Baby Bag

კითხვის უნარის დაქვეითება არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

კითხვის უნარის დაქვეითება არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვებში კითხვის პრობლემების გამომწვევ მიზეზებზე ისაუბრა და გენეტიკის მნიშვნელოვან როლს გაუსვა ხაზი:

„ეს არის ნეირობიოლოგიური მდგომარეობა. არის თუ არა ეს მემკვიდრეობითი? ლიტერატურაში ყველაზე დიდი მოცულობა არის კითხვის კვლევების. ტერმინს „დისლექსია“ დღეს უკვე ნაკლებად ხმარობენ. ეს იგივეა, რაც კითხვის უნარის დაქვეითება. ყველაზე ბევრი კვლევა არის დისლექსიაზე, რომ ეს არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით. ვერ/არ აზუსტებენ, რომელი გენები აკონტროლებენ ამას. ხშირად ისტორია არის, რომ მამაკაცის ხაზით ან ერთ, ან მეორე მხარეს აქვთ ხოლმე კითხვისა და წერის პრობლემები, მათემატიკის ნაკლებად.“

„რა იწვევს ამ ნეირობიოლოგიურ მდგომარეობას? ​მხოლოდ ერთი ფაქტორი არასდროს არ არის ხოლმე გადამწყვეტი. მნიშვნელოვანია მუცლად ყოფნისას თავის ტვინის პრენატალური განვითარების თავისებურებები. ნაყოფის ცენტრალური ნერვული სისტემა პირველი სამი თვის განმავლობაში ყალიბდება და გადის ხუთ ეტაპს. როდესაც ნეირონების დიდი ნაწილი არ კვდება და ბევრი ნეირონი რჩება, ეს ცუდია. როდესაც ბევრი ნეირონი კვდება და ცოტა რჩება, ესეც ცუდია. ნეირონების მიგრაცია - აქ არის ჩვენი უბედურება. ნეირონები გამრავლების შემდეგ შეიძლება მოხდეს ისე, რომ შუბლის ნეირონს აერიოს გზა და წავიდეს კეფაში, საფეთქლის ნეირონს აერიოს გზა და წავიდეს შუბლში. წარმოიდგინეთ, რა ხდება ასეთი ადამიანის ტვინში. ტვინი არ არის დაზიანებული. ნეირონული ქსოვილი დაზიანებული არ არის. ტვინის ფუნქციები დროზე არ ყალიბდება, რაც იწვევს დასწავლის პრობლემებს. მეორე მიზეზი არის თავის ტვინის ფუნქციური ასიმეტრია. ტვინის ორ ჰემისფეროს თავისი ფუნქციები აქვს. ორივე ტვინი მონაწილეობს ნებისმიერ ჩვენს ქცევაში. კითხვის ათვისებას ორივე ჰემისფერო სჭირდება. კითხვა მარჯვენა ჰემისფეროთი იწყება. ასოები უნდა გაარჩიო. ცუდი მკითხველისთვის შემდეგ მარცხენა ჰემისფეროზე გადასვლა არ ხდება, ის რჩება ამ სტრატეგიაზე. “ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

​წყარო

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

​რა ნიშნებით ვხვდებით, რომ ბავშვი ჰიპერაქტიურია და როგორ დავეხმაროთ სწავლის დროს კონცენტრა...
​რა ნიშნებით ვხვდებით, რომ ბავშვი ჰიპერაქტიურია და როგორ დავეხმაროთ სწავლის დროს კონცენტრაციაში? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა კლინიკური ნეიროფსიქოლოგი მაია მაჭავარიანი. - რა არ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„თუ პირველი ჯიუტობის ხანაში ჩვენ აკრძალვებს მივმართეთ, მოვა თუ არა პუბერტატის პერიოდი, უცებ იფეთქებს ბავშვი,“ - ნანა ჩაჩუა

„თუ პირველი ჯიუტობის ხანაში ჩვენ აკრძალვებს მივმართეთ, მოვა თუ არა პუბერტატის პერიოდი, უცებ იფეთქებს ბავშვი,“ - ნანა ჩაჩუა

​​ფსიქოლოგმა ნანა ჩაჩუამ ორიდან ოთხ წლამდე ასაკის ბავშვების ქცევის თავისებურებების შესახებ ისაუბრა და აღნიშნა, რომ ეს ბავშვის ცხოვრებაში ჯიუტობის ხანაა:

„ორი წლიდან ოთხ წლამდე ბავშვი აცნობიერებს, რომ „მე ვარ მე.“ ამიტომ ეს არის ჯიუტობის ხანა. ბავშვს უნდა, რომ ყველას ყველაფერი წაართვას, თვითონ არაფერი არ მისცეს. მშობლები შეწუხებულები არიან, იმართლებენ თავს, ამბობენ: „არ არის ასეთი ძუნწი. ეს აუცილებლად ასე უნდა გააკეთოს ბავშვმა. ამ დროს ბავშვი აცნობიერებს, ვინ არის. ბავშვი ფიქრობს: „მე ვარ მაშინ, როდესაც ეს ჩემია.“ ამიტომ უნდა, რომ მას ჰქონდეს ეს. ბავშვებმა ამ ასაკში იციან: „დედა ჩემია, არ მოკიდო ხელი.“ არ აძლევს ნივთს სხვას. იმიტომ კი არა, რომ ეს ნივთია მისთვის მნიშვნელოვანი, უბრალოდ აცნობიერებს, რომ თუ ეს ჩემია, ე.ი. მე ვარ.“

ნანა ჩაჩუას თქმით, გარდამავალ ასაკამდე ბავშვებს მშვიდი, ლატენტური პერიოდი აქვთ და ისინი მშობლებს ემორჩილებიან:

„გარდამავალ ასაკამდე, გოგონებთან ეს ასაკი 9-10 წელია, ბიჭებთან 10-11 წელი, ეს ასაკი ლატენტური, ფარული პერიოდია და მშვიდად მიმდინარეობს. თუ პირველი ჯიუტობის ხანაში ჩვენ ავკრძალეთ, კი ბატონო, დაგემორჩილება, მეტი რა გზა აქვს ბავშვს. ყველანაირი ძალა მშობლის მხარესაა. ფარულ პერიოდში მორჩილება კი ჩანს და ​მშობელი აღფრთოვანებულია, რომ რასაც ეტყვის ბავშვს, ყველაფერს აკეთებს. მოვა თუ არა უკვე პუბერტატის პერიოდი, უცებ იფეთქებს ბავშვი.“

„დავუშვათ ბავშვს არაფერი არ ავუკრძალეთ და ყველაფრის ნება დავრთეთ. შედეგი არის იგივე. ​სად გადის ზღვარი და რა არის ოქროს შუალედი? ცოდნაა მთავარი. „ხერხი სჯობია ღონესა, თუ კაცი მოიგონებსა.“ ღონეზე უფრო მნიშვნელოვანი ხერხია. ამ ხერხებზეა აქ ლაპარაკი. უნდა ვიცოდეთ, როგორ დავუშალოთ ბავშვს, როგორ ვუთხრათ: „არა, ეს არ შეიძლება.“ ვთქვათ გვაქვს ოჯახისთვის ძვირფასი ლარნაკი. ჩვენ ბავშვს ვეუბნებით ხელით, არავერბალურად: „არა, ეს არ შეიძლება.“ ამას ვამბობთ მტკიცედ, მაგრამ ეს არ არის საყვედური, ეს არ არის ბრაზი, ეს არ არის ხმის ტონის აწევა. მერე უნდა ახსნა, რატომ არ შეიძლება ლარნაკით თამაში. „ეს გატყდება და მერე აღარ იქნება.“ მესამე საფეხურია, რომ უნდა შესთავაზო ალტერნატივა, რომ მოდი, ამით ვითამაშოთ, ნახე, რა ლამაზია.ჩვენ იმ წინააღმდეგობაში, რომელსაც ვუწევთ ამ დროს ბავშვებს, მეტ დროს ვხარჯავთ. მშობელი აღზრდის პროცესში ზრდის არამარტო თავის შვილს, არამედ საკუთარ თავსაც,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ნანა ჩაჩუამ საპატრიარქოს ტელევიზიის გადაცემაში „განთიადი“ ისაუბრა.

წყარო: ​„განთიადი“

წაიკითხეთ სრულად