Baby Bag

„მედარდებიან ჩვენი ბავშვები, მოზარდები, მათი ფსიქოსომატური მდგომარეობა... სახლებში გამოკეტილები, კოშმარული სიზმრის დასასრულის მოლოდინით ცხოვრობენ და ენატრებათ სილაღე“

„მედარდებიან ჩვენი ბავშვები, მოზარდები, მათი ფსიქოსომატური მდგომარეობა... სახლებში გამოკეტილები, კოშმარული სიზმრის დასასრულის მოლოდინით ცხოვრობენ და ენატრებათ სილაღე“

ამის შესახებ სოციალურ ქსელში პედიატრი, მედიცინის მეცნიერებათა დოქტორი ინგა მამუჩიშვილი წერს.

მედარდებიან ჩვენი ბავშვები, მოზარდები, მათი ფსიქოსომატური მდგომარეობა... ძალიან ბევრი მირეკავს სხვადასხვა პრობლემით: ფობიები, აგზნებადობა, უძილობა, ისტერიები, ეკრანმიჯაჭვულობა ნომერ პირველი პრობლემა, რაც იწვევს ინფორმაციულ, ემოციურ სტრესს და საბოლოოდ ოქსდაციური სტრესის განვითარებას!!! აღარც სიყვარული, აბა საიდან კომუნიკაციები მხოლოდ ვირტუალური, არც სხვა გრძნობები, რომელთა ატროფიაც ხდება დროთა განმავლობაში... გახსოვთ???? დაჭერობანა, დამალობანა, წრეში ბურთი. ამ თამაშების დროს რაღაცნაირად ხდებოდა გრძნობათა რეალიზება, იმას იჭერდნენ, ვინც მოწონდათ, ბურთს ესროდნენ, დასდევდნენ დაჭერობანას დროს, თმებს აწიწკნიდნენ, გმირობის ჩადენას ლამობდნენ ბიჭები, კლასში შეყვარებული გოგონას ჩადენილ დანაშაულს (მაგალითად, ყვავილის ქოთნის გატეხვა) თვითონ იბრალებდნენ, ამ გრძნობების გამოხატვის უამრავი საშუალება იყო... ახლა... ვირტუალური სამყარო... ენატრებათ მეგობრები, თვალების შემოცეცება, ნაზი შეხება... ქურთუკის საყელოს გასწორება, შოკოლადის ან წიგნის მიწოდების დროს ხელის ხელთან შეხება, რვეულის ან წიგნის წასართმევად გამოკიდება, დაჭერა და თვალებში გრძნობით ჩახედვა, სუფთა და სპეტაკი... დიახ, ეს ყველაფერი ენატრებათ ბავშვებს, ნიღაბში იმალება გრძნობები, ქვეცნობიერში ილექება ნატვრა და ოცნება... მეშინია, გრძნობათა ატროფია არ დაეწყოთ... როდესაც მშობლებს მათი ნერვული აშლილობის ამ მიზეზებს განვუმარტავ, არ უნდათ აღიარება (მშობლიური ეგოიზმი), მაგრამ დამიჯერეთ ასეა... ნუ გაგიკვირდებათ მათი აფექტურობა, წუწუნი, უხასიათობა... იგიჟეთ თქვენც ხშირად მათთან ერთად, მოუსმინეთ იმ მუსიკას, რასაც უსმენენ, გაუტოლეთ თავი, მოუყევით თქვენი თავგადასავლები, მეტად მოეფერეთ, ოღონდ თანაგრძნობის გარეშე! არასოდეს არ დაამციროთ მოზარდი, არ დაუწუნოთ არჩევანი, „არ აშაყიროთ“ (ეს მათ ყველაზე მეტად არ ესმით და აღიზიანებთ) ნუ აავსებთ შენიშვნებით! მეტი ოპტიმიზმი ხმის ტონში! მეტი იმედი! მეტი დამაჯერებლობა!!! ის, რომ მალე დამთავრდება ეს კოშმარი და ჩვეული რუტინული ყოფა დაიწყება, რომელიც მათია და ენატრებათ, მაგრამ თქვენიც მესმის ჩემო ძვირფასებო, თქვენს ნერვებსაც მოფრთხილება უნდა... თუმცა თქვენს მეხსიერებაში კარგი მომენტებიც ხომ არის, ტკბილად გასახსენებელი, ამათ ცნობიერებას კი ძალიან უჭირს, ძალიან!!! ჯერ პატარები არიან, მათ ახლა უნდათ აწყვეტა, თავისუფლება, გრძნობებთან თამაში, სპორტი, სიმღერა, სწავლა... სამწუხაროდ, სახლებში გამოკეტილები, კოშმარული სიზმრის დასასრულის მოლოდინით ცხოვრობენ და ენატრებათ სილაღე. კიდევ ერთხელ გილოცავთ, განსაკუთრებით ჩემს ბავშვებს და მოზარდებს. ჩვენ დავამარცხებთ ვირუსს და თქვენ გაგათავისუფლებთ სულიერი ტყვეობიდან, დაგიბრუნებთ ბედნიერ ბავშვობას, გპირდებით.

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ბავშვთან ურთიერთობის მთავარი პრინციპი არის თავისუფალი არჩევანი კონკრეტულ პირობებში,“ - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„ბავშვთან ურთიერთობის მთავარი პრინციპი არის თავისუფალი არჩევანი კონკრეტულ პირობებში,“ - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ბავშვთან ურთიერთობის მთავარი პრინციპის შესახებ ისაუბრა და თავისუფალი არჩევანის მნიშვნელობას გაუსვა ხაზი:

„შეიძლება ჩვენ ვერ შევაფასოთ, ​რა არის ცუდი და კარგი, ამიტომ ცუდიც კარგი გვეგონოს და ჩვენი ბავშვები ასეთ ქცევაში წავახალისოთ. მეორეა, როგორ მოვახერხოთ მიუღებელი ქცევის ელიმინირება. მე პირადად ძალადობის წინააღმდეგი ვარ. ჩვენგან იგებს ბავშვი ამას. ჩვენგან ხედავს როგორ შეიძლება მანიპულირება, ფსიქოლოგიური ძალადობა, ​არ არის სავალდებულო, რომ დაარტყა ადამიანს. ბავშვთან ურთიერთობის მთავარი პრინციპი არის თავისუფალი არჩევანი კონკრეტულ პირობებში. კონკრეტული პირობები არასდროს არის უსაზღვრო. მას აქვს ჩარჩო. ეს ჩარჩო ისედაც არსებობს, მაგრამ მშობელი ამატებს პირობას. აკრძალვა არ ხდება. უნდა შევუთანხმდეთ ბავშვს, რამდენი ხანი დასჭირდება სამეცადინოდ, რამდენი კიდევ რაღაც საქმის გასაკეთებლად და ამდენი ხანი გაატაროს კომპიუტერთან. ეს უნდა შეთანხმდეს შვილსა და მშობელს შორის. ეს შეთანხმება უნდა იყოს დაცული.“

თამარ გაგოშიძის თქმით, ბავშვის წახალისება ძალიან სასარგებლოა და ის კარგი ქცევის განმტკიცებას უწყობს ხელს:

„ცხადია, ჩვენ შეგვიძლია წავახალისოთ მცირეწლოვანი ბავშვები, მათ შორის, ცხრა წლის ასაკისაც. ჯილდო არ არის ცუდი რამ ჩვენი ტვინისთვის. ის შესაბამისი ქცევის ალბათობას ზრდის. გარკვეული პერიოდის შემდეგ წახალისება ბავშვს აღარ დასჭირდება. ​ჩვენი ქცევით ბავშვს ვაჩვევთ იმას, რომ მან არაძალადობრივი გზით მოახერხოს თავისი იმპულსის შეკავება, დაგეგმვა და თავისი ქცევის მართვა.“

თამარ გაგოშიძემ ადამიანის ტვინის განვითარების და კონკრეტული უნარების ჩამოყალიბების პროცესებზეც ისაუბრა. მისი თქმით, აღმასრულებელი ფუნქციების შეძენას განსაკუთრებული მნიშვნელობა ენიჭება:

„მე ვარ ნეიროფსიქოლოგი და ჩემთვის ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს,​ როდესაც აღზრდაზე ვსაუბრობთ, რა ემართება ჩვენს ტვინს. ჩვენი ტვინი ძალიან სწრაფად განვითარებადია, თუმცა ზოგიერთი უნარი და თვისებები ძალიან გვიან ვითარდება. მოტორიკა ძალიან სწრაფად ვითარდება. შვიდი წლის ასაკში ბავშვს იგივე მოტორული უნარები აქვს, რაც შემდეგ 30 წლის ასაკში ექნება. არსებობს ერთი ადამიანური უნარი, რომელიც ჩვენ ადამიანობას გვანიჭებს - ეს არის ე.წ. აღმასრულებელი ფუნქციები. რა არის აღმასრულებელი ფუნქცია? იმისთვის, რომ მე ქცევა შევასრულო, ჩემ გარშემო არსებული ყველა გამღიზიანებელი უნდა შევაკავო და მიზნის შესაბამისად ვიმოქმედო. ჩემი ქცევა უნდა დავგეგმო, რაღაცები გადავავადო, თუ საჭიროა ეს მიზნის მისაღწევად.“

„აღმასრულებელი ფუნქცია არის მიზნის მიღწევა, მიზნის დასახვა, იმპულსის შეკავება, გადავადება, გადაწყვეტილების მიღება.​ ახლა შევხედოთ ჩვენს საზოგადოებას, ვიკავებთ იმპულსს, გადაწყვეტილებას ადეკვატურად ვიღებთ? ძალიან საინტერესოა მიკერძოებული აზროვნება, რომელიც ყველას გვახასიათებს. გვაქვს მენტალური მოდელი, რომელშიც ყველაფერს ჩასვამ, მაგრამ ადამიანი იმიტომ ხარ, რომ შენი მენტალური მოდელის კრიტიკული ანალიზი მოახდინო. შენ შეგიძლია ყველაფერი მოაქციო შენს მენტალურ მოდელში, მაგრამ ეს არ იქნება რეალობა და არც სამართლიანი იქნება,“ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ პირადი ექიმი - მარი მალაზონია

წაიკითხეთ სრულად