Baby Bag

კითხვის უნარის დაქვეითება არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

კითხვის უნარის დაქვეითება არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვებში კითხვის პრობლემების გამომწვევ მიზეზებზე ისაუბრა და გენეტიკის მნიშვნელოვან როლს გაუსვა ხაზი:

„ეს არის ნეირობიოლოგიური მდგომარეობა. არის თუ არა ეს მემკვიდრეობითი? ლიტერატურაში ყველაზე დიდი მოცულობა არის კითხვის კვლევების. ტერმინს „დისლექსია“ დღეს უკვე ნაკლებად ხმარობენ. ეს იგივეა, რაც კითხვის უნარის დაქვეითება. ყველაზე ბევრი კვლევა არის დისლექსიაზე, რომ ეს არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით. ვერ/არ აზუსტებენ, რომელი გენები აკონტროლებენ ამას. ხშირად ისტორია არის, რომ მამაკაცის ხაზით ან ერთ, ან მეორე მხარეს აქვთ ხოლმე კითხვისა და წერის პრობლემები, მათემატიკის ნაკლებად.“

„რა იწვევს ამ ნეირობიოლოგიურ მდგომარეობას? ​მხოლოდ ერთი ფაქტორი არასდროს არ არის ხოლმე გადამწყვეტი. მნიშვნელოვანია მუცლად ყოფნისას თავის ტვინის პრენატალური განვითარების თავისებურებები. ნაყოფის ცენტრალური ნერვული სისტემა პირველი სამი თვის განმავლობაში ყალიბდება და გადის ხუთ ეტაპს. როდესაც ნეირონების დიდი ნაწილი არ კვდება და ბევრი ნეირონი რჩება, ეს ცუდია. როდესაც ბევრი ნეირონი კვდება და ცოტა რჩება, ესეც ცუდია. ნეირონების მიგრაცია - აქ არის ჩვენი უბედურება. ნეირონები გამრავლების შემდეგ შეიძლება მოხდეს ისე, რომ შუბლის ნეირონს აერიოს გზა და წავიდეს კეფაში, საფეთქლის ნეირონს აერიოს გზა და წავიდეს შუბლში. წარმოიდგინეთ, რა ხდება ასეთი ადამიანის ტვინში. ტვინი არ არის დაზიანებული. ნეირონული ქსოვილი დაზიანებული არ არის. ტვინის ფუნქციები დროზე არ ყალიბდება, რაც იწვევს დასწავლის პრობლემებს. მეორე მიზეზი არის თავის ტვინის ფუნქციური ასიმეტრია. ტვინის ორ ჰემისფეროს თავისი ფუნქციები აქვს. ორივე ტვინი მონაწილეობს ნებისმიერ ჩვენს ქცევაში. კითხვის ათვისებას ორივე ჰემისფერო სჭირდება. კითხვა მარჯვენა ჰემისფეროთი იწყება. ასოები უნდა გაარჩიო. ცუდი მკითხველისთვის შემდეგ მარცხენა ჰემისფეროზე გადასვლა არ ხდება, ის რჩება ამ სტრატეგიაზე. “ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

​წყარო

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

​რა ნიშნებით ვხვდებით, რომ ბავშვი ჰიპერაქტიურია და როგორ დავეხმაროთ სწავლის დროს კონცენტრა...
​რა ნიშნებით ვხვდებით, რომ ბავშვი ჰიპერაქტიურია და როგორ დავეხმაროთ სწავლის დროს კონცენტრაციაში? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა კლინიკური ნეიროფსიქოლოგი მაია მაჭავარიანი. - რა არ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ბავშვებში იმუნიტეტის შეძენა ხშირი ავადობით ხდება, ასე ყალიბდება იმუნოლოგიური მეხსიერება ვირუსების მიმართ,“ - პედიატრი ინგა მამუჩიშვილი

პედიატრი ინგა მამუჩიშვილი გადაცემაში „დილა ფორმულაზე“ ბავშვებში იმუნიტეტის ჩამოყალიბების შესახებ საუბრობს:

„ბავშვი ნულიდან ერთ წლამდე, ფაქტობრივად, არ ავადობს, თუ ავადობს, ძალიან იშვიათად იმიტომ, რომ მას დედისგან გადაცემული იმუნიტეტი აქვს. ერთი წლის შემდეგ ბავშვი იწყებს ხშირ ავადობას, განსაკუთრებით, რესპირატორული, ვირუსული ინფექციებით, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც ბავშვი იწყებს სიარულს სააღმზრდელო დაწესებულებაში. მას აქვს ბევრი კონტაქტი, აქედან გამომდინარე ის იწყებს ავადობას. მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციამ და ამერიკის პედიატრთა აკადემიამ მოგვაწოდა ინფორმაცია, რომ ბავშვს ავადობის უფლება აქვს წელიწადში ექვსჯერ ან რვაჯერ. ვირუსული ინფექციებით ავადობასაც გააჩნია. ერთია ხშირი ავადობა და მეორეა ხანგრძლივი ავადობა. თუ ბავშვს ვირუსული ინფექცია აქვს და ხუთი დღის განმავლობაში თვითონვე ალაგდა ყველაფერი, დარეგულირდა ტემპერატურა, გაქრა რესპირაციული სიმპტომები, ე.ი. საქმე გვაქვს ნორმალური იმუნიტეტის ჩამოყალიბებასთან.“

ინგა მამუჩაშვილის თქმით, შეუძლოდ მყოფ ბავშვს ექიმის ყურადღება აუცილებლას ესაჭიროება:

„ექიმის ყურადღება ყოველთვის აუცილებელია. ტემპერატურიდან მეორე-მესამე დღეს ბავშვი აუცილებლად უნდა ნახოს ექიმმა, თუმცა მედიკამენტის მიცემა აბსოლუტურად არ წარმოადგენს აუცილებლობას. ეს არის ნორმა. ასე ხდება იმუნიტეტის შეძენა. ასე ყალიბდება გარკვეული ვირუსების მიმართ იმუნოლოგიური მეხსიერება, ხშირი ავადობით. იმუნიტეტის ჩამოყალიბებაზე სხვა უამრავი ფაქტორი ზემოქმედებს. განსაკუთრებით მოქმედებს ეკოლოგიური სიჯანსაღე. პროდუქტები არ უნდა იყოს გაჯერებული ნიტრატებით. აუცილებელია ფიზიკური აქტივობა, სწორი და დარეგულირებული ძილი, ამასთან ერთად ნაკლები სტრესი, ნაკლები ძალადობა ბავშვებზე, თუნდაც იმით, რომ აი, ეს აუცილებლად უნდა ჭამოს.“

ინგა მამუჩიშვილი აღნიშნავს, რომ ექიმის ნებართვის გარეშე ბავშვისთვის ვიტამინის მიცემა არ შეიძლება:

„ვიტამინი, ისევე როგორც სხვა მედიკამენტები, შეიძლება, იყოს ორგანიზმისთვის შხამი. თუმცა ვიცით, რომ ვიტამინები შეუცვლელი და აუცილებელია. ვიტამინი ორგანიზმში არ წარმოიქმნება, ამიტომ, ის სწორი, ბალანსირებული კვებით უნდა მივიღოთ. ზოგიერთი ბავშვი პრინციპულად არ იღებს ხორცს, არ იღებს თევზს, ბოსტნეულს, ხილს და ა.შ. მიუხედავად ამისა, ყველა კონკრეტულ შემთვევაში ვიტამინების დანიშვნა უნდა გადაწყვიტოს ექიმმა.“

„არსებობს კვლევა, რომ იმ ადამიანებში, რომლებიც რეგულარულად იღებდნენ D ვიტამინს 25-ჯერ შემცირდა კოვიდით გამოწვეული სიკვდილობა. თუმცა ეს კვლევა ბავშვებზე არ ჩატარებულა, მხოლოდ მოზრდილებზე. D ვიტამინი მონაწილეობას იღებს იმუნური სისტემის სხვადასხვა რგოლის ჩამოყალიბებაში, შესაბამისად, მე ამ კვლევას ვეთანხმები,“- აცხადებს ინგა მამუჩიშვილი.

წაიკითხეთ სრულად