Baby Bag

„განა ყველაფერი გვინდა რასაც სკოლაში გვასწავლიან? - ბავშვები ხშირად მართლები არიან და ჩვენს უაზრობებს ებრძვიან...“

„განა ყველაფერი გვინდა რასაც სკოლაში გვასწავლიან? - ბავშვები ხშირად მართლები არიან და ჩვენს უაზრობებს ებრძვიან...“

„არის ასეთი კანონი, სულიერი ერთობის, როდესაც მე ჩემი სიბრძნით შევდივარ ბავშვის ცხოვრებში, ვგრძნობ, რა უნდა მას და ნაწილობრივ ვეთანხმები მის მისწრაფებებს.

მე თუ დავეთანხმები მის მისწრაფებებს, ჩემმა და მისმა სურვილებმა ერთმანეთი გადაკვეთეს. ეს პატარა ნაწილი გადაკვეთის საკმარისია, რომ მე ბავშვი ჩემს გზაზე დავითანხმო. პედაგოგიური პროცესი სწორედ თანხმობებზე იგება.

შეუთახმდით ბავშვს წინასწარ, აი მაგალითად, საბავშვო ბაღის პერიოდი მოდის. წაიყვანეთ იქ ბავშვი, დაათვალიერებინეთ, უთხარით აი ბავშვები რა კარგად თამაშობენ. პირველ ხანებში, როდესაც მიიყვანთ საბავშვო ბაღში, იქ ახლოს უნდა იყოთ. ბავშვს თქვენთან განშორება უჭირს და სხვას უნდა შეეგუოს.

ბავშვს რამდენსაც დააძალებთ, იმდენ კონფლიქტში აღმოჩნდებით. ის ვერ გაიგებს, რათ უნდა მათემატიკა, ფიზიკა ან ქიმია და მართლაც, განა ყველაფერი გვინდა რასაც სკოლაში გვასწავლიან? ბავშვები ხშირად მართლები არიან და ჩვენს უაზრობებს ებრძვიან და ჩვენ გვინდა, ეს უაზრობები გავიტანოთ მათთან ჭიდილში. ამიტომ თანხმობა გვინდა მათთან.

სულიერ ურთიერთობას რომ მოვნახვთ, მისი დობილი, ძმობილი რომ იქნები, აი ეს არის თანხმობა. შენ გაუხსნი გულს, ისიც იგივეს აკეთებს. შენ დამალავ რამეს, ხვალ ისიც იგივეს იზამს.

საბავშვო ბაღში ან სკოლაში რომ მიგყავს წვიმიან და ქარიან ამინდში, ბავშვი რომ აგიტყდება, არ მინდა ასე ჩაცმაო. მერე დედა ატეხავს, აბა ნახე რა ხდება გარეთ, თვალები არ გაქვსო? მას კი აი არ უნდა! არ გქონიათ ასეთი შემთხვევა? არადა თანხმობაა აქ მთავარი. აბა ჰკითხე, მოდი შვილო მანახე, რა ჩავიცვათ დღეს, როგორი ჩაცმული დადის ხალხი ქუჩაში. თვითონ დაინახავს და გირჩევს, დიდობა დაუკმაყოფილდა და შედგა თანხმობა.

ასეთი პატარა საიდუმლოებები ბევრია ჰუმანურ პედაგოგიკაში. თუ ამას გაყვები მოთმინებით, ბავშვი თვალსა და ხელს შუა გეზრდება სხვანაირი.“

აკადემიკოსი შალვა ამონაშვილი

წყარო: არტარეა

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მე აუცილებლად წავუკითხავ ჩემს პირველკლასელებს „დედაენას“, მაგრამ ამ სახელმძღვანელოთი ანბანს არ ვასწავლი...“

„მე აუცილებლად წავუკითხავ ჩემს პირველკლასელებს „დედაენას“, მაგრამ ამ სახელმძღვანელოთი ანბანს არ ვასწავლი...“

„მე აუცილებლად წავუკითხავ ჩემს პირველკლასელებს „დედაენას“, მაგრამ ამ სახელმძღვანელოთი ანბანს არ ვასწავლი.


რატომ? მოგახსენებთ:


კითხვის სწავლების დროს მთავარი ფოკუსი მიმართულია სიტყვის დეკოდირებისკენ. რაც გულისხმობს ცალკეული, შესწავლილი ასოების ჯერ გახსენებას, შემდეგ მარცვლად ქცევას, გამთლიანებას (სინთეზს) და ბოლოს, ამოკითხული ბგერებით სიტყვის გააზრებას, თუ რა წაიკითხა.
რთულია, არა?


რა თქმა უნდა. წარმოიდგინეთ, რამდენ ოპერაციას ასრულებს ერთი სიტყვის წაკითხვის (გაშიფვრის) დროს ბავშვის ტვინი. 


ამიტომ იძაბებიან ისინი, კითხვის დროს - აქნევენ ფეხებს, სხეულს ამოძრავებენ სხვადასხვა მიმართულებით, სუნთქვა უჩქარდებათ, ძალას ატანენ ნერწყვის ყლაპვას და ა. შ. თითქოს ამით ტვინს აიძულებენ ამ რთული პროცესის დაძლევაში დახმარებას.


ამას დამატებული ჩვენი მკაცრი ტონით ნათქვამი: 


„გააჩერე ფეხები!“ 

„წესიერად დაჯექი და ნუ ცქმუტავ!“

„არ მომწონს, თავიდან!“


ამ დროს ირთვება დაზეპირების მექანიზმი და ბავშვის გონება სწრაფად იმახსოვრებს წინადადების პირველი სიტყვის ლოგოგრაფიულ ხატს. 


წაიკითხავს პირველ სიტყვას ( მისთვის სიმბოლოს) და მაშინვე ჩაარაკრაკებს დანარჩენს. ჩვენ კი კმაყოფილნი იმით, რომ ბავშვმა სხაპასხუპით წაგვიკითხა გაკვეთილი, გვგონია, რომ საქმე გადასარევად გვაქვს და პრობლემას ვერ ვხედავთ.


ახლა წარმოიდგინეთ მოთხრობა, დატვირთული უცხო, ძირითადად აგრარული ლექსიკით, რომელიც ცალკე განმარტებას ითხოვს და ურთულებს პირველკლასელს ტექსტის გააზრებას. 


მეტყვით, რა, არ უნდა იცოდეს ბავშვმა რა არის გუთანი, ჯარა, გობი, თითისტარი?


ცხადია, ეს სიტყვები უნდა ვასწავლოთ, მაგრამ არა პირველკლასელებს, კითხვის სწავლებისას, არამედ მეორე, მესამე კლასში გავუმდიდროთ ლექსიკა ქართული ძარღვიანი სიტყვებითა და გამოთქმებით. ამ დროს, მერწმუნეთ, უფრო ეფექტურიცაა, რადგან 7-8 წლის ასაკის ბავშვი თვითონვე ხვდება კონტექსტში ბევრი სიტყვის მნიშვნელობას. ჩვენი ახსნით კიდევ უფრო გავუმყარებთ ცოდნას.


სიტყვებისა და ფრაზების განმარტება იქით იყოს და ტექსტის ავთენტურობაზეც მოგახსენებთ. ყველასთვის საყვარელ, ერთი შეხედვით, სახალისო „თხა და გიგოზე“ შევაჩერებ თქვენს ყურადღებას.


1. „გამოვიდა გიგო სოფლის მოედანზე, ჩამოჯდა კუნძზე“...


თითქოს ყველა სიტყვა ნაცნობია ბავშვებისთვის. მაგრამ ტექსტის კითხვის დროს მასწავლებელმა აუცილებლად უნდა განუმარტოს მოსწავლებს „სოფლის მოედანი“, რომლის მნიშვნელობა თვით სოფელში მცხოვრებმა ბავშვებმა აღარ იციან, მგონი. :)ქალაქელებისთვის კი მოედანი ხელოვნურსაფარიან სტადიონთან ასოცირდება. :)


ცხადია, უნდა განუმარტო და ესარის, რომ ამძიმებს ბავშვის აღქმას, რომლის გონებაც სულ სხვა მიმართულებით მუშაობს ამ დროს.


2. „ გამოექანა შორიდან თხა, დაეჯახა რქებით გიგოს...“


და ამ დროს შეწუხებული ბავშვები:


„მაას, სად შეარჭო რქები?“
„თვალში რომ მოხვედროდა?“


ვიცი, რაც გაიფიქრეთ. დიახ, ჩვენც წაგვიკითხეს თავის დროზე და მსგავსი ემოცია არ გამოუწვევია, გავიცინეთ კიდეც, არა? 


ჰოდა, იქნებ ამაზეც დავფიქრდეთ, ახლა რატომ არ ეცინებათ ბავშვებს ამაზე?


3. დაბოლოს, მინდა ფსიქოლოგებს დავუსვა კითხვა:


ნუთუ, გიგოს საქციელში ხედავთ ასაკისთვის შეუფერებელ ქმედებას? 6 წლის ბავშვმა სხვების დასანახად კითხვის იმიტაცია რომ გაითამაშოს, ეს არაბუნებრივია?


მაშ, რისი მომცემია ტექსტი, რომელმაც დაკარგა ის ფუნქცია, რისთვისაც დაიწერა თავის დროზე?


თქვენ ვერ მომიძებნით „დედაენაში“ ვერცერთ სიტყვას, გამოთქმას და მთლიან ტექსტს, რომელიც გოგებაშვილის დროინდელი ბავშვისთვის უცხო იყო. ყველა მოთხრობა, თავისი ლექსიკით პასუხობდა იმდროინდელ მოთხოვნებს და ითვალისწინებდა ბავშვის შესაძლებლობებს.


ზუსტად ამიტომ არის „დედაენა“ შედევრი.


და მე მას, როგორც ქართველი ერის უდიდეს კულტურულ მონაოვარს, აუცილებლად გავაცნობ ჩემს მოსწავლეებს.“ 


აღნიშული პოსტი მასწავლებელმა ნინო მესხორაძე​მ სოციალურ ქსელში ​„დედაენის“ სკოლებში დაბრუნებასთან დაკავშირებით გამოაქვეყნა. 

ფოტო: ჟურნალი „თბილისელები“

წაიკითხეთ სრულად