Baby Bag

კითხვის უნარის დაქვეითება არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

კითხვის უნარის დაქვეითება არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვებში კითხვის პრობლემების გამომწვევ მიზეზებზე ისაუბრა და გენეტიკის მნიშვნელოვან როლს გაუსვა ხაზი:

„ეს არის ნეირობიოლოგიური მდგომარეობა. არის თუ არა ეს მემკვიდრეობითი? ლიტერატურაში ყველაზე დიდი მოცულობა არის კითხვის კვლევების. ტერმინს „დისლექსია“ დღეს უკვე ნაკლებად ხმარობენ. ეს იგივეა, რაც კითხვის უნარის დაქვეითება. ყველაზე ბევრი კვლევა არის დისლექსიაზე, რომ ეს არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით. ვერ/არ აზუსტებენ, რომელი გენები აკონტროლებენ ამას. ხშირად ისტორია არის, რომ მამაკაცის ხაზით ან ერთ, ან მეორე მხარეს აქვთ ხოლმე კითხვისა და წერის პრობლემები, მათემატიკის ნაკლებად.“

„რა იწვევს ამ ნეირობიოლოგიურ მდგომარეობას? ​მხოლოდ ერთი ფაქტორი არასდროს არ არის ხოლმე გადამწყვეტი. მნიშვნელოვანია მუცლად ყოფნისას თავის ტვინის პრენატალური განვითარების თავისებურებები. ნაყოფის ცენტრალური ნერვული სისტემა პირველი სამი თვის განმავლობაში ყალიბდება და გადის ხუთ ეტაპს. როდესაც ნეირონების დიდი ნაწილი არ კვდება და ბევრი ნეირონი რჩება, ეს ცუდია. როდესაც ბევრი ნეირონი კვდება და ცოტა რჩება, ესეც ცუდია. ნეირონების მიგრაცია - აქ არის ჩვენი უბედურება. ნეირონები გამრავლების შემდეგ შეიძლება მოხდეს ისე, რომ შუბლის ნეირონს აერიოს გზა და წავიდეს კეფაში, საფეთქლის ნეირონს აერიოს გზა და წავიდეს შუბლში. წარმოიდგინეთ, რა ხდება ასეთი ადამიანის ტვინში. ტვინი არ არის დაზიანებული. ნეირონული ქსოვილი დაზიანებული არ არის. ტვინის ფუნქციები დროზე არ ყალიბდება, რაც იწვევს დასწავლის პრობლემებს. მეორე მიზეზი არის თავის ტვინის ფუნქციური ასიმეტრია. ტვინის ორ ჰემისფეროს თავისი ფუნქციები აქვს. ორივე ტვინი მონაწილეობს ნებისმიერ ჩვენს ქცევაში. კითხვის ათვისებას ორივე ჰემისფერო სჭირდება. კითხვა მარჯვენა ჰემისფეროთი იწყება. ასოები უნდა გაარჩიო. ცუდი მკითხველისთვის შემდეგ მარცხენა ჰემისფეროზე გადასვლა არ ხდება, ის რჩება ამ სტრატეგიაზე. “ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

​წყარო

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

​რა ნიშნებით ვხვდებით, რომ ბავშვი ჰიპერაქტიურია და როგორ დავეხმაროთ სწავლის დროს კონცენტრა...
​რა ნიშნებით ვხვდებით, რომ ბავშვი ჰიპერაქტიურია და როგორ დავეხმაროთ სწავლის დროს კონცენტრაციაში? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა კლინიკური ნეიროფსიქოლოგი მაია მაჭავარიანი. - რა არ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

დიასახლისი დედები დასაქმებულ დედებთან შედარებით უფრო დეპრესიულები, ბრაზიანები და სევდიანები არიან

დიასახლისი დედები დასაქმებულ დედებთან შედარებით უფრო დეპრესიულები, ბრაზიანები და სევდიანები არიან

დედებს, რომლებიც არ მუშაობენ და მთელ დღეს ბავშვებს უთმობენ, უამრავ გამოწვევასა და სირთულესთან უხდებათ გამკლავება. უახლესი კვლევებით დგინდება, რომ უმუშევარ დედებს დასაქმებულ დედებთან შედარებით დეპრესია უფრო ხშირად ემართებათ. 60 000-მდე ქალის გამოკითხვის შედეგებმა აჩვენა, რომ დიასახლისი დედების 28 %-ს დეპრესია აწუხებდა, ხოლო დასაქმებულ დედებს შორის მსგავსი პრობლემა მხოლოდ 17 %-ს ჰქონდა.

მთელი დღის მანძილზე ბავშვებზე ზრუნვით დაკავებული ქალბატონების 41 % აღნიშნავდა, რომ ისინი ხშირად ღელავდნენ და დარდობდნენ, მაშინ როდესაც მსგავსი პრობლემა დასაქმებული დედების მხოლოდ 34 %-ს ჰქონდა.

დიასახლის დედებად ის ქალბატონები ითვლებიან, რომლებსაც სამსახური არ აქვთ და რომლებიც მთელ დღეს 18 წლამდე ასაკის შვილებთან ერთად სახლში ატარებენ. დასაქმებულ დედებად კი იმ ქალბატონებს მოიხსენიებენ, რომლებსაც 18 წლამდე ასაკის შვილი ჰყავთ და ამავდროულად სამსახურიც აქვთ. რატომ არიან უმუშევარი დედები დეპრესიულები და მოწყენილები? ზრდასრული ადამიანების უდიდესი ნაწილი მზად არ არის იმ გამოწვევებთან გასამკლავებლად, რომლებიც მათ ცხოვრებაში ბავშვის გაჩენის შემდეგ ჩნდება. როდესაც ქალი ბავშვს აჩენს, მისი სოციალური სტატუსი, მატერიალური მდგომარეობა და ყოველდღიური ცხოვრება რადიკალურად იცვლება.

დედას შვილის გაჩენა უზომოდ აბედნიერებს, თუმცა მის ცხოვრებაში ამ მნიშვნელოვან ფაქტს გარკვეული დანაკარგიც ახლავს. ერთ-ერთი მიზეზი, რის გამოც სახლში მყოფი დედები დეპრესიულები არიან, აღიარებისა და თვითრეალიზაციის მოთხოვნილებაა. ისინი ვერ გრძნობენ, რომ სათანადოდ დაფასებულები არიან. გარშემომყოფები დიასახლისი დედების მძიმე შრომას ხშირად ვერც კი ამჩნევენ. სახლში დარჩენილი დედები, რომლებიც დღის განმავლობაში უამრავ საქმეს აკეთებენ, გაწეული შრომისთვის ანაზღაურებას არ იღებენ. ისინი წელიწადში 365 დღეს შრომაში ატარებენ. დიასახლისი დედებისთვის შვებულება არ არსებობს. კიდევ ერთი ასპექტი, რომელიც სახლში შვილებთან ერთად მყოფი ქალბატონების განრისხებას იწვევს, იზოლაციაა. დიასახლის დედებს მეგობრებთან ურთიერთობის შენარჩუნება ძალიან უჭირთ, რადგან ისინი მთლიანად შვილების აღზრდაზე არიან ორიენტირებულები.

დიასახლისი დედები ხშირად აღნიშნავენ, რომ ისინი ისეთ ადამიანებთან მეგობრობენ, რომლებთანაც საერთო არაფერი აქვთ, გარდა ბავშვის აღზრდასთან დაკავშირებული საკითხებისა. შესაძლოა, რამდენიმე დღე ისე გავიდეს, რომ დიასახლის დედებს ზრდასრულ ადამიანებთან კომუნიკაციის შესაძლებლობა საერთოდ არ მიეცეთ. ბავშვებთან ურთიერთობა საოცრად სახალისოა, თუმცა ქალბატონებს მეგობრებთან კომუნიკაცია აუცილებლად სჭირდებათ.

დიასახლის დედებს სახლში შესრულებული სამუშაოს ყოველდღიური აღწერა თვითშეფასების ამაღლებაში დაეხმარება. თუ მთელ დღეს ბავშვებთან ერთად ატარებთ და სახლის მოწესრიგებაზე ზრუნავთ, მეუღლეს თქვენი ყოველდღიური საზრუნავისა და სირთულეების შესახებ ხშირად ესაუბრეთ, რათა მისგან მხარდაჭერა იგრძნოთ.

დედებმა აუცილებლად უნდა გამონახონ დრო საკუთარი თავისთვის, გაწევრიანდნენ ახლომდებარე ბიბლიოთეკაში, დაიწყონ რომელიმე ენის შესწავლა, იარონ კულინარიის კურსებზე. სოციალური და ინტელექტუალური სტიმულაცია ქალბატონების ცხოვრებას მნიშვნელოვნად გაახალისებს.

მართალია, დიასახლის დედებს დეპრესია ხშირად უტევთ, თუმცა ეს სულაც არ ნიშნავს იმას, რომ სახლში ყოფნა ყველა ქალბატონისთვის თანაბრად დამთრგუნველია. ბევრ მათგანს დიასახლისობა ძალიან ახალისებს და შვილების აღზრდა ყველაზე საინტერესო საქმედ მიაჩნია. დედები, რომლებიც პირველ ადგილზე ოჯახს აყენებენ, ხშირად კარიერაზე უარს ამბობენ და სახლში დარჩენის გადაწყვეტილებას თავად იღებენ.

მომზადებულია Metroparent.com-ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

წაიკითხეთ სრულად