Baby Bag

რა როლს ასრულებს ხელოვნება ბავშვის განვითარებაში

რა როლს ასრულებს ხელოვნება ბავშვის განვითარებაში
სასკოლო კურიკულუმებში, როგორც წესი, განსაკუთრებული ყურადღება ლიტერატურასა და მათემატიკას ეთმობა, ხელოვნება კი მსგავსი პრივილეგიებით არ ​სარგებლობს. ბავშვებში კრეატიულობის განვითარებას და მათთვის ვიზუალური სილამაზის აღქმის სწავლებას უდიდესი მნიშვნელობა აქვს, რადგან ყველაზე პრიმიტიული შემოქმედებითი აქტივობაც კი ბავშვის განვითარებაში მნიშვნელოვან როლს ასრულებს.

რა როლს ასრულებს ხელოვნება ბავშვის განვითარებაში?

მოტორული უნარები: შემოქმედებითი აქტივობების უდიდესი ნაწილი ბავშვისგან ისეთი მოძრაობების შესრულებას ითხოვს, რომლებიც მის მოტორულ განვითარებაზე ძალიან დადებითად ზემოქმედებს. ფუნჯის გამოყენებით ხატვა, ნახატების გაფერადება თუ პლასტილინით ძერწვა ბავშვის მოტორულ უნარებს მნიშვნელოვნად ხვეწს. 3 წლის ასაკის ბავშვს წრის შემოხაზვა უნდა შეეძლოს, გარდა ამისა ის მაკრატლის გამოყენებით ფურცლების უსაფრთხოდ დაჭრასაც უნდა ახერხებდეს. ოთხი წლის ასაკში ბავშვი კვადრატს თავისუფლად უნდა ხატავდეს, ხოლო მაკრატლის გამოყენებით ფურცელს სწორ ხაზზე ჭრიდეს. ნაადრევ ასაკში მაკრატლის გამოყენება ბავშვს წერისთვის საჭირო სიმარჯვესა და მოქნილობას უყალიბებს.

ენობრივ-კომუნიკაციური უნარები: მცირეწლოვან ბავშვებში შემოქმედებითი აქტივობა ან ხელოვნებაზე საუბარი მათი ენობრივ-კომუნიკაციური უნარების განვითარებას უწყობს ხელს. ბავშვები ფერების, ფორმებისა და გარკვეული მოქმედებების აღმნიშვნელ სიტყვებს სწავლობენ. უკვე ერთი წლის ასაკიდან მშობლებმა ბავშვის წარმოსახვის განვითარებაზე ზრუნვა უნდა დაიწყონ. მათ შეუძლიათ ფურცელი დაჭრან, შემდეგ მრგვალად შეფუთონ და ბავშვს უთხრან, რომ ეს ბურთია. სასკოლო ასაკის ბავშვს კი მარტივი სიტყვებით თავისი განცდებისა და ფიქრების გადმოცემა უნდა შეეძლოს. მან უნდა ისაუბროს თავის დამოკიდებულებაზე ამა თუ იმ ნახატის მიმართ, უნდა აღწეროს რას ხედავს ნახატზე და რა განცდებს იწვევს მასში ამა თუ იმ მხატვრის შემოქმედება.

გადაწყვეტილების მიღება: შემოქმედებითი აქტივობა ბავშვს კრიტიკული აზროვნებისა და პრობლემის გადაჭრის უნარებს უვითარებს. გამოცდილება, რომელსაც ბავშვი ხელოვნების გაკვეთილზე იღებს, მას ცხოვრებაშიც გამოადგება. თუ ბავშვები ხელოვნების რომელიმე დარგს გულმოდგინეს იკვლევენ, ატარებენ ახალ ექსპერიმენტებს და აქვთ თავიანთი იდეები, ე.ი. მათ შეუძლიათ ნებისმიერ სფეროში კრეატიული და შემოქმედებითი ადამიანები იყვნენ.
ვიზუალური შემეცნება: ხატვა, ძერწვა, კუბებით სახლების შენება და სხვა მსგავსი აქტივობები ბავშვს ვიზუალური შემეცნების უნარებს უვითარებს. ბავშვები სივრცის სწორად აღქმას სწავლობენ. კითხვის სწავლამდე ბავშვი სამყაროს შესახებ ინფორმაციას სწორედ ვიზუალური აღქმის დახმარებით იღებს. თანამედროვე ბავშვები გრაფიკული გამოსახულების წყალობით გაცილებით მეტ ცოდნას იღებენ, ვიდრე ეს რამდენიმე ათეული წლის წინ ხდებოდა.

გამომგონებლობა: როდესაც ბავშვებს საკუთარი თავის გამოხატვის შესაძლებლობა ეძლევათ და ისინი შემოქმედებითი აქტივობებით კავდებიან, როგორც წესი, მათ ინოვაციური იდეებზე ფიქრის სურვილი უჩნდებათ. საზოგადოების განვითარებისთვის გამომგონებელი და შემოქმედებითი ადამიანების არსებობა ფუნდამენტური მნიშვნელობისაა. სოციუმის წინსვლისთვის აუცილებელია ისეთი ადამიანების სიმრავლე, რომლებიც პროგრესულად აზროვნებენ, პრობლემის გადაჭრის ახალ გზებზე ფიქრობენ და ნებისმიერი საკითხის შესახებ თავიანთი განსახვავებული ხედვა აქვთ.

კულტურული მრავალფეროვნების შესახებ ცოდნის დაგროვება: თანამედროვე სამყაროში რასიზმისა და სექსიზმის გამოვლინებებს ძალიან ხშირად ვხვდებით. ბავშვი, რომელიც თოჯინით თამაშობს, შესაძლოა მის მიმართ აგრესიას ავლენდეს, რაც, შესაძლოა, თოჯინის თმის ან კანის ფერმა ან სხვა ფიზიკურმა მახასიათებელმა გამოიწვიოს. ბავშვს არჩევანის თავისუფლების შესახებ აუცილებლად უნდა ვასწავლოთ. ხელოვნების გაკვეთილი კი ამის საშუალებას იძლევა, რადგან ბავშვი ხედავს, რომ მხატვარი სამყაროს თავისებური ხედვის გადმოსაცემად სხვა და სხვა ფერს და ფორმას იყენებს, ასევე იქცევიან არქიტექტორები და დიზაინერებიც. ბავშვი უნდა მიხვდეს, რომ განსხვავებული ფერი ან წარმომავლობა არაფერს ცვლის, რადგან სამყარო ძალიან მრავალფეროვანია და მისი მშვენიერებაც სწორედ ამაშია.

აკადემიური მოსწრების ამაღლება: კვლევებით დასტურდება, რომ შემოქმედებითი წარმატება და სხვა სახის მიღწევები ერთმანეთთან დადებით კორელაციაშია. ბავშვები, რომლებიც ხელოვნების წრეებზე დადიან, როგორც წესი, სკოლაშიც მაღალი აკადემიური მოსწრებით გამოირჩევიან. ისინი მათემატიკასა და ლიტერატურაშიც ავლენენ საკუთარ ნიჭს, რადგან ხელოვნება მრავალფეროვანი ინტერესების ჩამოყალიბებას უწყობს ხელს.

ავტორი: ია ნაროუშვილი

შეიძლება დაინტერესდეთ

​ფრთხებიან მასწავლებლები გამოცდების ხმაზე?!

​ფრთხებიან მასწავლებლები გამოცდების ხმაზე?!

თითქმის 15 წელია, რაც გაუთავებელი რეფორმებისა და სიახლეების ქაოსში ტრიალებს განათლების სისტემა. მერამდენე წელია ტარდება გამოცდები საგნობრივ თუ პროფესიულ ნაწილში და მერამდენე წელია, მომლოდინე ადამიანების რიცხვი, რომლებსაც სკოლაში სურთ სწავლება, იზრდება და იზრდება.

მაშინ, როდესაც მასწავლებლების გამოცდები პირველად დაანონსდა, ერთი ამბავი მოჰყვა ამ ამბავს. იყო შიში, გაურკვევლობა და სიახლეებისამდი მიუღებლობა, თუმცა, დროთა მანძილზე გამოჩნდა, რომ ეს გამოცდები პირდაპირ იქნებოდა მასწავლებლების პროფესიულ განვითარებაზე მიბმული და ყველა ეტაპზე „მუდამ მათთანა მყოფელი“. და ამ სიტუაციის შემდეგ, ალბათ ბევრი ვერც წარმოიდგენდა, რომ ახლაც კი, ამდენი წლის შემდეგ, მასწავლებელთა გამოცდები იქნებოდა ყოველ წელს აქტუალური თემა.

ის ადამიანები, რომლებიც წლებია ამ სისტემაში არიან, მიჩვეულნი იყვნენ იმას, რომ მათი პროფესიული უნარები ეჭვქვეშ არასდროს დადგებოდა, რადგან არასდროს არავის მოსვლია თავში, რომ პედაგოგების კვალიფიკაცია შეემოწმებინა. წლების მანძილზე სკოლა ის ადგილი იყო, სადაც თავს აფარებდნენ ადამიანები, იყვნენ კომფორტის ზონაში და სახელსა და პატივს ამოფარებულები, უშიშრად ეგებებოდნენ ყველა სიახლეს, რადგან მათი სკოლიდან წასვლა მხოლოდ მათსავე კეთილ ნებაზე იყო დამოკიდებული.

არადა წლებმა თავისი ქნა და ისტორიულმა გამოცდილებამ და თანამედროვეობამ თვალნათლივ დაგვანახა ის, რომ მასწავლებლობა სულაც არაა ხელშეუხებელი პროფესია და პირიქით, სწორედ მასწავლებლებს სჭირდებათ მუდმივი სიახლეების რეჟიმში ცხოვრება, რადგან სწორედ მათზეა დამოკიდებული ბევრი რამ.

სკოლაში მიღებული განათლება და გამოცდილება მთელი ცხოვრების მანძილზე გვდევს თან. პირადად მე, სკოლაში მიღებული ზოგადი განათლებით ვიწონებ დღემდე თავს და ალბათ, მივეკუთვნები იმ ადამიანების უიშვიათეს რიცხვს, რომლებსაც გაუმართლათ და სკოლაში მხოლოდ კითხვაზე „რა“ კი არ სთხოვდნენ პასუხს, არამედ, „რატომ“ და „როგორ“ კითხვებიც საკმაოდ აქტუალური იყო.

წლების მანძილზე დაგროვებული გამოცდილება იმის თქმის საფუძველს ნამდვილად იძლევა, რომ ყოველ წელს თუ არა, ზოგჯერ მაინც უნდა შემოწმდეს იმ ადამიანების კვალიფიკაცია, რომლებსაც ჩვენი შვილების აღზრდას ვანდობთ. კვალიფიკაციაში მხოლოდ საგნის სწავლება არ იგულისხმება, რადგან მასწავლებელმა შეიძლება საგანი ზედმიწევნით იცოდეს, თუმცა, ის უნარები, რაც უშუალოდ სწავლების პროცესს სჭირდება, უბრალოდ არ გააჩნდეს ან პირიქით, უყვარდეს და პატივს სცემდეს მოსწავლეებს, თუმცა, მისი ცოდნა არ შეესაბამებოდეს გარემოს მოთხოვნებს.

როცა ამ ბლოგს ვწერდი, სოციალურ ქსელში ერთ ვიდეოს გადავაწყდი, სადაც ერთ-ერთი მასწავლებელი იმ შემთხვევაში, თუ სკოლიდან გაუშვებდნენ, სუიციდით იმუქრებოდა. რა თქმა უნდა, ზედმეტი სენტიმენტალიზმით გაჟღენთილი ამბის უკან არაფერი იყო იმის შესახებ ნათქვამი, თუ, რატომ და როგორ დადგა ეს კონკრეტული ადამიანი ამ შედეგის წინაშე.

დაახლოებით სამი წელია, რაც განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო აანონსებს სკოლებიდან იმ პედაგოგების გაშვებას, რომლებიც ვერ ჩააბარებენ იმ გამოცდებს, რომლებიც მათ უნარებსა და რაც მთავარია, საგნის ცოდნას ამოწმებს. ცხადია, ამ წლების მანძილზე არც ერთ პედაგოგს არ დაუტოვებია სკოლა, რადგან ეს პროცესი იმდენად მარტივი ნამდვილად არაა, როგორსაც სამინისტრო წარმოგვიდგენს. ამ არასწორმა პრაქტიკამ კი მიგვიყვანა იმ პროცესამდე, რომელსაც ახლა ყველანი ერთად ვუყურებთ და რაც მთავარია, განვიცდით იმას, თუ, რა ხდება სკოლებში.

ცხადია, მმართველი რგოლის დადანაშაულება ბევრ რამეში შეიძლება და სამინისტროს არათანმიმდევრული ნაბიჯების ჩამოთვლა ძალიან, ძალიან შორს წაგვიყვანს, თუმცა, ვფიქრობ, რომ მეორე მხარეს, ანუ მასწავლებლების მხარეს მსხვერპლის ადგილი ნამდვილად არ არის.

წარმოიდგინეთ, რომ მთელი ოცი წელია სკოლაში ასწავლით. ამ ოცი წლის მანძილზე არავის არასდროს არ შეუწუხებიხართ და თუ გაწუხებდნენ, მხოლოდ იმიტომ, რომ თქვენს განვითარებაზე ზრუნავდნენ. თქვენი მოსწავლეები აბარებდნენ გამოცდებს, ზოგი თავისით, ზოგი რეპეტიტორების დახმარებით, თუმცა, მაინც მიიჩნეოდა, რომ წარმატებული მასწავლებელი ხართ და აი, დადგა, დრო, როდესაც, იმისთვის, რომ ისევ თქვენ განვითარდეთ პროფესიულად, აგიმაღლდეთ სტატუსი და შესაბამისად, მოგემატოთ ანაზღაურება, გთხოვენ, იმ საგანში ჩააბაროთ გამოცდა, რომელსაც ოცი წელია ასწავლით. და თქვენ ამ გამოცდას ვერ აბარებთ. იმ საგნის გამოცდას, რომელიც ჯერ ოთხი წელი ისწავლეთ უნივერსიტეტში და შემდეგ ოცი წელი სხვებს ასწავლიდით. ხომ თქვენც ხვდებით, რომ აბსურდია?!

ნებისმიერ დაინტერესებულ ადამიანს შეუძლია იმ ტესტების ნახვა, რომელსაც განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო პედაგოგებს სთავაზობს და ალბათ, აქვე, უნდა აღინიშნოს, რომ ეს ტესტები იმდენად მწირ და მიზერულ ცოდნას ამოწმებს, რომ ნამდვილად აბსურდია იმის თქმა, რომ დაუძლეველი და რთული საკითხებია, მით უმეტეს, იმ ადამიანისთვის, რომელიც წლებია სკოლაში ასწავლის.

ამას ისიც ემატება, რომ მთავარი მაქსიმალური ქულის ან თუნდაც, ქულათა ნახევრის აღება კი არა, არამედ, მინიმალურზე მინიმალური ზღვარის გადალახვაა, მაშინ როდესაც სხვებისთვის, ვისაც მასწავლებლობა უნდა, ზღვარი მაქსიმალური ქულის 60 პროცენტზე მეტი იყო. და ეს „სხვები“ იმაზე მეტად წარმატებით აბარებენ ამ გამოცდებს და ადასტურებენ მასწავლებლის კომპეტენციას, ვიდრე მოქმედი მასწავლებლები.

და ამ ყველაფრის შემდეგ სასირცხვილო თუ არა, მინიმუმ, უხერხეული მაინცაა მსხვერპლის როლში თავის წარმოჩენა და იმის მტკიცება, რომ ეს კონკრეტული გამოცდები „სპეციალურად იმისთვის მოიგონეს, რომ მასწავლებლები სკოლებიდან გაგვიშვან“.

თანამედროვე სამყაროში მასწავლებლობა აღარ არის ისეთი მარტივი, როგორც წლების წინ იყო. პრინციპში, აღარც სამყაროა ისეთი, როგორიც ადრე და ამ სამყაროში სკოლამ უნდა შეასრულოს თავისი ღირსეული როლი, როლი, რომელიც აკისრია პიროვნებების ჩამოყალიბების პროცესში. სკოლის შემადგენელი ძირითადი ბირთვი კი მასწავლებლები არიან, რომლებიც, ალბათ, სანამ ვინმე სხვის ჩამოყალიბებაზე დაიწყებენ ზრუნვას, თავად უნდა განვითარდნენ. და ამ პროცესის მიმდინარეობისას ალბათ მივალ იმ ეტაპამდეც, როდესაც, თუ ჩვენი შესაძლებლობები და გარემოს მოთხოვნები არ მოდის შესაბამისობაში, უბრალოდ, მივხვდეთ, რომ ამ კონკრეტულ პროფესიაში ჩვენი ადგილი არ არის. 

წაიკითხეთ სრულად