Baby Bag

5 საათის კანონი: თუ თქვენ კვირის განმავლობაში სწავლას 5 საათს მაინც არ უთმობთ, პასუხისმგებლობის გრძნობა გაკლიათ

5 საათის კანონი: თუ თქვენ კვირის განმავლობაში სწავლას 5 საათს მაინც არ უთმობთ, პასუხისმგებლობის გრძნობა გაკლიათ

„მთელი ჩემი ცხოვრების მანძილზე არასდროს შევხვედრივარ ბრძენ ადამიანს, რომელიც მთელ თავისუფალ დროს კითხვას არ უთმობდა. მე ასეთი არავინ შემხვედრია,“ - ჩარლი მანგერი, მილიარდერი.

რატომ კითხულობდა მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე დაკავებული ადამიანი, ამერიკის შეერთებული შტატების პრეზიდენტი ბარაკ ობამა ყოველდღიურად ერთი საათი მაინც? რატომ უთმობდა კითხვას და ფიქრს თავისი დროის 80%-ს მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე მსხვილი ინვესტორი უორენ ბაფეტი? რატომ ხდება, რომ ყველაზე საქმიანი და წარმატებული ადამიანები დღის განმავლობაში სულ ცოტა ერთ საათს მაინც კითხულობენ, სხვები კი საკუთარი სიზარმაცის გასამართლებელი საბუთების ძიებით არიან დაკავებულები?! სწავლისთვის დროის დახარჯვა ერთ-ერთი საუკეთესო ინვესტიციაა. ბენჯამენ ფრანკლინი ამბობდა, რომ „ცოდნაში ჩადებული ინვესტიცია ყოველთვის უდიდეს ინტერესს იწვევს.“

ადამიანების დიდი ნაწილი ცოდნის მნიშვნელობას ვერ აცნობიერებს. ეცადეთ, საკუთარი თავის დაზოგვაზე ნაკლებად იზრუნოთ. უწყვეტი განათლების მიღებას თუ ეცდებით, ცოდნის საოცარ ძალას მალევე იგრძნობთ.

„ინტელექტუალური კაპიტალი ფინანსურ კაპიტალს ყოველთვის აჯობებს,“ - პოლ ტუდორ ჯონსი, მილიარდერი, ინვესტორი და ფილანთროპი.

ჩვენ ცხოვრების უდიდეს ნაწილს ფულის შეგროვებაში, მის დახარჯვასა და ჩვენს ფინანსურ მდგომარეობაზე ღელვაში ვატარებთ. ხშირად ვამბობთ, რომ სწავლისთვის დრო არ გვრჩება, რადგან ფულის გამომუშავებაზე ზრუნვას ძალიან დიდ ენერგიას ვუთმობთ. ჩვენ იმ ეპოქის დასაწყისში ვცოვრობთ, რომელსაც ცნობილი ფუტურისტი პიტერ დიამანდისი „სწრაფ დემონეტიზაციას“ (მონეტის ღირებულების გაუფასურება) უწოდებს. ტექნოლოგიების განვითარება ძვირადღირებულ პროდუქტებზე ხელმისაწვდომობას ზრდის, რის გამოც მათი ფასი მნიშვნელოვნად იკლებს. ზოგიერთი პროდუქტის და მომსახურების შეძენას კი ჩვენ სრულიად უფასოდ ვახერხებთ.

დემონეტიზაცია მომავალში უფრო სწრაფი ტემპით გაგრძელდება. ვირტუალური რეალობა ისეთ ძვირადღირებულ თავგადასავლებს, როგორებიცაა, გოლფის სათამაშოდ ან კონცერტებზე სიარული, ბევრად ხელმისაწვდომ ფასში შემოგვთავაზებს. მართალია, ვირტუალურ რეალობასა და სინამდვილეს შორის განსხვავება აშკარაა, თუმცა ვირტუალური რეალობის წინსვლა და დომინირება აშკარად იზრდება.

განათლებისა და ჯანდაცვის ღირებულების მატებასთან ერთად, აღნიშნულ სფეროებში ინოვაციების სიმრავლე დემონეტიზაციის დაჩქარებას კიდევ უფრო შეუწყობს ხელს. უმაღლესი განათლების უახლესი ინსტიტუციები აქტიურად ცდილობენ ფასების მაქსიმალურად შემცირებას ექსკლუზიური ონლაინ კურსების, მაღალანაზღაურებადი უნარების სწავლების ან მხოლოდ სპეციალურ მოთხოვნილებებსა და საჭიროებებზე დაფუძნებული განათლების მიწოდებით.

ახალი მოწყობილობებისა და ტექნოლოგიების წყალობით სამედიცინო დიაგნოსტირება დისტანციურადაც იქნება შესაძლებელი, რაც ხელოვნური ინტელექტის გამოყენებით მოხერხდება. ეს ყოველივე კი ჯანდაცვის სისტემაში რევოლუციური ცვლილებების გამომწვევ მიზეზად იქცევა. ახალი ტექნოლოგიების გამოყენება ჯანდაცვაზე დახარჯული თანხების რაოდენობას მნიშვნელოვნად შეამცირებს, რადგან მათი დახმარებით დაავადებების პრევენცია გამარტივდება და მკურნალობისთვის სერიოზული თანხების მობილიზების საჭიროება შემცირდება.

მართალია, თანამედროვე სამყაროში სხვადასხვა სერვისი და მომსახურება იაფდება, მაგრამ განათლების ღირებულება მნიშვნელოვნად იმატებს.

„მეოცე საუკუნის უდიდესი მოვლენა ფაქტებისა და სინამდვილის რადიკალური დამხობაა. სახელმწიფოთა ტექნოლოგიების, პოლიტიკისა და ეკონომიკის სიმდიდრე, რომელიც მატერიალური ფორმით არის მოცემული, მნიშვნელობასა და ღირებულებას სწრაფად კარგავს. გონების ძალა საგნების ძლიერებაზე დომინირებას იწყებს,“ - ჯორჯ ჯილდერი, ტექნოლოგიების ექსპერტი.

ცოდნის ღირებულების ზრდის ერთ-ერთი აშკარა მაგალითი თვითმართვადი ავტომობილების ინდუსტრიაა, რომელში დასაქმებული თითოეული ნიჭიერი ადამიანის გასამრჯელო 10 მილიონ დოლარს უტოლდება. აღნიშნული ანაზღაურების მისაღებად კი ახალგაზრდებს განსაკუთრებული და გენიალური უნარების გამოვლენა არ სჭირდებათ. მათ მომავლის პროფესიებისთვის საჭირო ცოდნა და გამოცდილება უნდა გააჩნდეთ. ადამიანები, რომლებიც ახალ ცოდნას სწრაფად ითვისებენ, მზარდ და მაღალბიუჯეტურ ინდუსტრიაში თავს მარტივად იმკვიდრებენ.

ადამიანები, რომლებიც მთელ დროს მუშაობას უთმობენ, ახალი ცოდნის შეძენაზე კი ნაკლებად ზრუნავენ, რისკ-ჯგუფს მიეკუთვნებიან. ისინი წარმოების ავტომატიზაციასთან ერთად სამუშაო ადგილებს მარტივად დაკარგავენ, ისევე როგორც, ეს 2000-2010 წლებში წარმოებაში მომუშავე მუშების უდიდეს ნაწილს დაემართა, მათი 85% რობოტებმა ჩაანაცვლეს.

ეკონომიკური კიბის ქვედა საფეხურზე მყოფი ადამიანები საკუთარ ადგილს მარტივად კარგავენ, რის კომპენსირებასაც ვერ ახერხებენ, მაშინ როდესაც კიბის სათავეში მოქცეულ დასაქმებულებსა და დამსაქმებლებს ძალიან ბევრი ახალი შესაძლებლობა აქვთ და უპრეცედენტოდ მაღალ ანაზღაურებასაც იღებენ. დასაქმებული ადამიანების მიერ სამსახურის დაკარგვა ვაკანტური ადგილების ნაკლებობით არ არის გამოწვეული. მთავარი პრობლემა კვალიფიციური კადრების დეფიციტია, რომლებიც დაკისრებულ მოვალეობას თავს სრულფასოვნად გაართმევენ.

2015 წელს ამერიკის შეერთებულ შტატებში თანამშრომლების მაძიებელი კომპანიების რეკორდული რიცხვი დაფიქსირდა, მიუხედავად ამისა, იმავე წელს უმუშევარი ადამიანების რიცხვი ამერიკაში 17 მილიონს უტოლდებოდა. დასაქმებული ადამიანების დიდი ნაწილი კი ნახევარ განაკვეთზე მუშაობდა და სრულფასოვანი სამსახურის ძიებაში იყო.

თანამედროვე სამყაროში ცოდნის მაღალი დონე ვალუტის უნიკალურ ნაირსახეობად იქცა. ცოდნა ფულია, რომელიც ღირებულებათა გაცვლისა და შენახვისთვის საუკეთესო მედიუმს წარმოადგენს. თუმცა ფულისგან განსხვავებით ცოდნის გაცემა მის დაკარგვას არ ნიშნავს. რაც უფრო მეტ ცოდნას გასცემთ, მით მეტად გახსოვს ის, რაც გაეცით, უკეთ იგებთ იმას, რაც იცით, გონებაში ახალი იდეები გებადებათ და საკუთარი იდენტობის აღმოჩენასაც მარტივად ახერხებთ.

ცოდნის გადაცემა თავისუფალი და მოქნილი პროცესია. მისი ღირებულება დროსთან ერთად იზრდება. ცოდნა ბევრი ისეთი რამის შეძენაში გეხმარებათ, რასაც ფულით ვერ იყიდით. მისი დახმარებით ჯანსაღ, ნამდვილ ურთიერთობებს ამყარებთ და ბედნიერებასაც აღწევთ. ცოდნა საკუთარი მიზნების სწრაფად მიღწევაშიც გეხმარებათ, ის თქვენი ტვინის ფუნქციებს აუმჯობესებს. ცოდნის შეძენა სახალისო და საინტერესო პროცესია. მისი დახმარებით თქვენი მეტყველების უნარი უმჯობესდება და თქვენთან ურთიერთობა ყველასთვის სასიამოვნოა. ცოდნა ისეთ ადამიანებთან ურთიერთობის საშუალებას გაძლევთ, რომელთა არსებობის შესახებ არაფერი იცოდით. თქვენ სამყაროს ათასობით ადამიანის პერსპექტივიდან ხედავთ, რაშიც თქვენი მრავალმხრივი გამოცდილება და სიბრძნე გეხმარებათ.

„თანამედროვე სამყაროში მოვლენები ძალიან სწრაფად ვითარდება, ყველაფერი მოძრაობს და ინფორმაცია მარტივად ვრცელდება, კითხვა კი სიმშვიდის მოპოვებასა და ახალი პერსპექტივის აღმოჩენაში მეხმარებოდა, რაც ჩემთვის შეუფასებელი სიმდიდრე იყო. ვერ ვიტყვი, რომ ამ აღმოჩენების წყალობით მე უკეთეს პრეზიდენტად ვიქეცი, მაგრამ მათი დახმარებით 8 წლის მანძილზე ბალანსის შენარჩუნებას ვახერხებდი. ეს ადამიანს ძნელად ეძლევა და შემდეგ არასდროს ტოვებს,“ - ბარაკ ობამა.

6 უმთავრესი უნარი ახალი ცოდნის ეკონომიკის დასაუფლებლად

„21-ე საუკუნეში გაუნათლებლები არ იქნებიან ადამიანები, რომლებიც ვერ კითხულობენ ან ვერ წერენ, ისინი იქნებიან ადამიანები, რომლებიც ვერ სწავლობენ, ვერ ივიწყებენ ნასწავლს ან ვერ ანაცვლებენ მას ახალი ცოდნით,“ - ალვინ ტოფლერი.

ყურადღებით გაეცანით იმ 6 მთავარ უნარს, რომელიც ახალი ცოდნის ეკონომიკის დაუფლებაში დაგეხმარებათ

  • დროის შესაფერისი ცოდნის იდენტიფიცირება

ცოდნის ღირებულება სტატიკური არ არის. ის საზოგადოებრივ შეხედულებებთან ერთად იცვლება. ახალი ტექნოლოგიების გაჩენა მნიშვნელოვნად ამცირებს იმ ადამიანების რიცხვს, რომლებიც მათთან მუშაობის შესაბამის უნარებს ფლობენ, რაც მსგავსი ტიპის ცოდნის ღირებულებას ზრდის. ადამიანების უმეტესობა სწრაფად ითვისებს ახალ ცოდნას, რადგან მაღალი ანაზღაურების მიღების სურვილი აქვს. ცოდნის დაგროვება კი მის ფასს კვლავ ამცირებს.

  • ცოდნის სწრაფად დაუფლება

შესაძლებლობათა ფანჯარა ყოველთვის ცოტა ხნით იღება და სწრაფად იხურება. ადამიანს ცოდნის სწრაფად ათვისების უნარი უნდა ჰქონდეს. მენტალური მოდელების გაგებისა და გამოყენების შესაძლებლობა თქვენ ახალ გარემოებებთან ადაპტირებაში ძალიან დაგეხმარებათ. მენტალური მოდელების გამოყენება თუ შეგიძლიათ, თქვენ ნებისმიერ სფეროში შეძლებთ ცოდნის სწრაფად დაგროვებას. ახალი მასალის ათვისებისთვის თქვენ ფუნდამენტური ცოდნა გჭირდებათ, რომელიც სწავლისთვის საჭირო ძირითადი უნარებით მოგამარაგებთ.

  • საკუთარი უნარებისა და შესაძლებლობების სხვებისთვის გაზიარება

ერთი და იმავე უნარების მქონე ადამიანებს ხშირად ერთმანეთისგან რადიკალურად განსხვავებული თანამდებობები უჭირავთ და მათი შემოსავლებიც მნიშვნელოვნად განსხვავდება. თქვენ აუცილებლად უნდა გქონდეთ საკუთარი შესაძლებლობების გაზიარების უნარი, რათა სხვები მათ მნიშვნელობაში დაარწმუნოთ. ადამიანების დიდი ნაწილი მთელ თავის დროს ტექნიკური უნარების განვითარებაზე ხარჯავს, თუმცა კომუნიკაციის უნარი ძალიან სუსტი აქვს, რაც მათ საკუთარი შესაძლებლობების რეალიზაციის საშუალებას ნაკლებად აძლევს.

  • ცოდნის ფულად გადაქცევა და სასურველი შედეგის მიღწევა

ცოდნის დახმარებით მაღალი შემოსავლის მიღების ძალიან ბევრი გზა არსებობს. თქვენ შეგიძლიათ მაღალანაზღაურებადი სამსახური იშოვოთ, საკუთარი ბიზნესი წამოიწყოთ, გაყიდნოთ თქვენი ცოდნა, როგორც მომსახურე პერსონალმა, გახდეთ კარგი რეპუტაციის მქონე მოაზროვნე, რომელიც ლიდერული თვისებებით გამოირჩევა.

  • სწავლაში წარმატებული ინვესტიციის განხორციელება

თითოეულ ჩვენგანს აუცილებლად ესაჭიროება სპეციფიკური უნარის განვითარება, რომლის დახმარებითაც საკუთარი ფინანსური შესაძლებლობების ფარგლებში ონლაინ კურსების, სასერთიფიკატო პროგრამებისა და სახელმძღვანელოების შერჩევას სწორად შეძლებს. სწავლაში წარმატებული ინვესტიციის განსახორციელებლად აუცილებელია რისკის მენეჯმენტის, ფინანსური ოპერაციების რისკისგან დაზღვევისა და დივერსიფიკაციის სტრატეგიების ცოდნა.

  • ცოდნის დაუფლების უნარის განვითარება

ცოდნის დაუფლების უნარის განვითარება მასალის სწრაფად ათვისებაში გვეხმარება. როდესაც ადამიანი ერთი წიგნის წაკითხვას ერთ კვირას ანდომებს, ის 30%-ით უსწრებს იმ ადამიანს, რომელიც ერთ წიგნს 10 დღის განმავლობაში კითხულობს. სწრაფად ათვისების უნარის განვითარება ძალიან მნიშვნელოვანია, რათა დროის შესაფერისი განათლების მიღება შევძლოთ.

ცოდნის შეძენისთვის აუცილებელია სიზარმაცეზე უარის თქმა და მოტივაციის მაქსიმალურად გაზრდა. „იცხოვრეთ ისე, თითქოს დღეს თქვენი ცხოვრების უკანასკნელი დღეა, მაგრამ ისწავლეთ ისე, როგორც უკვდავმა,“ - მაჰათმა განდი.

წარმატებული მეწარმე ბენ კლარკი 5 წლის განმავლობაში ყოველდღიურად დილის 7 საათიდან 9-ის ნახევრამდე მთელ დროს მეცადინეობას უთმობდა. შვილის დაბადების შემდეგ კი ის თავის დილის საათებს მთლიანად ბავშვთან ურთიერთობისთვის იყენებდა. ადამიანების უმეტესობა შვილების გაჩენის შემდეგ მნიშვნელოვნად იცვლის ცხოვრების წესს. ბენ კლარკმა სამუშაო საათების რაოდენობა შეამცირა, თუმცა სწავლას კვლავინდებურად დიდ დროს უთმობდა. ის ყოველდღიურ რეჟიმში ნაკლებს მუშაობდა, თუმცა საკუთარი კარიერისთვის გაცილებით მეტს აკეთებდა, ვიდრე ოდესმე. სწავლის დახმარებით მან იმაზე მეტის გაკეთება შეძლო, ვიდრე საკუთარ საწარმოში ყოველდღიური შრომით ახერხებდა. თუ ცოდნის შეძენა გსურთ, თავის გამართლებას ნუ დაიწყებთ. სწავლისთვის დღეში 15 წუთის გამოყოფით, წლის განმავლობაში 100 საათს ცოდნის შეძენას დაუთმობთ, რაც თქვენს პროფესიონალურ წინსვლას მნიშვნელოვნად დააჩქარებს.

თანამედროვე სამყაროში ცოდნა ფუფუნება არ არის, ის აუცილებლობად იქცა, რის გამოც ჩვენს თავს სწავლაზე უარის თქმის უფლებას ვეღარ მივცემთ. მსოფლიოში ყველაზე დაკავებული და წარმატებული ადამიანები ცოდნის შეძენისთვის დღეში სულ ცოტა ერთ საათს მაინც ხარჯავენ. ამის გაკეთება თქვენც შეგიძლიათ. ყოველთვის გამონახეთ დრო სწავლისთვის, მაშინაც კი, როდესაც ძალიან დაკავებული ხართ. სწავლისთვის განკუთვნილი დრო ყოველთვის მაქსიმალურად გამოიყენეთ და ყურადღების გაფანტვისგან თავი დაიზღვიეთ. სწავლის დროს სპეციალური ტექნიკები შეიმუშავეთ, რომელთა დახმარებით წაკითხული ინფორმაციის დამახსოვრებას მარტივად შეძლებთ.

წარმატებული ადამიანების მთავარი საიდუმლო მათ მდგრად და სტაბილურ განვითარებაშია. ისინი ყოველთვის თანმიმდევრულად მოქმედებენ და საკუთარ არჩევანს არასდროს ღალატობენ.

მომზადებულია mediu​m.com-ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

შეიძლება დაინტერესდეთ

ტკბილი და ცხიმიანი საკვები ტვინის კოგნიტურ ფუნქციებს არღვევს და ნერვულ სისტემას აზიანებს

ტკბილი და ცხიმიანი საკვები ტვინის კოგნიტურ ფუნქციებს არღვევს და ნერვულ სისტემას აზიანებს

დიდი ხანია ტკბილი და ცხიმიანი პროდუქტები ჩვენი ყოველდღიურობის განუყოფელ ნაწილად იქცა. ადამიანის ორგანიზმს არაჯანსაღ კვებით ჩვევებთან გამკლავება უჭირს. იმავეს თქმა შეგვიძლია ჩვენი ტვინის შესახებ. არაჯანსაღი პროდუქტებით კვება მის ფუნქციებს ისევე აზიანებს, როგორც მთლიან ორგანიზმს. ჩვენი განწყობა, ემოციური მდგომარეობა და ფსიქიკა საკვების გავლენით მნიშვნელოვნად იცვლება. ყველამ კარგად ვიცით, რომ სწრაფი კვების პროდუქტები გვასუქებს, თუმცა მეცნიერების მტკიცებით, მსგავსი საკვების მიღება ჩვენს ტვინსაც აზიანებს.

ყველაფერი ჩვენი პირველი კვებიდან იწყება, როდესაც ჯერ კიდევ დედის მუცელში ვიმყოფებით. ადამიანის ტვინი მის დაბადებამდე ყალიბდება. დედის კვების რაციონი ნაყოფის განვითარებაზე უდიდეს ზეგავლენას ახდენს. ავსტრალიელმა მეცნიერებმა 23 000 ორსული ქალის კვებითი ჩვევების შესწავლის შემდეგ მათი შვილების ფსიქიკური ჯანმრთელობა და ქცევები გამოიკვლიეს. მკვლევარები ბავშვებს 18 თვის ასაკიდან ხუთ წლამდე აკვირდებოდნენ. აღმოჩნდა, რომ ტკბილეულის, მარილიანი და ცხიმიანი საკვების მოყვარულ დედებს აგრესიული შვილები ჰყავდათ. იმ დედების შვილები, რომლებიც ორსულობისას ბევრ ტკბილეულსა და ცხიმიან საკვებს იღებდნენ, უხეში ქცევით გამოირჩეოდნენ და ისტერიკებსაც ხშირად აწყობდნენ. მეცნიერებმა აღმოაჩინეს, რომ ბავშვის ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე უდიდეს გავლენას ახდენდა მისი კვებითი ჩვევებიც, მიუხედავად იმისა, თუ რას მიირთმევდა დედა ორსულობის პერიოდში. მეცნიერების მტკიცებით, ბავშვები, რომლებიც ჯანსაღ საკვებს არ იღებენ და მეტისმეტად ბევრ ცხიმიან ან ტკბილ პროდუქტს მიირთმევენ, აგრესიულები და სევდიანები არიან. ისინი ხშირად ხედავენ ღამის კოშმარებს და შფოთვითი აშლილობებით იტანჯებიან. ავსტრალიაში ჩატარებული კვლევის შედეგები ნიდერლანდებში, კანადასა და ესპანეთში ჩატარებული კვლევებითაც დადასტურდა.

არაჯანსაღი საკვები სასარგებლო ნივთიერებებს თითქმის არ შეიცავს, რის გამოც ორგანიზმი იფიტება. საფრანგეთში, ბორდოს უნივესიტეტში მეცნიერები არაჯანსაღ კვებაზე მყოფ ვირთხებს აკვირდებოდნენ. ვირთხებს, რომლებსაც ორგანიზმში ჯანსაღი ცხიმების, კერძოდ კი ომეგა 3-ის დეფიციტი ჰქონდათ, შფოთვითი აშლილობა და შიშები აწუხებდათ. მათ სინათლის დანახვა აკრთობდათ და თავს გამუდმებით სიბნელეს აფარებდნენ. ომეგა 3 -ის დეფიციტის გამო ტვინი ნორმალურად ფუნქციონირებას ვეღარ ახერხებდა. საქმე იმაშია, რომ ომეგა 3 -ს ორგანიზმი თავად ვერ გამოიმუშავებს. ის საკვების სახით უნდა მივიღოთ. ცხიმიანი თევზი, ჯანსაღი ხორცი, მარცვლეული, მცენარეული ცხიმები და თხილი ომეგა 3-ის საუკეთესო საბადოებია. თანამედროვე მსოფლიოში ადამიანების უდიდეს ნაწილს ომეგა 3-ის დეფიციტის პრობლემა აქვს. ომეგა 3- ის საჭირო რაოდენობით მიღება განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ორსულებისთვის, რათა ნაყოფის სრულფასოვან განვითარებას ხელი არ შეეშალოს. ომეგა 3 რეგულარულად უნდა მიიღონ მოზარდებმა და ასაკოვანმა ადამიანებმაც.

ტვინის სრულფასოვანი ფუნქციონირებისთვის მნიშვნელოვანია, რომ ორგანიზმს ჯანსაღი ნივთიერებებისა და მინერალების დეფიციტის პრობლემა არ შეექმნას. რა ემართება ნეირონებს, როდესაც სწორად არ ვიკვებებით და ყოველთვის ერთსა და იმავე პროდუქტებს მივირთმევთ? საფრანგეთში მეცნიერებმა ზაზუნებზე სპეციალური კვლევა ჩაატარეს. ისინი ზაზუნებს მხოლოდ სიმინდს აჭმევდნენ, სხვა საკვები პროდუქტები მათი რაციონიდან სრულად გამორიცხეს. ერთგვაროვანი პროდუქტებით კვებამ ზაზუნების ნერვულ სისტემაზე ნეგატიურად იმოქმედა. ისინი აგრესიულები იყვნენ და ხმაურისადმი ჰიპერმგრძნობელობას ავლენდნენ. მდედრი ზაზუნების 80 % ახალშობილ ზაზუნას დაბადების პირველივე დღეს კლავდა. ზაზუნების არანორმალური ქცევა არასწორმა კვებამ და ვიტამინ B3-ის დეფიციტმა გამოიწვია. მას შემდეგ, რაც ზაზუნების რაციონში სიმინდის გარდა ვიტამინ B3-იც ჩართეს, მათი ფსიქიკური მდგომარეობა გამოსწორდა. ზაზუნები არანორმალურ ქცევას აღარ ავლენდნენ. ისინი ახალშობილებზე ზრუნავდნენ და მათ მიმართ სითბოს გამოხატავდნენ.

მეცნიერების მტკიცებით, საკვები რაციონის ვიტამინებით, ცხიმოვანი მჟავებით და მინერალებით გამდიდრება ადამიანებში აგრესიული ქცევის შემცირებას შეუწყობს ხელს. ნიდერლანდებში მკვლევარებმა რვა ციხეში აწარმოეს კვლევა, რომელშიც პატიმრები მონაწილეობდნენ. სამი თვის განმავლობაში პატიმრებს ვიტამინებს, მინერალებსა და ცხიმოვან მჟავებს აძლევდნენ, შემდეგ კი მათ ქცევას აკვირდებოდნენ. იმ პატიმრებში, რომლებიც ჯანსაღად იკვებებოდნენ, დაპირისპირებისა და ინციდენტების რიცხვმა 1/3 - ით მოიკლო.

საკვები არამხოლოდ ჩვენს განწყობასა და იმპულსებზე ზემოქმედებს, ის ჩვენ მიერ მიღებულ გადაწყვეტილებებზეც უდიდეს ზეგავლენას ახდენს. გერმანიაში ჩატარებული უახლესი კვლევებით დასტურდება, რომ საკვები ჩვენს ფიქრებზე ზემოქმედებს. ლაბორატორიაში 24 ცდისპირს ორი სხვადასხვა სახის საუზმე შესთავაზეს. საუზმობის შემდეგ ერთი და იმავე ადამიანი ერთსა და იმავე საკითხზე სრულიად სხვადასხვა გადაწყვეტილებას იღებდა, აზრს კი იმის მიხედვით იცვლიდა, თუ რას მიირთმევდა საუზმედ. ერთ შემთხვევაში ექსპერიმენტის მონაწილეები ცილით მდიდარ საკვებს იღებდნენ, მეორედ კი ნახშირწყლოვან პროდუქტებს. აღმოჩნდა, რომ ცილებით მდიდარი საკვების მირთმევის შემდეგ ადამიანები უფრო გონივრულ გადაწყვეტილებებს იღებენ, ვიდრე შაქრით მდიდარი პროდუქტების მირთმევის შემდეგ. მკვლევარებმა ცდისპირების სისხლის ანალიზი აიღეს. ისინი მათ სისხლში ჰორმონებისა და ამინომჟავების დონეს ამოწმებდნენ. ისინი განსაკუთრებით ინტერესდებოდნენ კორტიზოლის, ინსულინისა და ადრენალინის დონით. მკვლევარებს ასევე აინტერესებდათ, რამდენად ცვლიდა საკვების მიღება სისხლში ამინომჟავების შემცველობას. როგორც აღმოჩნდა, განსხვავებული საკვები ტვინის ფუნქციებსა და ნეირონებს შორის კავშირზე განსხვავებულად ზემოქმედებს. გერმანიაში კვლევები კვლავ გრძელდება და მეცნიერები საბოლოო დასკვნის მოლოდინში არიან.

შაქრითა და არაჯანსაღი ცხიმებით გაჯერებული პროდუქტები ჩვენს განწყობაზე ძლიერად ზემოქმედებს. ავტრალიაში, სიდნეის უნივერსიტეტში მეცნიერებმა ვირთხებზე ექსპერიმენტი ჩაატარეს. ისინი ვირთხებს იაფფასიანი პროდუქტებით კვებავენ, რომლებიც ნებისმიერ სუპერმარკეტში იყიდება, მაგ. ჩიფსები, ნამცხვრები, ორცხობილები და ა.შ. არაჯანსაღი კვება ვირთხების კვებით ჩვევებს მნიშვნელოვნად ცვლიდა. ისინი ორმაგად მეტს მიირთმევდნენ, ვიდრე ჩვეულებრივ და დანაყრებულები არასდროს იყვნენ. როგორც აღმოჩნდა, არაჯანსაღმა საკვებმა ვირთხების მეხსიერების უნარიც დააქვეითა. მეცნიერებმა აღმოაჩინეს, რომ მაღალცხიმიანი და შაქრის მაღალი შემცველობის მქონე პროდუქტების რეგულარულად მიღება ვირთხების ჰიპოკამპუსსაც აზიანებდა. ჰიპოკამსუპის დაზიანება სწავლისა და დამახსოვრების უნარს მნიშვნელოვნად ასუსტებს. კვლევებით დგინდება, რომ ოთხი დღის მანძილზე არაჯასაღი პროდუქტებით კვება ტვინის კოგნიტურ ფუნქციებს აქვეითებს.

მკვლევარები ასკვნიან, რომ მაღალცხიმიანი და შაქრის მაღალი შემცველობის მქონე პროდუქტებით კვება ანთებითი პროცესების განვითარებას უწყობს ხელს. როგორც აღმოჩნდა, ანთებითი მოლეკულები ტვინამდე აღწევს და ნეირონების ურთიერთკავშირსაც არღვევს. ითვლებოდა, რომ ნეირონები ანთებითი მოლეკულებისგან დაცულები იყვნენ, რადგან ისინი დამცავი ბარიერით არიან შემოსაზღვრული, თუმცა არაჯასაღი კვება აღნიშნულ ბარიერსაც აზიანებს და ტვინის ფუნქციების დაქვეითებას იწვევს. მეცნიერები ადამიანებს უკვე წლებია აფრთხილებენ, რომ მაღალცხიმიანი და შაქრის მაღალი შემცველობის მქონე არაჯანსაღი პროდუქტები არ უნდა მიირთვან, თუ სურთ, რომ სიმსივნის, დიაბეტის, ჭარბწონიანობისა და ჯანმრთელობის სხვა პრობლემები თავიდან აიცილონ. მიუხედავად ამისა, ადამიანები კვლავ აქტიურად მიირთმევენ სწრაფი კვების ნაწარმს და სხვა არაჯანსაღ საკვებს.

შაქრის შემცველ პროდუქტებზე გაზრდილი მოთხოვნილება მეცნიერების კვლევის საგანია. ითვლება, რომ შაქარი ძლიერ დამოკიდებულებას იწვევს. კვლევებით დგინდება, რომ შაქარი ისეთივე ძლიერ დამოკიდებულას იწვევს, როგორსაც ნარკოტიკი. ერთ-ერთი ექსპერიმენტის დროს ვირთხებს რეგულარულად აძლევდნენ შაქარსა და კოკაინს. რამდენიმე კვირის შემდეგ ვირთხები არჩევანის წინაშე დააყენეს. მათ შაქრის შემცველი პროდუქტი ან კოკაინი უნდა აერჩიათ. როგორც აღმოჩნდა, ვირთხებმა უპირატესობა შაქარს მიანიჭეს. მეცნიერები ვარაუდობენ, რომ შაქარი ნარკოტიკებთან შედარებით უფრო ძლიერ დამოკიდებულას იწვევს. ის ამ მხრივ კოკაინისა და ჰეროინის გავლენასაც აჭარბებს.

კვლევებით ასევე დგინდება, რომ რაც უფრო ხშირად მიირთმევს ადამიანი შაქრის შემცველ პროდუქტებს, მით უფრო ნაკლებად იღებს ის სიამოვნებას მათი მირთმევის დროს. ამასთან, მით უფრო იზრდება ტკბილი პროდუქტების მიღების მოთხოვნილება. ხოლო ის ადამიანები, რომლებიც ტკბილეულს იშვიათად მიირთმევენ, კვების დროს გაცილებით მეტ სიამოვნებას იღებენ, ამასთან, მათ შაქრის შემცველი პროდუქტების დანახვისას მადის კონტროლი საერთოდ არ უძნელდებათ.

მეცნიერების მტკიცებით, ტვინის ნორმალური ფუნქციონირებისა და ორგანიზმის ჯანმრთელობისთვის მნიშვნელოვანია, რომ კვების რაციონი მაქსიმალურად გავამრავალფეროვნოთ. ის პროდუქტები, რომლებსაც მივირთმევთ კუჭ-ნაწლავის მიკრობიოტის ჩამოყალიბებაში უდიდეს როლს ასრულებს. მიკრობიოტა თავის მხრივ ტვინის ფუნქციებზე ზემოქმედებს. საკვების სწორად შერჩევით ჩვენ მენტალური ჯანმრთელობის შენარჩუნება შეგვიძლია. უკანასკნელი წლების მანძილზე მეცნიერები რეკომენდაციას უწევენ ხმელთაშუა ზღვის დიეტას, რომელიც მცენარეული საკვებით ძალიან მდიდარია. აღნიშნული დიეტის მიმდევრები დიდი რაოდენობით ბოსტნეულს, ხილსა და პარკოსნებს მიირთმევენ. დიეტურ რაციონში გვხვდება თევზი, თხილი, ნიგოზი და ზეითუნის ზეთი. მრავალფეროვანი პროდუქტებით კვება ნაწლავის მიკრობიოტას მრავალფეროვნებას უნარჩუნებს. ხმელთაშუა ზღვის დიეტა ადამიანებს დეპრესიისა და სტრესის დამარცხებაშიც ეხმარება, რაც უკვე კვლევებითაც არის დადასტურებული.

საკვები ტვინის ჯანმრთელობის შენარჩუნებაში უდიდეს როლს ასრულებს. წითელი ხილი და კენკრა დიდი რაოდენობით პოლიფენოლს შეიცავს, რომელიც, თავის მხრივ, ნეირონების გაახალგაზრდავებას უწყობს ხელს. ტვინის განვითარებისთვის იდეალური რაციონის შერჩევა ჯერ ვერავინ შეძლო, თუმცა ბალანსირებული, მრავალფეროვანი დიეტა საუკეთესო არჩევანია. შაქრისა და არაჯანსაღი ცხიმის დაბალი შემცველობის მქონე პროდუქტები, ხილი და ბოსტნეული ორგანიზმის გაჯანსაღებას უწყობს ხელს. მეცნიერები ადამიანებს რაციონის სწორად შედგენისკენ მოუწოდებენ და ურჩევენ შაქრის შემცველ ან მაღალცხიმიან, არაჯანსაღ პროდუქტებზე საბოლოოდ თქვან უარი.

​წყარო

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

წაიკითხეთ სრულად