითხეთ სრულად