Baby Bag

კითხვის უნარის დაქვეითება არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

კითხვის უნარის დაქვეითება არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვებში კითხვის პრობლემების გამომწვევ მიზეზებზე ისაუბრა და გენეტიკის მნიშვნელოვან როლს გაუსვა ხაზი:

„ეს არის ნეირობიოლოგიური მდგომარეობა. არის თუ არა ეს მემკვიდრეობითი? ლიტერატურაში ყველაზე დიდი მოცულობა არის კითხვის კვლევების. ტერმინს „დისლექსია“ დღეს უკვე ნაკლებად ხმარობენ. ეს იგივეა, რაც კითხვის უნარის დაქვეითება. ყველაზე ბევრი კვლევა არის დისლექსიაზე, რომ ეს არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით. ვერ/არ აზუსტებენ, რომელი გენები აკონტროლებენ ამას. ხშირად ისტორია არის, რომ მამაკაცის ხაზით ან ერთ, ან მეორე მხარეს აქვთ ხოლმე კითხვისა და წერის პრობლემები, მათემატიკის ნაკლებად.“

„რა იწვევს ამ ნეირობიოლოგიურ მდგომარეობას? ​მხოლოდ ერთი ფაქტორი არასდროს არ არის ხოლმე გადამწყვეტი. მნიშვნელოვანია მუცლად ყოფნისას თავის ტვინის პრენატალური განვითარების თავისებურებები. ნაყოფის ცენტრალური ნერვული სისტემა პირველი სამი თვის განმავლობაში ყალიბდება და გადის ხუთ ეტაპს. როდესაც ნეირონების დიდი ნაწილი არ კვდება და ბევრი ნეირონი რჩება, ეს ცუდია. როდესაც ბევრი ნეირონი კვდება და ცოტა რჩება, ესეც ცუდია. ნეირონების მიგრაცია - აქ არის ჩვენი უბედურება. ნეირონები გამრავლების შემდეგ შეიძლება მოხდეს ისე, რომ შუბლის ნეირონს აერიოს გზა და წავიდეს კეფაში, საფეთქლის ნეირონს აერიოს გზა და წავიდეს შუბლში. წარმოიდგინეთ, რა ხდება ასეთი ადამიანის ტვინში. ტვინი არ არის დაზიანებული. ნეირონული ქსოვილი დაზიანებული არ არის. ტვინის ფუნქციები დროზე არ ყალიბდება, რაც იწვევს დასწავლის პრობლემებს. მეორე მიზეზი არის თავის ტვინის ფუნქციური ასიმეტრია. ტვინის ორ ჰემისფეროს თავისი ფუნქციები აქვს. ორივე ტვინი მონაწილეობს ნებისმიერ ჩვენს ქცევაში. კითხვის ათვისებას ორივე ჰემისფერო სჭირდება. კითხვა მარჯვენა ჰემისფეროთი იწყება. ასოები უნდა გაარჩიო. ცუდი მკითხველისთვის შემდეგ მარცხენა ჰემისფეროზე გადასვლა არ ხდება, ის რჩება ამ სტრატეგიაზე. “ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

​წყარო

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

​რა ნიშნებით ვხვდებით, რომ ბავშვი ჰიპერაქტიურია და როგორ დავეხმაროთ სწავლის დროს კონცენტრა...
​რა ნიშნებით ვხვდებით, რომ ბავშვი ჰიპერაქტიურია და როგორ დავეხმაროთ სწავლის დროს კონცენტრაციაში? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა კლინიკური ნეიროფსიქოლოგი მაია მაჭავარიანი. - რა არ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

ბავშვის პირველი ახალი წელი - 15 რჩევა დაუვიწყარი დღესასწაულის მოსაწყობად

ბავშვის პირველი ახალი წელი - 15 რჩევა დაუვიწყარი დღესასწაულის მოსაწყობად
ბავშვი მშობლისთვის საუკეთესო საჩუქარია. როდესაც ოჯახში პატარა იბადება, ყველას ყურადღება მისკენ არის მიმართული. თუ სახლში ჩვილი გყავთ, რომელიც ახალ წელს პირველად ​ხვდება, ალბათ, მისთვის განსაკუთრებული დღესასწაულის მოწყობას გეგმავთ. თუ გსურთ, რომ ბავშვის პირველი ახალი წელი თქვენთვის და ოჯახის სხვა წევრებისთვისაც დაუვიწყარი აღმოჩნდეს, ყურადღებით გაეცანით სტატიაში შემოთავაზებულ საინტერესო და კრეატიულ რჩევებს.

• საახალწლო აქტივობები წინასწარ დაგეგმეთ

შესაძლოა, მეუღლეს ხშირად ეკამათებით, რადგან ვერ გადაგიწყვეტიათ, რომლის მშობლების ოჯახში უნდა შეხვდეთ ახალ წელს. თუ ოჯახში პატარა გყავთ, სავარაუდოდ, როგორც თქვენს, ასევე თქვენი მეუღლის მშობლებს, უდიდესი სურვილი აქვთ, რომ ახალი წელი თქვენთან ერთად გაატარონ. სწორედ ამიტომ, საახალწლო აქტივობები მეუღლესთან ერთად წინასწარ დაგეგმეთ. უმჯობესია, თუ დიდ საოჯახო დღესასწაულს მოაწყობთ და ყველანი ერთად შეიკრიბებით. გული არც თქვენს მშობლებს დაწყვიტოთ და ნურც თქვენი მეუღლის ოჯახს დატოვებთ უყურადღებოდ.

• ძველ ნივთებს დაემშვიდობეთ

ახალი წლის დადგომამდე ბავშვის იმ ნივთებს უნდა დაემშვიდობოთ, რომლებიც აღარ გჭირდებათ. ის სათამაშოები და ტანსაცმელი, რომელიც პატარას აღარ გამოადგება, ერთად მოაგროვეთ და საქველმოქმედო მიზნით გამოიყენეთ. თუ მეორე ბავშვს ელოდებით, ნივთები მისთვის გადაინახეთ. შეგიძლიათ თქვენს ორსულ მეგობარს გაუწიოთ დახმარება. სახლში სივრცე აუცილებლად გაათავისუფლეთ, რათა ახალ წელს მიღებული საჩუქრებისთვის ადგილი გქონდეთ.

• შეადგინეთ სურვილების სია

ბავშვისთვის საჭირო და აუცილებელი ნივთების შესახებ თქვენ ყველაფერი იცით. სწორედ ამიტომ, ახალი წლის დადგომამდე აუცილებლად ჩამოწერეთ სურვილების ნუსხა და თქვენს ოჯახის წევრებს, ახლობლებსა და ნათესავებს დაურიგეთ. თუ ისინი თქვენთან მოსვლას გეგმავენ და პატარასთვის საჩუქრის შერჩევას ცდილობენ, უმჯობესია, თუ გარკვეულ დახმარებას გაუწევთ და მიანიშნებთ, რა სახის საჩუქარი გაგახარებთ უფრო მეტად.

• ბავშვი სტრესისგან უნდა დაიცვათ

პირველი ახალი წელი ბავშვისთვის დიდი სიხარულის მომტანი უნდა იყოს. მიუხედავად იმისა, რომ თქვენ მისთვის დაუვიწყარი დღესასწაულის მოწყობას ცდილობთ, პატარას ყოველდღიური რუტინა თანმიმდევრულად უნდა დაიცვათ. ის დროულად უნდა გამოკვებოთ, ათამაშოთ, გაართოთ და დააძინოთ. ბავშვს მეტისმეტად ნუ დასტრესავთ და გადაჭარბებული მხიარულებით ნუ გადაღლით.

• საფუძველი ჩაუყარეთ ახალ ტრადიციას

ახალ წელს სიახლეებით უნდა შეხვდეთ. ეცადეთ ძველი ჩვეულებების გარდა დღესასწაული ახალი ტრადიციებითაც გაამდიდროთ. მართალია, პატარა აქტივობებში მონაწილეობის მიღებას ჯერ ვერ შეძლებს, მაგრამ სამომავლოდ ისიც ტრადიციის განუყოფელ ნაწილად იქცევა. შეგიძლიათ, ოჯახის წევრებისთვის რამდენიმე ერთნაირი პიჟამა შეიძინოთ და ყველანი სადღესასწაულოდ გამოეწყოთ. თუ გურმანთა ოჯახი გაქვთ, საჩუქრების გახსნამდე დონატები მიირთვით. ერთ-ერთი საუკეთესო საახალწლო ტრადიცია, რომელსაც შეგიძლიათ აქტიურად მისდიოთ, ქველმოქმედებაა. ოჯახის წევრებთან ერთად წინასაახალწლოდ საქველმოქმედო აქტივობებში მიიღეთ მონაწილეობა. ადამიანებს ტანსაცმლით, საყოფაცხოვრებო ნივთებით ან გარკვეული თანხით დაეხმარეთ.

• დრო ბავშვთან ერთად გაატარეთ

საუკეთესო საჩუქარი, რომელიც თქვენს შვილს შეგიძლიათ მისცეთ - დროა. საახალწლოდ ერთი დღე მთლიანად ოჯახს მიუძღვენით. პატარასთან ერთად საყიდლებზე წადით ან სხვადასხვა თამაშით გაერთეთ. ბავშვს თქვენი ყურადღება უსაზღვროდ გაახარებს. თქვენ კი ოჯახთან ერთად გატარებული დრო გაგაბედნიერებთ.

• ეწვიეთ თოვლის ბაბუას

მართალია, თქვენი შვილი ჯერ კიდევ ძალიან პატარაა, მაგრამ მას თოვლის ბაბუასთან ერთად ფოტო აუცილებლად უნდა გადაუღოთ. ბავშვის ემოციები, როდესაც ის წვერებიან მოხუცს დაინახავს, თქვენთვის დაუვიწყარ მოგონებად იქცევა. ამ ყველაფრის ფოტოზე ასახვა კი არ უნდა დაგავიწყდეთ.

 წაიკითხეთ საახალწლო წიგნები

დღესასწაულებზე სერიოზული ლიტერატურა უნდა დაივიწყოთ. სპეციალურად ახალი წლის დღესასწაულისთვის შექმნილი წიგნები შეიძინეთ და დღის განმავლობაში გარკვეული დრო კითხვას დაუთმეთ, რათა ოჯახში ამაღლებული განწყობის შენარჩუნება შეძლოთ.

• ბავშვისთვის განსაკუთრებული საჩუქარი შეიძინეთ

მართალია, ბებიები და ბაბუები პატარას აუცილებლად გაანებივრებენ, მაგრამ თქვენ ბავშვისთვის განსაკუთრებული საჩუქარი უნდა შეიძინოთ, რომელიც მის პირველ ახალ წელს უფრო გამორჩეულს და დაუვიწყარს გახდის. პატარას ისეთი ნივთი უყიდეთ, რომელსაც ის მოზრდილ ასაკში გამოიყენებს. უმჯობესია, თუ ისეთ საჩუქარს შეიძენთ, რომელიც ბავშვისთვის ერთგვარ რელიქვიად იქცევა. შეგიძლიათ პატარას ძვირადღირებული ოქროს სამაჯური უყიდოთ. ზოგიერთი შვილისთვის ძვირფას ჭურჭელს ან თეთრეულს ყიდულობს.

  • მოაწყვეთ საბავშვო წვეულება

  • საახალწლო განწყობის ასამაღლებლად სტუმრად თქვენი მეგობრები და მათი მცირეწლოვანი ბავშვები მოიწვიეთ. პატარებს თავზე სანტას ქუდები დაახურეთ და სპეციალურად ახალი წლისთვის შეძენილი სათამაშოებით გართობის შესაძლებლობა მიეცით. მშობლებმა შეგიძლიათ მათთვის ფოტოების გადაღებით გაირთოთ თავი ან სხვა აქტივობებით დაკავდეთ.

    • ბავშვის ზრდა კადრზე აღბეჭდეთ

    ფრაზა „დრო გარბის“ ყველაზე მეტად პატარებთან მიმართებაში მართლდება. ბავშვი ძალიან სწრაფად იზრდება. შვილის ყოველწლიური ზრდის მაჩვენებლის შესაფასებლად, პატარას ფოტო ნაძვის ხესთან ან ბუხართან გადაუღეთ. მსგავსი ფოტოები ყოველწლიურად უნდა გადაიღოთ. ბავშვის ზრდა კადრზე აღბეჭდეთ და ეს ყოველწლიურ ტრადიციად აქციეთ.

    • ბავშვის ოთახი განათებებით მორთეთ

    ბავშვებს ფერადი ნათურები ძალიან უყვართ. პატარას გასახალისებლად მისი საძინებელი განათებებით მორთეთ. მთავარია, იცოდეთ, რომ ბავშვს ნათურებზე წვდომა არ აქვს, რათა მის უსაფრთხოებაში დარწმუნებული იყოთ. როდესაც ბავშვს განათებულ ოთახს პირველად აჩვენებთ, მის თვალებში დანახული ბედნიერი ნაპერწკლები დაუვიწყარ მოგონებად დაგრჩებათ.

    • დაამზადეთ სადღესასწაულო ბარათები

    ყველა მშობელი ონცებობს, რომ ისეთი სადღესასწაულო ბარათი დაამზადოს, რომელზეც მისი შვილის გამოსახულება იქნება დატანილი. ბავშვისთვის საახალწლო სათამაშოები და აქსესუარები შეიძინეთ. როდესაც ის თამაშს დაიწყებს, პატარას საინტერესო ფოტოები გადაუღეთ. თუ ბავშვი ჯერ ძალიან პატარაა და თამაში არ შეუძლია, ის საახალწლო დეკორაციებთან დასვით და ფოტოები ისე გადაუღეთ. გადაღებული ფოტოებიდან საუკეთესო კადრი შეარჩიეთ და ის საახალწლო ბარათის დასამზადებლად გამოიყენეთ.

  • ბავშვს ქალაქი დაათვალიერებინეთ

  • ერთ წლამდე ასაკის ბავშვისთვის დაუვიწყარი დღესასწაულის მოსაწყობად შორეულ ქვეყნებში სამოგზაუროდ წასვლა ნამდვილად არ დაგჭირდებათ. საკმარისია ქალაქში შვილთან ერთად გაისეირნოთ. საახალწლო დეკორაციებისა და სადღესასწაულოდ მორთული ვიტრინების დანახვა ბავშვს წარმოუდგენლად გაახარებს.

    • ბავშვის შეგრძნებები წაახალისეთ

    დღესასწაულის უკეთ აღსაქმელად ბავშვის შეგრძნებები წაახალისეთ. ნება მიეცით პატარას ნაძვის ხეს შეეხოს, მისი წიწვები დაყნოსოს, სათამაშოები ხელში დაიჭიროს. ბავშვს ფერადი ნათურების ყურების შესაძლებლობა უნდა მისცეთ. პატარასთან ერთად მოუსმინეთ სადღესასწაულო მუსიკას, დარეკეთ ზარები. ბავშვს რომელიმე სადღესასწაულო კერძი გაასინჯეთ. ახალ წელს მას სიახლეებთან ზიარების შესაძლებლობა უნდა მიეცეს. ბავშვისთვის დაუვიწყარი დღესასწაულის ჩუქება საოცრად გაგახალისებთ და გაგაბედნიერებთ. 

    მომზადებულია parents.com-ის მიხედვით
    თარგმნა ია ნაროუშვილმა 

    წაიკითხეთ სრულად