Baby Bag

კითხვის უნარის დაქვეითება არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

კითხვის უნარის დაქვეითება არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვებში კითხვის პრობლემების გამომწვევ მიზეზებზე ისაუბრა და გენეტიკის მნიშვნელოვან როლს გაუსვა ხაზი:

„ეს არის ნეირობიოლოგიური მდგომარეობა. არის თუ არა ეს მემკვიდრეობითი? ლიტერატურაში ყველაზე დიდი მოცულობა არის კითხვის კვლევების. ტერმინს „დისლექსია“ დღეს უკვე ნაკლებად ხმარობენ. ეს იგივეა, რაც კითხვის უნარის დაქვეითება. ყველაზე ბევრი კვლევა არის დისლექსიაზე, რომ ეს არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით. ვერ/არ აზუსტებენ, რომელი გენები აკონტროლებენ ამას. ხშირად ისტორია არის, რომ მამაკაცის ხაზით ან ერთ, ან მეორე მხარეს აქვთ ხოლმე კითხვისა და წერის პრობლემები, მათემატიკის ნაკლებად.“

„რა იწვევს ამ ნეირობიოლოგიურ მდგომარეობას? ​მხოლოდ ერთი ფაქტორი არასდროს არ არის ხოლმე გადამწყვეტი. მნიშვნელოვანია მუცლად ყოფნისას თავის ტვინის პრენატალური განვითარების თავისებურებები. ნაყოფის ცენტრალური ნერვული სისტემა პირველი სამი თვის განმავლობაში ყალიბდება და გადის ხუთ ეტაპს. როდესაც ნეირონების დიდი ნაწილი არ კვდება და ბევრი ნეირონი რჩება, ეს ცუდია. როდესაც ბევრი ნეირონი კვდება და ცოტა რჩება, ესეც ცუდია. ნეირონების მიგრაცია - აქ არის ჩვენი უბედურება. ნეირონები გამრავლების შემდეგ შეიძლება მოხდეს ისე, რომ შუბლის ნეირონს აერიოს გზა და წავიდეს კეფაში, საფეთქლის ნეირონს აერიოს გზა და წავიდეს შუბლში. წარმოიდგინეთ, რა ხდება ასეთი ადამიანის ტვინში. ტვინი არ არის დაზიანებული. ნეირონული ქსოვილი დაზიანებული არ არის. ტვინის ფუნქციები დროზე არ ყალიბდება, რაც იწვევს დასწავლის პრობლემებს. მეორე მიზეზი არის თავის ტვინის ფუნქციური ასიმეტრია. ტვინის ორ ჰემისფეროს თავისი ფუნქციები აქვს. ორივე ტვინი მონაწილეობს ნებისმიერ ჩვენს ქცევაში. კითხვის ათვისებას ორივე ჰემისფერო სჭირდება. კითხვა მარჯვენა ჰემისფეროთი იწყება. ასოები უნდა გაარჩიო. ცუდი მკითხველისთვის შემდეგ მარცხენა ჰემისფეროზე გადასვლა არ ხდება, ის რჩება ამ სტრატეგიაზე. “ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

​წყარო

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

​რა ნიშნებით ვხვდებით, რომ ბავშვი ჰიპერაქტიურია და როგორ დავეხმაროთ სწავლის დროს კონცენტრა...
​რა ნიშნებით ვხვდებით, რომ ბავშვი ჰიპერაქტიურია და როგორ დავეხმაროთ სწავლის დროს კონცენტრაციაში? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა კლინიკური ნეიროფსიქოლოგი მაია მაჭავარიანი. - რა არ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„თუ ჩვენ არასწორი კვების მოდელი შევთავაზეთ ბავშვს ადრეულ ასაკში, ძალიან გვიჭირს შემდეგ მისი გადაკეთება,“ - თამარ ედიბერიძე

„თუ ჩვენ არასწორი კვების მოდელი შევთავაზეთ ბავშვს ადრეულ ასაკში, ძალიან გვიჭირს შემდეგ მისი გადაკეთება,“ - თამარ ედიბერიძე

ნევროლოგმა თამარ ედიბერიძემ ბავშვის ცხოვრებაში პირველი შთაბეჭდილებების მნიშვნელობაზე ისაუბრა და აღნიშნა, რომ სასურველი ქცევის პოზიტიური მოდელის დამკვიდრება უნივერსალური სასწავლო მოდელია:

„ბავშვს არ შეუძლია იმის გაფილტვრა, პირველი შთაბეჭდილება კარგია, თუ ცუდი. ​სწორედ აქ არის ჩვენი, როგორც მოზრდილების, პასუხისმგებლობა. სასურველი ქცევის პოზიტიური მოდელი არის უნივერსალური სასწავლო მეთოდი ნებისმიერი ინფორმაციის თუ ჩვევის დასწავლისთვის. თუ ჩვენ არასწორი კვების მოდელი შევთავაზეთ ბავშვს, როგორც მაგალითი, მის ადრეულ ასაკში, ძალიან გვიჭირს შემდეგ მისი გადაკეთება.“

თამარ ედიბერიძის თქმით, სტრესულ პირობებში პირველი შთაბეჭდილებების გავლენა გაცილებით დიდია ბავშვზე, ვიდრე ზედ დაშენებული პოზიტიური გამოცდილების:

„ის, რაც სულ პირველია, ის, რაც უძველესი შთაბეჭდილებაა, სტრესულ პირობებში სწორედ ის ამოტივტივდება უფრო ადვილად, ვიდრე ზედ დაშენებული უფრო სასიამოვნო გამოცდილება. ის, ​რაც ეხება კვების მოდელის ჩამოყალიბებას, აბსოლუტურად მისაღებია ნებისმიერი ქცევის მოდელის ჩამოყალიბებისთვის. ბავშვისთვის რა არის მნიშვნელოვანი? როდესაც ამ ტიპის ქცევას აკეთებს ოჯახის წევრი, რომელიც მისთვის არის ავტორიტეტი, ძალიან ძნელია შემდეგ ვებრძოლოთ ამ ჩვევას.“

„როდესაც მეზობელი იქცევა ცუდად, ადვილია ავუხსნათ ბავშვს, რომ ეს ცუდი საქციელია. თუ იმავე ტიპის ქცევას ის ხედავს ოჯახში, ძალიან ძნელია დაუმტკიცოთ, რომ თურმე მამაც ცუდად იქცევა, დედაც ცუდად იქცევა. ამ შემთხვევაში ბავშვს ეწყება მძიმე ემოციური მდგომარეობა, ვის ენდოს. ​პირველი ათი წლის მანძილზე მოდელი არის მშობელი. თუ ეს პერიოდი გამოგვეპარა, თუ მის მეხსიერებაში არასწორი მოდელი დავამკვიდრეთ, ათი წლის შემდეგ ამ ინფორმაციასთან ბრძოლა არის ძალიან ძნელი, ხშირ შემთხვევაში შეუძლებელიც,“ - აღნიშნულ საკითხზე თამარ ედიბერიძემ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.

წყარო: ​„პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“

წაიკითხეთ სრულად